بررسی اثر مداخله شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر ترس از ارزیابی منفی اجتماعی، نشخوار فکری و تنظیم شناختی هیجان

الموضوعات :

داوود سواری ¹ , حسینعلی قنادزادگان ² , محمد کاظم فخری ³

1 - دانشجو دکتری، گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی
2 - استادیار، گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.
3 - استادیار، گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.

تاريخ الإرسال : 12 الإثنين , رمضان, 1444 تاريخ التأكيد : 13 الإثنين , ربيع الأول, 1446 تاريخ الإصدار : 10 الأربعاء , جمادى الثانية, 1446

الکلمات المفتاحية: ذهن‌آگاهی, اضطراب اجتماعی, ترس از ارزیابی منفی اجتماعی, نشخوار فکری, تنظیم شناختی هیجان.,

ملخص المقالة :

مقدمه: یکی از اختلالات رایج در نوجوانی اختلال اضطراب اجتماعی است. این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی مداخله شناختی ذهن‌آگاهی بر ترس از ارزیابی منفی اجتماعی، نشخوار فکری و تنظیم شناختی هیجان در نوجوانان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی انجام گرفت.

 

روش­: این پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون بود. جامعه آماری شامل نوجوانان پسر 16-14 ساله دارای اختلال اضطراب اجتماعی بودند که به مراکز مشاوره و خانه‌های سلامت منطقه 1، 2 و 3 شهر اصفهان در سال 1402 مراجعه‌ کرده بودند. تعداد شرکت‌کنندگان در گروه نمونه به روش هدفمند و با استفاده از روش جی پاور 30 نفر تخمین زده شد و شرکت‌کنندگان در گروه آزمايش و كنترل به‌صورت تصادفی ساده جایگزین شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌ اضطراب اجتماعی واتسون و فرند، مقیاس ترس از ارزیابی منفی اجتماعی لری، مقیاس پاسخ نشخواری نولن – هوکسما و مارو، و تنظیم شناختی هیجان گرانفسکی و همکاران استفاده شد. جهت بررسی  اثربخشی مداخله شناختی ذهن‌آگاهی بر متغیرهای وابسته اختلال اضطراب اجتماعی از تحلیل کوواریانس چندمتغیره استفاده شد.

 

یافته­ ها: اثربخشی مداخله شناختی ذهن‌آگاهی بر تمامی متغیرهای وابسته شامل ترس از ارزیابی منفی، نشخوار فکری و راهبردهای سازش‌یافته و سازش‌نایافته تنظیم شناختی هیجان تایید شد (0.05>P). مقادیر اندازه اثر با شاخص مجذور جزئی اتا نشان داد که مداخله شناختی ذهن‌آگاهی بیش‌ترین اثربخشی را بر نشخوار فکری با ضریب 0.592 داشت.

نتیجه­ گیری: مداخله شناختی ذهن‌آگاهی موجب کاهش ترس از ارزیابی منفی، نشخوار فکری و راهبردهای سازش‌نایافته و موجب افزایش راهبردهای سازش‌یافته در نوجوانان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی می‌شود.

المصادر:

1. Esmailian M, Mohamadkhani S, Hasani J. Structural equation modeling of mindfulness skills, emotion regulation and anxiety sensitivity with social anxiety in Adolescent. Knowledge & Research in Applied Psychology, 2021, 22(1), 121-134.
2. Babapour Kheiroddin J, Ganjei N. Predicting Social anxiety based on Adolescents’ Metacognitive Beliefs and Social Skills. Journal of Modern Psychological Researches, 2021, 16(61), 29-38.
3. Peker, M., Akkuş, K. Fear of positive evaluation differentially predicts social anxiety: a six-month longitudinal panel study. Current Psychology, 2024, 43, 3621–3631
4. Shokri O, Geravand F, Naghsh Z, Ali Tarkhan R, Paeezi M. The Psychometric Properties of the Brief Fear of Negative Evaluation Scale. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology (IJPCP), 2008, 14 (3):316-325.
5. Zhang Y, Li Y, Mai X. Fear of negative evaluation modulates the processing of social evaluative feedback with different valence and contexts. Cereb Cortex. 2023, 4; 33(8):4927-4938.
6. Besharat R, Soltani Azemat E, Mohammadian A. A Comparative Study of Rumination, Healthy Locus of Control, and Emotion Regulation in Children of Divorce and Normal Children. Practice in Clinical Psychology, 2018, 6 (4), 207-214.
7. Taghipuor B, Basharpoor S, Narimani M. The effectiveness of group gestalt therapy on Anxiety sensitivity, Rumination, Panic Disorder of women with panic disorder. Journal of Modern Psychological Researches, 2020, 15(59), 1-13.
8. Sackl-Pammer P, Jahn R, Özlü-Erkilic Z, Pollak E, Ohmann S, Schwarzenberg Julia, et al. Social anxiety disorder and emotion regulation problems in adolescents. Child Adolesc Psychiatry Ment Health, 2019, 13, 37.
9. Hashemi M, Darvizeh Z, Yazdi SM. Comparison of Psychological Hardiness and Cognitive Emotion Regulation in Students with Social Anxiety Disorder and Normal students. Journal of Psychological Studies, 2019, 15(1), 41-56.
10. Asadi H, Mohammadi M, Naziri Q. Challenges and patterns of integrative treatment based on acceptance and commitment in social anxiety disorder. Thought and behavior in clinical psychology, 2019, 15 (55), 87-106.
11.Trautmann S, Reineboth M, Trikojat K, Richter J, Hagenaars MA, Kanske P, et al. Susceptibility to others’ emotions moderates immediate self-reported and biological stress responses to witnessing trauma. Behav Res Ther, 2018, 110, 55–63.
12. Kobylińska D, Kusev P. Flexible Emotion Regulation: How Situational Demands and Individual Differences Influence the Effectiveness of Regulatory Strategies. Front Psychology, 2019, 10, 72.
13. Lu S, Rios JA, Huang CC. Mindfulness, Emotion and Behaviour: An Intervention Study with Chinese Migrant Children. Children & Society, 2018, 32(4), 290-300.
14. Van der Gucht K, Dejonckheere E, Erbas Y, Takano K, Vandemoortele M, Maex E, Kuppens P. An experience sampling study examining the potential impact of a mindfulness-based intervention on emotion differentiation. Emotion, 2019, 19(1), 123-131.
15. Delvar A. Research methods in psychology and educational sciences. Tehran, Viraiesh Publications, 2019.
16. Amini H, Sharifi V, Asaadi SM, Mohammadi MR, Kaviani H, Semnani Y, et al. Validity of the Iranian version of the Structured Clinical Interview for DSM-IV (SCID-I) in the diagnosis of psychiatric disorders. Payesh, 2008, 7 (1): 49-57.
17. Davoodi I, Najarian B. Construct and validate the Social anxiety in student of Chamran University and examine the relationship with personal and academic properties, study project, Chamran University. 2001
18. Bagherinezhad, M., Salehi Fadardi, J., & Tabatabayi, S. M. (2010). The relationship between rumination and depression in a sample of Iranian student. Research in Clinical Psychology and Counseling, 2010, 11(1), 21-38.
19. Hosni, J. Investigating the validity and reliability of the short form of the Cognitive Regulation of Emotion Questionnaire. Behavioral Science Research, 2008, 9(4), 229-240.
20. Segal ZV, Williams JMG, Teasdale JD. Mindfulness-Based Cognitive Therapy for Depression. New York: Guilford Press, 2012.
21. Kolahi, P, Salehi M, Madahi ME, Sepahmansour M. Effectiveness of mindfulness-based stress reduction on state/trait anxiety and hypertension in patients with coronary heart disease with hypertension. Advances in Cognitive Sciences, 2022, 24 (1):147-159.
22. Astaneh R, Mirzaian B, Hassanzadeh R. The Effectiveness of Skill Training based on Dialectical Behavior Therapy on emotional regulation, social avoidance and distress in Adolescents with Social Anxiety Disorder. Journal of Torbat Heydariyeh University of Medical Sciences, 2020, 8(3):50-60.
23. Ghaffarzadeh N, Saken Azary R, Abdollahpour MA, Moheb N. Predicting academic self-handicapping based on metacognitive beliefs, fear of negative appraisal and perfectionism regarding the mediating role of goal orientation: Presenting a structural model. Advances in Cognitive Sciences, 2022, 24 (2):43-56.
24. Zarei S, Garavand H. Mindfulness and Sleep Quality in Adolescents the Mediating Role of Rumination. Journal of Developmental psychology Iranian psychologist, 2020, 18(70), 73-84.
25. Karimi Kian E, Daneshmandi S, Rostami M, Keshtvarz Kondazi E. The mediating role of academic optimism in the relationship between mindfulness and counterproductive academic behavior. Journal of Developmental psychology Iranian psychologist, 2022, 18(71), 205-220.
26. Golestani E, Atadokht A, Narimani M. The Effectiveness of Teaching of Mindfulness Skills on Inattention and Hyperactivity in 13 to 16 years old Hyperactive Students. Rooyesh, 2022, 11 (5):13-22.
27. Mousavi SA, Pour Hosein R, Zare-Moghaddam A, Rezaei R, Hasani Estalkhi, F, Mirbluk Bozorgi A. Mindfulness-based cognitive therapy (MBCT). Rooyesh, 2020, 9 (4):133-144.