بررسی تأثیر عملیات حرارتی آنیل میان‌بحرانی بر کوئنچ و پارتیشن‌بندی میکروفازهای فریت-بینیت-مارتنزیت در فولاد کم‌آلیاژ سیلیسیم بالا DIN 1.5025

الموضوعات : فصلنامه علمی - پژوهشی مواد نوین

شیما پشنگه ¹ , سهیل افخمی ² , سید صادق قاسمی بنادکوکی ³

1 - استادیار، گروه مهندسی مواد، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
2 - کارشناسی ارشد مهندسی مواد، دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
3 - دانشیار، دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

تاريخ الإرسال : 04 الأربعاء , شعبان, 1445 تاريخ التأكيد : 24 الأربعاء , رمضان, 1445 تاريخ الإصدار : 05 الأحد , محرم, 1445

الکلمات المفتاحية: کوئنچ و پارتیشن‌بندی, فولاد کم‌آلیاژ سیلیسیم بالا, آنیل میان بحرانی, میکروفازهای فریت-بینیت-مارتنزیت, خواص کششی شگرف,

ملخص المقالة :

چکیده امروزه فولادهای کوئنچ و پارتیشن­بندی (Q&P) با ترکیب منحصر به ­فرد از استحکام و شکل‌پذیری، امکان استفاده در نسل سوم از فولادهای پیشرفته AHSS را فراهم می ­نمایند. در این پژوهش، تأثیر عملیات حرارتی آنیل میان­ بحرانی بر کوئنچ و پارتیشن­ بندی (Q&P) میکروفازهای فریت-بینیت-مارتنزیت در فولاد کم ­آلیاژ سیلیسیم بالای DIN 1.5025  مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، ابتدا فرآیند عملیات حرارتی نرماله کردن شامل آستنیته ­کردن در دمای  900^oC به مدت 5 دقیقه به همراه سرد شدن در هوا تا دمای اتاق برای دستیابی به ریزساختارهای همگن و یکنواخت اولیه فریتی-پرلیتی برای تمام نمونه­ ها انجام شد. در ادامه، سیکل­ های عملیات حرارتی کوئنچ و پارتیشن­ بندی شامل آستنیته­ کردن جزئی در ناحیه میان­ بحرانی آستنیت-فریت با دمای  775^oC به مدت زمان نگه­داری 60 دقیقه و متعاقباً کوئنچ در حمام نمک مذاب پارتیشن­ بندی با دماهای 250، 300 و  350 درجه سانتیگراد به مدت زمان­ های مختلف 2، 5، 15، 30 و 60 دقیقه انجام شدند. برای ارزیابی تغییرات ریزساختاری و خواص مکانیکی نمونه­ ها از مشاهدات میکروسکوپ­ های نوری (OM) و الکترونی روبشی گسیل میدانی (FE-SEM)، آزمون­های مکانیکی استاندارد کشش و سختی ­سنجی استفاده شدند. نتایج نشان می‌دهد وجود فاز فریت در طی آستنیته کردن جزئی در ناحیه­ ی میان­ بحرانی آستنیت-فریت، موجب غنی‌سازی آستنیت از کربن، کاهش دمای شروع تشکیل مارتنزیت (M_s)، تشکیل بلور­های ظریف بینیت می ­گردد. بنابراین ریزساختارهای حاصل سبب مشاه ده­ی رفتار کششی غیر متعارف تسلیم پیوسته در نمونه ­ها شدند. از سوی دیگر زمان عملیات حرارتی پارتیشن ­بندی 30 دقیقه در حمام نمک مذاب 350 درجه سانتیگراد باعث ایجاد ریزساختارهای چندفازی حاوی مخلوطی از میکروفازهای فریت- بینیت- مارتنزیت گردید. این ریزساختارهای چندفازی سبب بهینه­ سازی خواص مکانیکی شامل فرم­پذیری و استحکام کششی به ترتیب در مقادیر 16% و  MPa 1350 شد.  

المصادر:

1.         Heimbuch R. An overview of the auto/steel partnership and research needs. In: Advanced high-strength steels: fundamental research issues workshop, Arlington, Virginia. 2006.

2.         Maresca F, Polatidis E, Šmíd M, Van Swygenhoven H, Curtin WA. Measurement and prediction of the transformation strain that controls ductility and toughness in advanced steels. Acta Mater. 2020;200:246–55. Available from: https://doi.org/10.1016/j.actamat.2020.08.028

3.         Bouaziz O, Zurob H, Huang M. Driving force and logic of development of advanced high strength steels for automotive applications. steel Res Int. 2013;84(10):937–47.

4.         Christian Lesch Norbert Kwiaton FBK. Advanced High Strength Steels (AHSS) for Automotive Applications − Tailored Properties by Smart Microstructural Adjustments. Steel Res Int. 2017;88(10).

5.         Czerwinski F. Current trends in automotive lightweighting strategies and materials. Materials (Basel). 2021;14(21).

6.         Tsipouridis P. Mechanical properties of dual-phase steels. Technische Universit�t M�nchen; 2006.

7.         Tisza M. Three Generations of Advanced High Strength Steels in the Automotive Industry. In: Jármai K, Voith K, editors. Vehicle and Automotive Engineering 3. Singapore: Springer Singapore; 2021. p. 81–94.

8.         Nayak SS, Anumolu R, Misra RDK, Kim KH, Lee DL. Microstructure – hardness relationship in quenched and partitioned medium-carbon and high-carbon steels containing silicon. 2008;498:442–56.

9.         De Moor E, Speer JG. Bainitic and quenching and partitioning steels. Automotive Steels: Design, Metallurgy, Processing and Applications. Elsevier Ltd; 2016. 289-316 p. Available from: http://dx.doi.org/10.1016/B978-0-08-100638-2.00010-9

10.       Pashangeh S, Banadkouki SSG, Somani MC. Abnormal mechanical response in a silicon bearing medium carbon low alloy steel following quenching and bainitic holding versus quenching and partitioning treatment. J Mater Res Technol. 2020;9(3):5007–23. Available from: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2238785419320095

11.       Soleimani M, Kalhor A, Mirzadeh H. Transformation-induced plasticity (TRIP) in advanced steels: A review. Vol. 795, Materials Science and Engineering A. Elsevier B.V.; 2020. 140023 p. Available from: https://doi.org/10.1016/j.msea.2020.140023

12.       Avishan B. Transformation induced plasticity effect under tensile and compression stresses in nanostructured bainite. Mater Sci Eng A. 2018;729:362–9. Available from: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0921509318307548

13.       پشنگه ش, کریمی زارچی ح, قاسمی بنادکوکی سص. بررسی رفتار مکانیکی غیرمتعارف فولاد کم‌آلیاژ فنر حاوی %wt Si7/1%wt C- 5/0 در شرایط سه فازی بینیتی- مارتنزیتی-آستنیت باقیمانده. مهندسی متالورژی و مواد. 2020;31(2):137–52. Available from: https://jmme.um.ac.ir/article_33613.html

14.       Franceschi M, Pezzato L, Gennari C, Fabrizi A, Polyakova M, Konstantinov D, et al. Effect of intercritical annealing and austempering on the microstructure and mechanical properties of a high silicon manganese steel. Metals (Basel). 2020;10(11):1–19.

15.       Pashangeh S, Somani M, Sadegh S, Banadkouki G. Structure-Property Correlations of a Medium C Steel Following Quenching and Isothermal Holding above and below the M s Temperature. 2021;61(1):1–10.

16.       Yan S, Liu X, Liu WJ, Liang T, Zhang B, Liu L. Materials Science & Engineering A Comparative study on microstructure and mechanical properties of a C-Mn- Si steel treated by quenching and partitioning ( Q & P ) processes after a full and intercritical austenitization. Mater Sci Eng A. 2017;684(October 2016):261–9. Available from: http://dx.doi.org/10.1016/j.msea.2016.12.026

17.       پشنگه ش, قاسمی بنادکوکی سص. اصلاح شگرف خواص کششی یک فولاد کم‌آلیاژ سیلیسیم متوسط DIN 1.5025 در شرایط عملیات حرارتی کوئنچ و پارتیشن‌بندی تک مرحله‌ای در مقایسه با شرایط کاملا مارتنزیتی. فصلنامه علمی - پژوهشی مواد نوین. 2020;11(40):59–74. Available from: https://jnm.marvdasht.iau.ir/article_4319.html

18.       Kong H, Chao Q, Cai MH, Pavlina EJ, Rolfe B, Hodgson PD, et al. One-step quenching and partitioning treatment of a commercial low silicon boron steel Materials Science & Engineering A One-step quenching and partitioning treatment of a commercial low silicon boron steel. Mater Sci Eng A. 2017;707(December):538–47. Available from: http://dx.doi.org/10.1016/j.msea.2017.09.038

19.       Xia S, Zhang F, Yang Z. Materials Science & Engineering A Microstructure and mechanical properties of 18Mn3Si2CrMo steel subjected to austempering at di ff erent temperatures below M s. Mater Sci Eng A [Internet]. 2018;724(March):103–11. Available from: https://doi.org/10.1016/j.msea.2018.03.067

20.       Speich GR, Szirmae A, Richards MJ. Formation of austenite from ferrite and ferrite-carbide aggregates. TRANS MET SOC AIME. 1969;245(5):1063–74.

21.       Md Arif S, Ghorai S, Nandan Bar H, Mandal D. Effect of quenching and partitioning time on microstructure and mechanical properties of low carbon micro-alloyed steel. Mater Today Proc. 2022;66:3865–9. Available from: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2214785322043309

22.       Wang H, Cao L, Li Y, Schneider M, Detemple E, Eggeler G. Effect of cooling rate on the microstructure and mechanical properties of a low-carbon low-alloyed steel. J Mater Sci. 2021;56(18):11098–113. Available from: https://doi.org/10.1007/s10853-021-05974-3

23.       Trzaska J, Jagiełło A St., Dobrzański LA. The calculation of CCT diagrams for engineering steels. Arch Mater Sci Eng. 2009;39:13–20.

24.       Standard Guide for Preparation of Metallographic Specimens. Am Soc Test Mater. 2001;3(July).

25.       Garcia CI, Deardo AJ. Formation of austenite in 1.5 pct Mn steels. Metall Trans A [Internet]. 1981;12(3):521–30. Available from: https://doi.org/10.1007/BF02648551

26.       Speich GR, Demarest VA, Miller RL. Formation of austenite during intercritical annealing of dual-phase steels. Metall Mater Trans A. 1981;12(8):1419–28.

27.       Fonstein N. Advanced high strength sheet steels: physical metallurgy, design, processing, and properties. Springer; 2015.

28.       Ghatei Kalashami A, Kermanpur A, Najafizadeh A, Mazaheri Y. The Effect of Intercritical Annealing Time on the Microstructures and Mechanical Properties of an Ultrafine Grained Dual Phase Steel Containing Niobium. Int J Iron Steel Soc Iran.