بررسی روند تغییرات مؤلفه های اقلیمی و تأثیر آنها بر آورد کوهرنگ (سرشاخه‏ی اصلی کارون شمالی)

الموضوعات :

بهزاد قربانی ¹ , سید علی اصغر هاشمی ²

1 - مدیر گروه مهندسی آب
2 - دانشجوی دکترای دانشگاه شهرکرد

تاريخ الإرسال : 01 الأحد , ذو القعدة, 1436 تاريخ التأكيد : 25 الإثنين , ذو الحجة, 1440 تاريخ الإصدار : 22 الجمعة , ذو الحجة, 1440

الکلمات المفتاحية: دما, بارندگی, بده, شدت بارش, متغیرهای اقلیمی,

ملخص المقالة :

زیر حوضه‏ی کوهرنگ یکی از سرچشمه­های اصلی کارون شمالی است. متغیرهای اقلیمی، از جمله بارندگی‏ و دما، می‏توانند در این زیر حوضه تأثیر قابل توجهی را بر بده رودخانه کارون شمالی داشته باشند. برای بررسی چگونگی تأثیر متغیرهای اقلیمی برآورد کوهرنگ از داده‏های هواشناسی ایستگاه کوهرنگ در طول 27 سال آماری استفاده شد. برای این منظور، متوسط ده سال اخیر هشت متغیر اقلیمی شامل میانگین دمای سالانه، میانگین بیشینه و میانگین کمینه دمای سالانه، تعداد روزهای برفی، تعداد روزهای بارانی، میزان بیشینه‏ی شدت بارش روزانه، مقدار بارندگی سالانه کوهرنگ و متوسط بده سالانه رودخانه در ایستگاه آب‏سنجی دزک آباد، نسبت به متوسط سال­های گذشته، با استفاده از آماره­های آزمون من-کندال^[1] و تخمینگر سن^[2] تجزیه و تحلیل شدند. آماره­های فوق در سطح اطمینان 95 درصد نشان ‏دادند گرچه داده‏های میانگین دمای سالانه برابر با 5/1 درجه‏ی سانتی­گراد نسبت به میانگین سال­های قبل افزایش داشته است ولی بیشینه و کمینه‏ی دمای سالانه هیچگونه روند معنی داری را نشان نمی­دهند. هر چند بیشینه‏ی شدت بارش روزانه، تعداد روزهای بارانی و تعداد روزهای برفی طی دوره‏ی آماری روند کاهشی داشته­اند، ولی آزمون­های آماری فوق این روند را معنی­دار نشان نمی­دهند. آزمون­های آماری یادشده روند نزولی بارندگی سالانه را به مقدار 11 درصد (4/155میلی متر)، و روند کاهشی داده های بده را در ایستگاه دزک­آباد به میزان 7/19 درصد تأیید می­کنند.  



[1] Mann - Kendall


[2]Sen’s Estimator

المصادر:

1)       Abu-Taleb, A.A., Alawneh, AJ. and Smadi, M. 2007. Statistical analysis of recent changes in relative humidity in Jordan. American Journal of Environmental Sciences. 3(2): 75-77.

2)       Azizi, Gh., Karimi Ahmadabad. M. and Sabokkhiz Z. 2005. The temperature trend of Iran in recent decades and the increase in CO2, Journal of Geographic Sciences, Tarbiat Moallem University. 4(5): 53-43. (In Farsi)

3)       Bell, V.A., Kay, AL., Davies, H. N. and Jones, R.G. 2016. An assessment of the possible impacts of climate change on snow and peak river flows across Britain. Climatic Change. 136(3): 539–553.

4)       EPA (U.S. Environmental Protection Agency). 2011. Climate Change Handbook for Regional Water Planning. Washington, DC, U.S. Environmental Protection Agency, Climate Ready Estuaries Program. EPA 430-F-08-024.

5)       Hashemi, S.A., fatahi, R. and Abdollahi S. 2014. Drought Trend Assessment by Means of Nonparametric Man-Kendall test (case study: northern Karun river basin). Second National Conference On Water Crisis, Shahrekord. Shahrekord University. p 326.

6)       I.R. of IRAN Meteorological Organization. Chaharmahal Va Bakhtiari Meteorological Headquarter., 2014. Daily and monthly data. http://www.chaharmahalmet.ir/

7)       I.R. of IRAN Meteorological Organization. Chaharmahal Va Bakhtiari Meteorological Headquarter., 2010. Analysis of the Drought of 2010-2011 in Chaharmahal and Bakhtiari Province, Report of the Applied Meteorology Research Center.

8)       Islam, S., Rehman, N. and Sheikh, MM. 2009. Future change in the frequency of warm and cold spells over Pakistan simulated by the PRECIS regional climate model, 94(1), 35–45.

9)       Javari, M. 2001. Temporal changes in temperature and precipitation in Iran (PhD thesis). Tehran University.

10)   Katiraei Brojerdi, P.S., Hajjam S., Irannejad P. and Yosefi, N. 2007. Investigation of long-term changes in rainfall and rainy days in the west and northwest of Iran. The twelfth Geophysic Conference, Geology Organization, Tehran. (In Farsi)

11)   Kendall, M.G. 1975. Rank correlation methods. Griffin, London, UK.

12)   Kharin,V.V., Zwiers, F.W., Zhang, X. and Wehner, M.  2013. Changes in temperature and precipitation extremes in the CMIP5 ensemble. Climatic Change: 119(2): 345–357.

13)   Lettenmaier, D.P., Wood, E.F. and Wallis J.R. 1994. Hydro-climatological trends in the continental United States 1948-88. Journal of Climate. 7:586-607.

14)   Mann, H.B. 1945. Nonparametric tests against trend. Econometrica. 13: 245–259.

15)   Metz, B., Davidson, O.R., Bosch, P.R., Dave, R. and Meyer, LA. 2007. Climate change 2007d: Mitigation of Climate Change, Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC AR4 WG3). Cambridge University Press, UK.

16)   Onoz, B. and Bayazit, M. 2012. The power of statistical tests for trend detection. Turkish Journal of Engineering and Environmental Sciences. 27: 247 – 251.

17)   Pachauri, R.K. and Reisinger, A. 2007. Climate change: Synthesis Report, Contribution of Working Groups I, II and III to the Fourth, Core Writing Team, Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC AR4 SYR), IPCC,ISBN92-9169-122-4.

18)   Parry, M.L., Canzianim O.F., Palutikof, JP.,Van Der Linden, PJ., and Hanson, C.E. 2007. Climate Change 2007c: Impacts, adaptation and vulnerability, Contribution of Working Group II to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC AR4 WG2), Cambridge University Press, ISBN978-0-521-88010-7  (pb: 978-0-521-70597-4).

19)   Partal, T., and Kahya, E. 2006. Trend analysis in Turkish precipitation data. Hydrological Processes. 20: 2011-2026.

20)   Sen, P.K. 1968. Estimates of the regression coefficient based on Kendall's tau. Journal of the American Statistical Association, v. 39, p. 1379 – 1389

21)   Solomon, S., Qin, D., Manning, M., Chen, Z., Marquis M., Averyt KB., Tignor M. and Miller, H.L. 2007. IPCC, 2007: Summary for Policymakers. In: Climate Change 2007. The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, Cambridge: Cambridge University Press. UK. 

22)   Sorribas, M.V., Paiva, RCD., Melack, J.M., Bravo, JM., Jones, C., Carvalho, L., Beighley, E., Forsberg, B. and Costa, M.H. 2016. Projections of climate change effects on discharge and inundation in the Amazon basin. Climatic Change. 136(3): 555–570.

23)   Tabari, H., Marofi, S., Aeini, A., Talaee, P.H. and Mohammadi, K. 2011. Trend Analysis of Reference Evapotranspiration in the Western half of Iran. Agricultural and Forest Meteorology. 151: 128-136.

24)    The nature conservancy, 2015. The science of climate change is complex, but everyone should know the basics.

25)   Theil, H. 1950. A rank-invariant method of linear and polynomial regression analysis. I, II, III, Nederl. Akad. Wetensch., Proc. 53: 386–392.

26)   Woolway, I., Marszelewski, C.W., Schmid  M., Bouffard D. and Merchant C.J. 2017. Warming of Central European lakes and their response to the 1980s climate regime shift. Climatic Change. 142(3): 505–520.