بررسی واکنش برخی از ارقام توتون به قارچ عامل پژمردگی فوزاریومی (Fusarium oxysporum f.sp. nicotianae)، نماتد ریشه گرهی (Meloidogyne incognita) و بر همکنش آن-ها*

الموضوعات : دو فصلنامه تحقیقات بیماریهای گیاهی

سید افشین سجادی ¹ (مربی پژوهش، بخش گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش، بهشهر، ایران)
هدی عاصمی ² (استادیار پژوهش، بخش گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش، بهشهر، ایران)

تاريخ الإرسال : 12 الثلاثاء , شوال, 1436 تاريخ التأكيد : 12 الثلاثاء , شوال, 1436 تاريخ الإصدار : 10 الأحد , صفر, 1437

الکلمات المفتاحية: نماتد ریشه گرهی, ارقام توتون, قارچ‌های بیماری‌زای خاکزی, مقاومت و حساسیت,

ملخص المقالة :

قارچ عامل پژمردگی فوزاریومی و نماتد ریشه گرهی، از عوامل بیماری‌زای گیاهی با اهمیت می­باشند که در تمام نقاط دنیا پراکنده بوده و می­تواند موجب خسارت محصول در کشورهای تولید کننده توتون گردد. کنترل این عوامل بیماری‌زا با استفاده از آفت‌کش‌ها، تناوب زراعی، ارقام مقاوم، کنترل بیولوژیک، استفاده از عصاره‌های گیاهی و روغن‌ها و غیره انجام می‌شود. ارقام مقاوم از نظر اقتصادی برای مدیریت این عوامل بیماری ترجیح دارد، زیرا آفت‌کش‌ها گران قیمت بوده و مصرف آن­ها آلودگی محیط زیستی به همراه دارند. هدف از این تحقیق بررسی واکنش برخی از ارقام توتون به قارچ عامل پژمردگی فوزاریومی و نماتد ریشه گرهی و اثر متقابل آن­ها می‌باشد. به این منظور طرحی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب کاملا˝ تصادفی با دو عامل که عامل اول رقم (13 رقم گرمخانه‌ای و 22 رقم هواخشک) و عامل دوم نوع مایه‌زنی (نماتد به تنهایی، قارچ به تنهایی و قارچ + نماتد) با چهار تکرار در سال 1391 در گلخانه مرکز تحقیقات‌ و آموزش تیرتاش در نظر گرفته شد. بوته‌های توتون در زمان انتقال نشا به گلدان‌های 5/1 کیلو‌گرمی با تعداد 3000 تخم و لارو سن دوم زنده و فعال نماتد مایه­زنی شده و مایه‌زنی قارچ‌ها 10 تا 15 روز بعد از نشاکاری صورت گرفت. بعد از 70 روز صفات تعداد توده تخم، تعداد تخم در هر توده، نمره گال، ضریب تولید مثل، وزن تر برگ و ریشه محاسبه شد. نتایج نشان داد که اثرات متقابل نماتد و قارچ در توتون از نوع تشدیدکننده بود. به طوری که ترکیب هم زمان نماتد و قارچ افزایش معنی­داری در درجه علایم و شدت نکروز ریشه داشت. تحلیل نتایج حاصل از اجرای طرح نشان داد ارقام مورد بررسی از نظر واکنش به نماتد ریشه‌گرهی و قارچ‌ عامل پژمردگی فوزاریومی در صفت مورد ارزیابی دارای اختلاف معنی‌داری در سطح آماری یک درصد بودند و برخی از ارقام نسبت به سایر ین مقاومت بالاتری داشتند. ارقام Bel 61-10، NC 100، بارلی ارومیه 3 و HB4105P به قارچ عامل پژمردگی فوزاریومی و نماتد ریشه گرهی مقاوم بودند. همچنین برخی ارقام مانند Speight G-28، Ergo و بارلی 21 حساسیت بسیار بالایی نسبت به قارچ عامل پژمردگی فوزاریومی و نماتد ریشه گرهی داشتند. 

المصادر:

1. Anonymous. 2012. Statistical repertoire of Iranian Tobacco Company. Tehran: Iranian Tobacco Company Publishing. 52 p.


2. Colin K and Powell NT. 1971. The Rhizoctonia –Meloidogyne disease complex in Flue-cured tobacco. Journal of Nematology 3: 110–117.


3. Di Vito M, Vovlas N and Castillo P. 2004. Host-parasite relationships of Meloidogyne incognita on spinach. Plant Pathology 53: 508–514.


4. Hosseini A, Moarefzadeh N and Salavati M R. 2011. Studying the reaction of air-dried tobacco varieties to root knot nematode. Annual Report Tirtash Research and Education Center: 149–170.


5. Lucas GB. 1975. Disease of Tobacco, 3^rd, edition, Biological consulting Associates, Releight, North Carolina, 621 p.


6. Mai WF and Abawi GS.1987. Interactions among root-knot nematodes and fusarium wilt fungi on Host Plants. Phytopathology 72: 317–338.


7. Moorman GW, Huang JS and Powell NT. 1980. Localized influence of Meloidogyne incognita on Fusarium wilt resistance of flue-cured tobacco. Phytopathology 70: 969–970.


8. Palmer G, Pearce B, and BaileyA. 2007. Selecting burley tobacco varieties for 2008. pp. 7-9 In K Seebold (ed). Kentucky Tobacco Production Handbook. ID-160. Kentucky: Kentucky Tobacco Production Handbook Publishing. 


9. Porter DM and Powell NT. 1967. Influence of certain Meloidogyne species on Fusarium wilt development in flue-cured tobacco. Phytopathology57, 282–5.


10. Powell NT and Nusbaum R. 1960. The black shank root knot complex in flue cured tobacco.Phytopathology 50: 899–906


11. Powell NT, Meléndez PL and Batten C.K.1971. Disease complexes in tobacco involving Meloidogyne incognita and certain soil-borne fungi. Phytopathology 61: 1332–1337.


12. Powell NT. 1971. Interactions between Nematodes and fungi in disease complexes. Phytopathology 9: 253–274.


13. Sadegh Moosavi S, Karegar A and Deljoo, A. 2006. Responses of some common cucumber cultivars in Iran to root-knot nematode, Meloidogyne incognita, under greenhouse. Iranian Journal of Plant Pathology 42: 241–252.


14. Sajjadi A, and Assemi H. 2012. Identification of pathogenic soilborne fungi of tobacco in Golestan province fields. Applied Plant Protection 1: 233–248.


15. Sajjadi A, Assemi H, Najafi MR and Hossein Zadeh Fashalami N. 2012b. Studying the reaction of flue-cured tobacco varieties to root knot nematode. Paper presented at: 20^th Iranian Plant Protection Congress; 25–28 August; Shiraz, Iran.


16. Sajjadi A, Hosseininejad A and Assemi H. 2012a. Determination of damage of root knot nematode (Meloidogyne incognita) on some cultivars of tobacco. Iranian Journal of Plant Pathology 80: 13–22.


17. Sasser JN, Lucas GB and Powers HR. 1955. The relantionship of root knot nematodes to black shank resistance in tobacco. Phytopatology 45: 459–461.


18. Shengfu Y, Shew HD and Barker KR. 1994. International of Meloidogyne incognita, Phytophthora nicotianae var nicotianae and Metalaxyl on resistant and susceptible tobacco. Journal of Nematology 26: 538–571.


19. Taylor AL and Sasser JN. 1978. Biology, identification and control of root knot nematode (Meloidogyne spp.). North Carolina State University: Graphics. 111 p.


20. Tisdale WB. 1931. Development of strains of cigar wrapper tobacco resistanct to black shank (phytophthora nicotianae Breda de Haan). Florida Agricultural Experiment Stations Bulletin 226: 1–45.  


21. Vovlas N, Mifsud D, Landa BB and Castillo P. 2005. Pathogenicity of the root-knot nematode Meloidogyne javanica on potato. Plant Pathology 54: 657–664.


22. Vovlas N, Simoes NJO and Sasanellia N. 2004. Host-Parasite relationships in tobacco plants infected with a root-knote nematode (Meloidogyne incognita) population from the Azores. Phytoparasitica 32: 167–173.


23. Zali A and Jafari Shabestari J. 1991. Introduction to Probability and Statistics. Tehran: Tehran University Publication. 474 p.


24. Zeck WM. 1971. A rating scheme for field evaluation of root knot nematode infestations. Pflanzenschutz-Nachrichten Bayer 24: 141–144.


25. Zunke V. 1981. Root nematodes apest occurring increasingly in gerbera growing. Deutscher Gartenbau 36: 11–13.