بررسی تاثیرقارچ Monosporascus cannonballus روی شاخصه های رشدی بوته های طالبی و خربزه
الموضوعات : دو فصلنامه تحقیقات بیماریهای گیاهی
ودیعه چراغعلی
1
(مربی پژوهش، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، بخش تحقیقات بیماریهای گیاهی، تهران، ایران.)
الکلمات المفتاحية: زوال بوته, ارقام متحمل, خربزه, طالبی, Monosporascus cannonballus,
ملخص المقالة :
بیماری پوسیدگی ریشه و زوال بوتههای خربزه و طالبی بر اثر Monosporascus cannonballus از مهمترین بیماریهای این گیاهان به ویژه در مناطق گرم و خشک کشور محسوب می گردد. این بیمارگر در اوایل فصل رشد بوته های طالبی و خربزه را آلوده نموده و باعث پوسیدگی ریشه و به دنبال آن کاهش وزن اندامهای هوایی در بوته های حساس می شود. اگرچه میزان تاثیر این پوسیدگیها در کاهش شاخصه های رشدی ژنوتیپهای مختلف طالبی و خربزه نیاز به بررسی بیشتری دارد. در این بررسی، زادمایه قارچ بر روی 10 ژنوتیپ مختلف خربزه و طالبی (سمسوری، جلال، سوسکی، شاه آبادی، احمدی، مینو، زرد محلی، مشهدی، گرمسار و ریش بابا) مایهزنی گردید. بوتههای مایه زنی شده پس از 4 و 32 روز نگهداری در گلخانه در دمای 2±27 درجه سانتیگراد از خاک خارج و وجود یا عدم وجود قارچ در بوتههای مایهزنی شده با استفاده از پرایمر اختصاصی این بیمارگر مورد بررسی قرار گرفت. علاوه بر این، وزن ریشهها و اندامهای هوایی گیاهان مایهزنی شده نیز پس از 45 روز اندازه گیری شد. اگرچه وجود قارچ عامل بیماری در کلیه بوتههای مایهزنی شده با استفاده از آغازگرهای اختصاصی محرز گردید، بین ژنوتیپها از نظر وزن ریشه و اندامهای هوایی اختلاف معنی داری مشاهده شد. بیشترین کاهش وزن ریشه در ژنوتیپهای سوسکی، سمسوری، گرمسار و زرد محلی به ترتیب 05/72، 28/67، 43/62 و 60/54 درصد و کمترین آن در ژنوتیپهایی مانند مینو و مشهدی با بترتیب 25/22 و 10/27 درصد بود. بیشترین کاهش وزن اندام های هوایی با 92/61، 64/58، 75/53 و 27/52 درصد به ترتیب مربوط به ژنوتیپهای شاه آبادی، زرد محلی، احمدی و سوسکی بوده و کمترین کاهش در ژنوتیپ هایی مانند مینو و مشهدی با 56/15 و 20/21% اندازه گیری شد. بر اساس وزن تر ریشهها، اندامهای هوایی و نیز کل گیاه ژنوتیپهای مشهدی و مینو کمترین و ژنوتیپهای شاه آبادی و سوسکی بیشترین میزان آلودگی را داشتند.
_||_