ارائه یک مدل مبتنی بر تئوری بازی ها برای تخصیص بهینه آب به ذینفعان در منابع آبی مشترک در شرایط ورشکستگی آبی: کاربرد بازی جوجه

الموضوعات :

مهدی یزدیان ¹ , غلامرضا رخشنده رو ² , محمدرضا نیکو ³ , ناصر طالب بیدختی ⁴

1 - عضو هیأت علمی دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه علم و هنر، یزد،‌ ایران؛ دانش آموخته دکتری، بخش مهندسی راه، ساختمان و محیط زیست، دانشکده مهندسی، دانشگاه شیراز، شیراز،‌ ایران.
2 - استاد، بخش مهندسی راه، ساختمان و محیط زیست، دانشکده مهندسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
3 - دانشیار، گروه مهندسی عمران و معماری، دانشگاه سلطان قابوس، مسقط، عمان.
4 - استاد، بخش مهندسی راه، ساختمان و محیط زیست، دانشکده مهندسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

تاريخ الإرسال : 15 الإثنين , ربيع الثاني, 1442 تاريخ التأكيد : 24 الأربعاء , محرم, 1443 تاريخ الإصدار : 20 الخميس , رمضان, 1443

الکلمات المفتاحية: برداشت بهینه, MODFLOW, منبع آبی مشترک, تئوری بازی ها, بازی جوجه,

ملخص المقالة :

مقدمه: افزایش تقاضای مصرف، رقابت بین ذینفعان مختلف، کاهش منابع آبی و قرارگرفتن در شرایط ورشکستگی آبی، مدیریت منابع آب را در سال های اخیر با چالش های زیادی مواجه کرده است. روش­: مطالعه حاضر چالش موجود بین ذینفعان بهره برداری از منابع مشترک آب، در شرایطی که دچار ورشکستگی آبی شده اند را بررسی می‌کند. برای حل این مشکل از کاربرد بازی جوجه استفاده شده است. بازی جوجه یک روش کاربردی از تئوری بازی ها در جهت رفع تضاد های بین دو بازیکن می‌باشد. هدف اصلی در این تحقیق رسیدن به الگوی مناسب رفتاری دو بازیکن با در نظر داشتن دوراندیشی مناسب می‌باشد. لذا در ابتدا از مدل MODFLOW برای شبیه‌سازی منبع آب زیرزمینی مشترک در منطقه مورد مطالعه استفاده شده است. سپس این مدل با استفاده از شبکه عصبی به یک مدل بهینه‌سازی دو هدفه با لحاظ کمینه کردن افت تراز آب زیرزمینی و افزایش سود متصل گردیده است. دوره مدیریتی این تحقیق چهار ساله بوده و کارآیی آن در یکی از زیرحوزه های استان گلستان واقع در شمال ایران مورد ارزیابی قرار گرفته است. یافته­ها و نتیجه‌گیری: در این تحقیق سطوح کشت بهینه مختلف در حالت های متفاوت از بازی به دست آمده و بر مبنای نتایج حاصل از میزان برداشت آب زیرزمینی، میزان افت دقیق سفره و سود تعیین گردیده است. نتایج نشان می‌دهد که ذینفعان مختلف در بهره برداری از منبع مشترک آبی با استفاده از دوراندیشی می‌توانند از ضررهای راهبردی خود در آینده جلوگیری کنند.

المصادر:

1. Alizadeh MR, Nikoo MR, Rakhshandehroo GR. Developing a Multi-Objective Conflict-Resolution Model for Optimal Groundwater Management Based on Fallback Bargaining Models and Social Choice Rules: a Case Study. Water Resources Management. 2017 Mar 23;31(5):1457–72.


2. Farhadi S, Nikoo MR, Rakhshandehroo GR, Akhbari M, Alizadeh MR. An agent-based-nash modeling framework for sustainable groundwater management: A case study. Agricultural Water Management. 2016 Nov;177:348–58.


3. Avaz Yar, Mohammadreza, Mahmod Ahmadpour Borazjani, and Saman Zyaei. Determine optimal crop pattern with an emphasis on increasing the irrigation efficiency in lands of Mollasadra Dam in Fars province. 2018: 21-32. [In Persian].


4. Mian Abadi H, Mostert E, Zarghami M, van de Giesen N. Transboundary water resources allocation using bankruptcy theory; Case study of Euphrates and Tigris Rivers. The TWAM2013 International conference & workshops, Aveiro, Portugal. 2013;1–5.


5. Eleftheriadou E, Mylopoulos Y. Game Theoretical Approach to Conflict Resolution in Transboundary Water Resources Management. Journal of Water Resources Planning and Management. 2008 Sep;134(5):466–73.


6. Hipel KW, Kilgour DM, Kinsara RA. Strategic Investigations of Water Conflicts in the Middle East. Group Decision and Negotiation. 2014 May 13;23(3):355–76.


7. Jamshidi S, Niksokhan MH. Waste load allocation in Sefidrud using water quality trading. Water and Irrigation Management. 2015 Sep 23;5(2):243-59. [In Persian].


8. Li B, Tan G, Chen G. Generalized Uncooperative Planar Game Theory Model for Water Distribution in Transboundary Rivers. Water Resources Management. 2016 Jan 23;30(1):225–41.


9. Başar T, Olsder GJ. Dynamic Noncooperative Game Theory. Society for Industrial and Applied Mathematics; 1999.


10. Madani K. Game theory and water resources. Journal of Hydrology. 2010 Feb;381(3–4):225–38.


11. Young HP, Okada N, Hashimoto T. Cost allocation in water resources development. Water Resources Research. 1982 Jun;18(3):463–75.


12. Ganji A, Khalili D, Karamouz M. Development of stochastic dynamic Nash game model for reservoir operation. I. The symmetric stochastic model with perfect information. Advances in Water Resources. 2007 Mar;30(3):528–42.


13. Mahjouri N, Ardestani M. A game theoretic approach for interbasin water resources allocation considering the water quality issues. Environmental Monitoring and Assessment. 2010 Aug 22;167(1–4):527–44.


14. Liu Y, Tang W, He J, Liu Y, Ai T, Liu D. A land-use spatial optimization model based on genetic optimization and game theory. Computers, Environment and Urban Systems. 2015 Jan;49:1–14.


15. Wang X, Zhang Y, Zeng Y, Liu C. Resolving Trans-jurisdictional Water Conflicts by the Nash Bargaining Method: A Case Study in Zhangweinan Canal Basin in North China. Water Resources Management. 2013 Mar 20;27(5):1235–47.


16. Aljefri YM, Fang L, Hipel KW, Madani K. Strategic Analyses of the Hydropolitical Conflicts Surrounding the Grand Ethiopian Renaissance Dam. Group Decision and Negotiation. 2019 Apr 29;28(2):305–40.


17. Loáiciga HA. Analytic game—theoretic approach to ground-water extraction. Journal of Hydrology. 2004 Sep;297(1–4):22–33.


18. Raquel S, Ferenc S, Emery C, Abraham R. Application of game theory for a groundwater conflict in Mexico. Journal of Environmental Management. 2007 Sep;84(4):560–71.


19. Nazari S, Ahmadi A. Non-cooperative stability assessments of groundwater resources management based on the tradeoff between the economy and the environment. Journal of Hydrology. 2019 Nov;578:124075.


20. Pourspehi Samiyan, H. and Kerachian, Reza., Water Allocation in Common Rivers: Application of Game Theory, 6th National Congress on Civil Engineering, Semnan, [In Persian].


21. Salehi F, Daneshvar M, Shahnoushi N, Jaleh Rajabi M. Application of game theory in determination of optimal groundwater extraction in Taybad Plain. Agricultural economics. 2010 Dec 1;4(3):65-89. [In Persian].


22. Carlsson B. Simulating How to Cooperate in Iterated Chicken and Prisoner’s Dilemma Games. In 2001. p. 175–200.


23. Kumar R. Chicken Game. 2018.


24. Madani K, AghaKouchak A, Mirchi A. Iran’s Socio-economic Drought: Challenges of a Water-Bankrupt Nation. Iranian Studies. 2016 Nov 1;49(6):997–1016.


25. Oftadeh E, Shourian M, Saghafian B. Evaluation of the Bankruptcy Approach for Water Resources Allocation Conflict Resolution at Basin Scale, Iran’s Lake Urmia Experience. Water Resources Management. 2016 Aug 25;30(10):3519–33.


26. Ristić B, Madani K. A Game Theory Warning to Blind Drivers Playing Chicken With Public Goods. Water Resources Research. 2019 Mar 12;55(3):2000–13.


27.     Barough AS, Shoubi MV, Skardi MJE. Application of Game Theory Approach in Solving the Construction Project Conflicts. Procedia - Social and Behavioral Sciences. 2012 Oct;58:1586–93.

                Jhawar S, Agarwaal S, Oberoi T, Sharma T, Thakkar A. Application of game theory in water resource management. International Journal of Advance Research and Development. 2018;3(10):63–8.