نقش دلزدگی زناشویی با میانجی‌گری کیفیت مراقبت مادرانه در پیش‌بینی مشکلات برونی‌سازی و درونی‌سازی شده کودکان

الموضوعات :

سعید قنبری ¹ (دکترای تخصصی، استادیار شهید بهشتی)
زینب اسماعیلی ² (کارشناسی ارشد، شهید بهشتی)
تقی پورابراهیم ³ (دکترای تخصصی، استادیار شهید بهشتی)
حبیبه خلقی ⁴ (کارشناسی ارشد، شهید بهشتی)

تاريخ الإرسال : 11 الثلاثاء , رمضان, 1438 تاريخ التأكيد : 11 الثلاثاء , رمضان, 1438 تاريخ الإصدار : 22 الأحد , جمادى الأولى, 1438

الکلمات المفتاحية: دلزدگی زناشویی, مشکلات برونی سازی و درونی سازی کودکان, کیفیت مراقبت مادرانه,

ملخص المقالة :

    هدف از این پژوهش بررسی نقش دلزدگی زناشویی با میانجی­گری کیفیت مراقبت مادرانه در پیش بینی مشکلات برونی­سازی و درونی­سازی شده کودکان بود. روش بکار رفته در این پژوهش توصیفی- پیمایشی می­باشد. جامعه مورد مطالعه کودکان 7 تا 10 ساله شهر تهران بودند که از این جامعه 321 کودک (144 پسر و 177 دختر) با استفاده از روش نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحله‌ای انتخاب شد و پرسش‌نامه­ها به وسیله مادارن‌شان تکمیل شد. ابزارهای بکار رفته شامل: پرسش‌نامه دلزدگی زناشویی (پانیز، 1381)، پرسش‌نامه کیفیت مراقبت مادرانه (قنبری، خداپناهی، مظاهری و لواسانی، 1390) و فهرست رفتاری کودک (آشنباخ، 2001) بود. در نهایت، داده­ها با روش­های همبستگی، تحلیل رگرسیون و تحلیل واریانس، با استفاده از نرم افزار آماری SPSS 22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. متغیر میانجی کیفیت مراقبت مادرانه در رابطه بین دلزدگی زناشویی و مشکلات درونی سازی و برونی سازی شده کودکان نقش میانجی را دارد. هم‌چنین، بین دو جنس کودکان در مشکلات برونی­سازی شده تفاوتی معنادار وجود دارد. کیفیت مراقبت مادارنه نقشی مهم در مشکلات هیجانی و رفتاری کودکان ایفا می­کند. اگر مادران در مقابله با ایفای نقش مادری خودشان ضعف نشان دهند، در تربیت کودکان خود با مشکلاتی مواجه می­شوند که منجر به افزایش مشکلات کودکان می­شود

المصادر:

- ادیب راد، ن. و ادیب­راد، م. (1384). بررسی باورهای ارتباطی با دلزدگی زناشویی و عقاید آن در زنان متقاضی طلاق و زنان خواهان ادامه زندگی مشترک. تازه­ها و پژوهش­های مشاوره، جلد 4، شماره 13.

- اسماعیلی، ز. (1393). رابطه دلزدگی زناشویی، کیفیت مراقبت مادرانه و مشکلات هیجانی- رفتاری کودکان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی تهران.

- بلالی، ر. و آقایوسفی، ع.ر. (1390). اثربخشی برنامه آموزش والدین بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان. فصلنامه روانشناسی کاربردی، 4 (20): 73- 59.

- پاکدامن، ش. موسوی، پ. قنبری، س. و ملحی، ا. (1390). کیفیت دلبستگی به والدین و نشان‌های درونی­سازی شده و برونی­سازی شده در نوجوانان: بررسی مقایسه­ای نقش پدران و مادران. فصلنامه پژوهش­های نوین روانشناختی، 6 (23): 44- 21.

- پاینز، آ. م. (1998). چه کنیم تا عشق به دلزدگی نیانجامد. ترجمه ف، شاداب. (1381). تهران: انتشارات ققنوس.

- مینایی، ا. (1384). هنجاریابی نظام سنجش مبتنی بر تجربه آشنباخ، تهران: انتشارات سازمان آموزش و پرورش کودکان استثنایی.

- نویدی، ف. (1384). بررسی و مقایسه رابطه دلزدگی زناشویی با عوامل جو سازمانی در کارکنان ادارات آموزش و پرورش و پرستاران بیمارستانی شهر تهران. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی تهران.

- حیدری، ج. عظیمی، ح. محمودی، ق. و محمدپور، ر.ع. (1385). بررسی شیوع اختلالات رفتاری- هیجانی و عوامل مرتبط با آن در دانش­اموزان مقطع ابتدایی مدارس شهرستان ساری سال تحصیلی 85- 1384. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 16 (54): 100- 91.

- خانجانی، ز. و هداوندخانی، ف. (1392). اختلال­های درونی­سازی و برونی­سازی فرزندان و صفات شخصیتی مادر. مجله روانشناسی، 17 (1): 52- 33.

- دادستان، پ. بیات، م. و عسگری، ع. (1388). تاثیر بازی درمانگری کودک مخور بر کاهش مشکلات برونی­سازی شده کودکان. مجله علوم رفتاری، 3 (4): 264- 257.

- ریاحی، ف. امینی، ف. و صالحی­ویسی، م. (1391). مشکلات رفتاری کودکان و ارتباط ان با سلامت روان مادران. فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی جهرم، 10 (1): 52- 46.

- زارع، م. و احمدی، س. (1386). اثربخشی بازی درمانی به شیوه رفتاری شناختی در کاهش مشکلات رفتاری کودکان. روان­شناسی کاربردی، دوره اول، شماره3.

- سلیمی، س.ح. آزاد مرزآبادی، ا. امیری، م. و تقوی، م.ر. (1387). ابعدا رضایت زناشویی در همسران جانباز. اندیشه­های نوین تربیتی، دوره 4، شماره4: 77- 52.

- فاتحی­زاده، م. نجاریان، ب. و امامی، ط. (1386). بررسی میزان شیوع علائم اختلالات شخصیت ضداجتماعی، خودشیفته، نمایشی و مرزی در بین دانش­آموزان دختر. دانشور رفتار، 14 (22): 58- 48.

- قنبری، س. خداپناهی، م.ک. مظاهری، م.ع. و غلامعلی­لواسانی، م. (1390). اثربخشی آموزش والدین مبتنی بر نظریه دلبستگی بر افزایش کیفیت مراقبت مادران کودکان مضطرب پیش دبستانی. خانواده پژوهشی، سال نهم، شماره 36: 426- 407.

- یحیی­محمودی، ن. ناصح، ا. صالحی، س. و تیزدست، ط. (1392). اثربخشی آموزش گروهی مهارت­های اجتماعی مبتنی بر قصه­گویی بر مشکلات رفتای برونی­سازی شده کودکان، روانشناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 9 (35): 257- 249.

- Achenbach, T. M. (2000). Assesment of psychopathology. In A. J. Sameroff, M. Lewis, &S. M. Miller (Eds.). Handbook of developmental psychology, New York: Kluwer Academic,41-560.

- Applegate, B. B., & Hart, E. L. (1996). Validity of the owner criterion for ADHD: A reportfrom the DSM- IV field trials. Journal of the American Academy of Child and AdolescentPsychiatry, 36, 121- 1221.

- Atkins, M. S., & McKay, M. M. (1996). DSM-IV diagnosis of conduct disorder and oppositional defiant disorder: Implications and guidelines for school mental health teams. School PsychologhyReview. 1996; 25(3):274-84.

- Bayer, J. K., Sanson, A. V., & Hemphill, S. A. (2006). Parent influences on early childhood internalizing difficulties. Journal of Applied Developmental Psychology, 27, 542 –559.

- Biederman, J., Petty, C., & Faraone, S, V, et al. (2006). Effects of parental anxiety disorders in children at high risk for panic disorder a controlled study. Journal of Affective Disorders; 94(1-3): 191-7.

- Biederman, J., Petty, C., & Hirshfeld-Becker, D, R, et al. (2006). A controlled longitudinal five year follow-up study of children at high and low risk for panic disorder and major depression. Psychological Medicine; 36: 1141-52.

- Brown, I., & Percy, M. (2007). A comprehensive guide to intellectual and developmental London, Powl. H. Brooke.

- Bolm-Lake, T. L. (2007). Predicting internalizing problems in at risk children and adolescents. A dissertation presented in partial fulfillment of the PhD degree, Capella University.

- Diaz, Y. (2005). Association between parenting and child behavior problems amongLatino mothers and children. .unpublished master thesis, university of Maryland, Maryland.

- Evans, S. W., Mullett, E., Weist, M. D., & Frank, K. (2005). Feasibility of the mind matters school mental health promotion program in American school. Journal of youth and Adolescence, 34; 51-58.

- Gorkin, M. (2009). The four stage of burnout. Online. http; // stressdoc.com/ 4 stages. Htm.

- Green, A. (2001). Mental disorders and children. www.drgreene.com Institute GeneralHealth. Mother’s anxieties affect baby’s brain.

- Juffer, F., Bakermans-Kranenburg, M. J., & Van IJzendoorn, M. H. (2008). PromotingPositive Parenting: An attachment-based intervention. New York: Francis & Taylor.

- Keil, V., & Price, J, M. (2006). Externalizing behavior disorders in child welfare settings: Definition, prevalence and implications for assessment and treatment. Children and Youth Services Review, 28 (7):761-79.

- Kobak, R., Cassidy, J., & Ziv, Y. (2004). Attachment related trauma and Post- TraumaticStress Disorder: Implications for adult adaptation. In W. S. Rholes & J. Simpson(Eds.), Adult attachment: Theory, research, and clinical implications, 388- 407. New York:Guilford.

- Martinussen, M. (2011). Predicting Parenting Stress: Children's BehaviouralProblems and Parents' Coping. Infant and Child Development, 20, 162- 170.

- Marchant, M. R., Solano, B. R., Fisher, A. K., Caldarella, P., Young, K. R., & Renshaw, T. L. (2007). Modifying socially withdrawn behavior: A playground intervention for students with internalizing behaviors. Psychology in the School, 44 (8), 779-791.

- Maddux, J. E. (2002). Self-efficacy: The power of believing you can. In C. R. Snyder&Lopez, S.J. (Ed) The Handbook of positive Psychology. 277-287. New York: OxfordUniversity Press.

- Mc Clintock, S. M. (2005). Relationship of internalizing behavior problems to intelligenceand executive functioning in children. Master of Science. The University of Texassouthwestern medical center at Dallas.

- Murray, L., Fiori-Cowley, A., Hooper, R, & Cooper, P. (1996). The impact of postnataldepression and associated adversity on early mother-infant interactions and later infantoutcome. Child Development, 67, 2512-2526.

- Nansel, T. R., Overpeek, M., Pilla, R. S., Ruam, W. J., Simons-Morton, B., & Scheidt, P. (2001). Bullying behaviors among US youth: Prevalence and association withpsychosocial adjustment. Journal of American Medical Association, 285, 2094-2100.

- Oland, A. (2002). The development of pure co-occurring externalizing and internalizing symptomatology in children [dissertation]. Pittsburg: University of Pittsburg.

 - Peisner-Feinberg, E. S., Burchinal, M.R., Clifford, R.M., Culking, M. L., Howes, C., Kagen, S. L., & Yazejian, N. (2001), The relation of preschool child-care quality to Children’s cognitive and social developmental trajectories through second grade. ChildDevelopment, 20, (5), 1534-1553.

- Pikse, S, I., Sebra, S., & Lubenko, J. (2010). Child behavior and mother-child emotional availability in response to parent training program: moderators of outcome. Social and Behavioral Sciences; 5: 1418-24.

- Pines, A. M., & Nunes, R. (2003). The relationship between career and couple burnout:ımplications for career and couple counseling. Journal of Employment Counseling, 40, 2, 50-64.

- Self-Brown, S., Fredrick, K., Binder, S., Whitaker, D., Lutzker, J., Edwards, A., & Blankenship, J. (2011). Examining the need for cultural adaptations to evidence- based Parent Training Program targeting the Prevention of Child Maltreatment. Childeren and youth. Services Review, 33(7): 1166- 1172.

- Spielman, V., & Ben-Ari, O. (2009). Parental Self-Efficacy and Stress-Related Growth in the Transition to Parenthood: A Comparison between Parents of Pre- and Full-Term Babies, Health and Social Work, 34 (3): 201-212.

- Vando, J., Rhule-Louie, D. M., McMahon, R. J., & Spieker, S. J. (2008). Examining the link between infant attachment and child conduct problems in grade 1. Journal of Child and Family Studies, 17(3): 615-628.

- Vanpelt, N. (2004). Creative ways to keep romance alive. Retrievedhttp://www.heartnhome.com/articles/keepingromancealive.