ساخت و بررسی ویژگی‌های روانسنجی مقیاس غفلت بر مبنای آیات قرآن کریم

الموضوعات :

فرهاد خرمائی ¹ (دانشیار دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه شیراز)
مریم قره چاهی ² (کارشناس ارشد روانشناسی بالینی)
فرزانه یزدانی ³ (کارشناس ارشد روانشناسی بالینی)
سروش زارع ⁴ (دانشجوی کارشناسی دانشگاه شیراز)

تاريخ الإرسال : 10 الأربعاء , ربيع الثاني, 1437 تاريخ التأكيد : 10 الأربعاء , ربيع الثاني, 1437 تاريخ الإصدار : 10 الأحد , صفر, 1437

الکلمات المفتاحية: مقیاس غفلت, غفلت از خداوند و آخرت, غفلت از دیگران, غفلت از خطرات,

ملخص المقالة :

هدف این پژوهش ساخت و بررسی ویژگی­های روانسنجی مقیاس غفلت بر مبنای آیات قرآن کریم بود. بدین منظور بر اساس مفاهیم ظاهری آیات قرآن کریم در مورد غفلت عباراتی تدوین و در قالب مقیاس غفلت آورده شد. برای بررسی ویژگی­های روانسنجی این مقیاس از بین دانشجویان دانشگاه شیراز تعداد 518 دانشجوی کارشناسی به روش نمونه­گیری خوشه­ای تصادفی انتخاب شدند. برای سنجش روایی سازه این مقیاس از تحلیل عاملی اکتشافی و روایی ملاکی استفاده شد. هم­چنین برای تعیین پایایی مقیاس از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. نتایج وجود چهار عامل را در مقیاس غفلت مورد تایید قرار داد. با توجه به مفهوم گویه­های بارگذاری شده بر هر عامل، این مولفه­ها با عناوین غفلت از خداوند و آخرت، غفلت از دیگران، بی توجهی و روزمرگی و غفلت از خطرات نامگذاری شدند. همبستگی این مولفه­ها با پرسشنامه هشیاری فرایبورگ نشان داد که هر چهار مولفه با نمره کل پرسشنامه هشیاری همبستگی منفی معنادار دارد. ضرایب آلفای کرونباخ نیز نشان داد که این مولفه­ها از پایایی مطلوبی برخوردارند. بنابراین مقیاس غفلت پایایی و روایی مناسبی برای استفاده در فعالیت­های پژوهشی دارد.

المصادر:

- قرآن کریم

- نهج البلاغه

- ابن منظور، محمد بن مکرم (1372)، لسان العرب، تصحیح: علی شیری، دارالاحیاالتراثالعربی، بیروت.

- آمدی، عبدالواحد (1378)، غررالحکم و دررالکلم، ترجمه هاشم رسولی، دفتر نشر فرهنگ، تهران.

- دهخدا، علی اکبر(1377)، لغت نامه دهخدا، انتشارات و چاپ دانشگاه تهران ،ج10.

- راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1390)، المفردات فی غریب القرآن، تر جمه حسین خداپرست، دفتر نشر نوید اسلام، قم.

- شیخاوندی، داور(1373)، جامعه شناسی انحرافات، چاپ سوم، انتشارات مرندیز، گناباد.

- طباطبایی، سید محمد حسین (1374)، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه محمد باقر موسوی همدانی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم.

- طوسی، محمد بن حسن (1382)، التبیان فی تفسیر القرآن، دار احیاء التراث العربی، بیروت.

- فراهیدی، خلیل بن احمد (1368)، کتاب العین، محقق ابراهیم سامرایی، چاپ دوم، انتشارات هجرت، قم.

- قرشی، سید علی اکبر(1372)، قاموس قرآن، دارالکتاب الاسلامیه، قم.

- قراملکی، احمد فرامرز (1382)، پرده پندار: تحلیلی از غفلت در پرتو خطبه 174 نهج البلاغه، مرکز مطالعات و انتشارات آفتاب توسعه، تهران.

- قرایتی، محسن(1388)، تفسیر نور، مرکز فرهنگی درس­هایی از قرآن، تهران.

- کاویانی، حسن و حاتمی، ندا و شفیع آبادی، عبدالله (1387)، اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کیفیت زندگی افراد افسرده غیر بالینی، تازه­های علوم شناختی، 4،39-48.

- کری، جرالد (1390)، نظریه و کاربست مشاوره و روان درمانی، ترجمه یحیی سید محمدی، چاپ ششم، نشر ارسباران، تهران.

- مصطفوی، حسین (1360)، التحقیق فی الکلمات القرآن الکریم بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران.

- مکارم شیرازی، ناصر (1377)، اخلاق در قرآن، دارالکتب الاسلامیه، تهران.

https://www.google.com/search?q=httpFwww.clob.comFmaryam_derakhshani12373225&ie=utf-8&oe=utf-8&aq=t&rls=org.mozilla:en-US:official&client=firefox-a&channel=np&source=hp