مدلسازی برخی ویژگی‌های انتشار ذرات نمک از دریاچه ارومیه بر اساس جریانات جوی ترازهای نزدیک سطح زمین

الموضوعات :

عاطفه حسینی صدر ¹ , غلام حسن محمدی ²

1 - مربی گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی 3697-19395 تهران، ایران
2 - دانش‌آموخته دکتری اقلیم شناسی، کارشناس هواشناسی سازمان هواشناسی کشور، اداره کل هواشناسی آذربایجان شرقی، تبریز، ایران

تاريخ الإرسال : 18 الأحد , ذو القعدة, 1440 تاريخ التأكيد : 24 الأربعاء , محرم, 1443 تاريخ الإصدار : 27 الأحد , ربيع الأول, 1444

الکلمات المفتاحية: انتشار نمک, مدل HYSPLIT, مسیر انتقال, جریان‌های جوی. دریاچه ارومیه,

ملخص المقالة :

چکیده مقدمه:در دهه گذشته به دنبال کاهش شدید آب دریاچه ارومیه، موضوع انتشار نمک از بستر خشک آن به یکی از بحران­های محیطی شمال غرب کشور تبدیل شده است. مدلسازی میزان نهشت و ارزیابی مسیر و ارتفاع انتشار ریزگردهای نمکی دریاچه ارومیه بر اساس الگوی وزش بادهای نزدیک سطح زمین هدف اصلی تحقیق حاضر است. روش­:در ابتدا سمت وزش بادهای شدید در حاشیه دریاچه تحلیل شد. سپس از طریق انطباق بادهای شدید با تصاویر ماهواره­ی مودیس تعدادی از توفان­های گردوغبار نمکی انتخاب شده و با تعیین تاریخ و مکان وقوع توفان، مدل HYSPLIT به روش پیشرو در گام زمانی 18 ساعت اجرا شد. برای ارزیابی نتایج مدل، خروجی آن از طریق ترسیم نقشه­های همدیدی کنترل شد. یافته­ ها:نتایج تحقیق نشان داد هر چند امکان وزش بادهای شدید تقریباً از همه جهات جغرافیایی وجود دارد لکن سمت غالب وزش بادهای شدید بر حسب موقعیت از سمت جنوب، جنوب غرب و شمال می­باشند. خروجی­های مدل نشان داد امکان انتشار نمک دریاچه به تمامی جهات وجود داشته و برحسب سمت و سرعت وزش بادهای سطح زمین و علی­الخصوص خصوصیات همدیدی جریانات جوی ترازهای فوقانی؛ سمت انتشار، میزان نهشت و ارتفاع لایه آمیخته با نمک می تواند متفاوت باشد. همچنین سمت انتشار گردوغبار نمکی با سمت وزش بادهای سطوح فوقانی انطباق بیشتری داشته و ذرات برخاسته از بستر دریاچه ممکن است در فاصله 18 ساعت در مسافتی بیش از 200 کیلومتر منتشر شوند. همچنین بر حسب شدت حرکات صعودی جو تا ارتفاع 4000 متری از سطح دریاهای آزاد در درون اتمسفر پخش شوند. نتیجه­ گیری:با توجه به امکان انتشار گردوغبارهای حاوی نمک از بستر خشک دریاچه ارومیه در مسافت های زیاد، احیاء دریاچه ارومیه و حتی­المقدور اجرای اقدامات زیست محیطی با هدف تثبیت گردوغبار در کانون های انتشار نمک  ضروری می نماید.

المصادر:

1.       Bijani, M., and Hayati, D. 2013. Application of environmental value attitudes in water conflict analysis: A study of Dorodzan Dam irrigation network. Iranian Agricultural Extension and Education Sciences, 9(1): 81-91. [In Persian].

2.       Bijani, M.; Hayati, D., and Abdolvand, M. 2012.Conflict in water utilization in Dorodzan dam irrigation network (views of regional water experts). Environmental Sciences, 10(1): 59-78. [In Persian].

3.       Tatar, M., Papzan, A., and Ahmadvand, M. 2018. Agricultural water conflict management in Gavoshan Watershed (strategies based on cooperation strategy). Agricultural Extension and Education Sciences, 14(1): 91-111. [In Persian].

4.       Rezaian, A. 2001. Conflict management. PayamSadegh Magazine, Imam Sadegh University. [In Persian].

5.       Razi, M. 2016. Identification of 1190 illegal wells in Hamadan and Bahar plain were identified. Khabaronline News Agency, available at: www.khabaronline.ir. Accessed on 25 August 2020. [In Persian].

6.       Management and Planning Organization of Hamadan Province. 2019a. Strategic document and development operational plan of Hamedan province (2019-2021). Hamedan: Management and Planning Organization of Hamedan Province. [In Persian].

7.       Management and Planning Organization of Hamadan Province. 2019b. Abstract of planning studies of Hamedan province. Hamedan: Management and Planning Organization of Hamedan Province. [In Persian].

8.       Seyedan, S.M., Kohansal, M.R., and Ghorbani, M. 2017. Achieving the optimal route of extraction from groundwater resources by applying side effects in the Hamadan-Bahar plain. Journal of Watershed Management, 8(1): 191-201. [In Persian].

9.       Frhangi, A. 1990. Communication in Organizational Conflict from the Perspective of Interaction Analysis. Management and Development Process, 4(1): 15-29. [In Persian].

10.   Rafiei, N., Fattahi, S., Ghasemi, R., and Droudy, M. 2016. Strategic Development Problems in Hamadan Province. Tehran: Center for Strategic Studies of the Presidency. [In Persian].

11.   Mortezanejad, M ., Yaqubi, J ., Sotoudehnia, A., and Daghestani, M. 2012. Optimization strategies for water resources management in irrigation network from the perspective of Ab-bran (case study: irrigation network of Qazvin Plain). Journal of Water Resources Engineering, 5(15): 69-77. [In Persian].

12.   Statistics Center of Iran. 2020. Map of the provinces of the country. Available at: https://www.amar.org.ir. [In Persian].

13.   Kolaei, A. 2014. Overview of the management and pricing of agricultural water in Iran and some selected countries. Tehran: Institute of Planning Research, Agricultural Economics and Rural Development. [In Persian].

14.   Moghimi, S.M. 2009. Organization and Management: A Research Approach. Tehran: Termeh Publications. [In Persian].

15.   Nozari, H., and Zali, A. 2013. Investigation of groundwater harvesting status of Hamedan-Bahar plain. Journal of Soil and Water Knowledge, 23(4): 277-290. [In Persian].

16.   Yazdanpanah, M., Hayati, D., and Zamani, Gh. 2012. Application of cultural theory in the analysis of attitudes and activities of water resources protection: A study of employees of Bushehr Agricultural Jihad Organization. Journal of Agricultural Extension and Education Sciences, 7(2): 1-19. [In Persian].

17.   Yousefi, A.,Amini, A.M ., Fatthi, A., and Yadegari, A. 2016. Evaluation of ways to resolve the Zayandehrood River conflict from the perspective of farmers and stakeholders. Water and Soil Science, 20(2): 143-159. [In Persian].

18.   Barli, O., Baskent, E., Turker, M., and Gedik, T. 2006. Analytical approach for analyzing and providing solutions for the conflicts among forest stakeholders across Turkey. Forest Policy and Economics, 9(3), 219-236.

19.   Barli, O., Baskent, E., Turker, M., and Gedik, T. 2006. Analytical approach for analyzing and providing solutions for the conflicts among forest stakeholders across Turkey. Forest Policy and Economics, 9(3): 219-236.

20.   Bijani, M., and Hayati, D. 2011. Water conflict in agricultural system in IRAN: A human ecological analysis. Journal of Ecology and Environmental Sciences, 2: 27-40.

21.   Blake, R., and Mouton, J. 1964. The Managerial Grid: The Key to Leadership Excellence. Houston: The Gulf Publishing Company.

22.   Cann, A., Norman, M.A., Welbourne, J.L. and Calhoun, L.G. 2008. Attachment styles, conflict styles and humour styles: Interrelationships and associations with relationship satisfaction. European Journal of Personality, 22: 131-146.

23.   Cap-Net. 2014. Conflict resolution and negotiation skills for integrated water resources management. South Africa: UNDP.

24.   Dubrin, A.J. 2004. Applying Psychology: Individual and Organizational Effectiveness. New Jersey: Pearson/Merrill Prentice Hall.

25.   FAO. 2000. Proceedings of the international workshop on community forestry in Africa. Rome: FAO.

26.   Gleick, P.H., and Heberger, M. 2012. Water and conflict: Events, trends, and analysis. The World`s Water, 8(3): 159-171.

27.   Kameri-Mbote, P. 2007. Water, conflict, and cooperation: Lesson from the Nile river basin. Woodrow Wilson International Center for Scholars, 4: 1-5.

28.   Robbins, S.P., and Judge, T.A. 2006. Organizational Behavior. New York: Prentice- Hall Inc.

29.   FAO. 2011. The State of the World’s Land and Water Resources for Food and Agriculture. Rome: FAO.

30.   Tulloch, J. 2009. Water conflicts: Fight or flight? Allianz. Available at: www.knowledge.allianz.com.

31.   Uprety, D.R. 2001. ConflictManagement in Natural Resource:A Study of Land, Water and Forest Conflicts in Nepal.

32.   Niu, W., Wang, H., and Qiu, L. 2009. A framework of trans-boundary water conflict model based on qualitative simulation of behavior. International Conference on Engineering Management and ServiceSciences.

33.   Wolf, A., Natharius, J., Danielson, Ward, B., and Pender, J.2010. International river basins of the world. International Journal of Water Resources Development,15(4): 387-427.