طراحی قرارگاه رفتاری: نگرشی نو بر آموزش و درمان کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم (نمونه موردی: کودکان 7-4 سال مرکز اوتیسم بوشهر)

الموضوعات :

رضوان زارعی ¹ , احمد ترکمان ² , محمد علی رحیمی ³

1 - دانشجوی دکتری معماری، گروه معماری، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران
2 - استادیار، گروه معماری، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران.
3 - استادیار، گروه معماری، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران

تاريخ الإرسال : 30 الإثنين , صفر, 1444 تاريخ التأكيد : 08 الثلاثاء , شعبان, 1444 تاريخ الإصدار : 28 السبت , جمادى الثانية, 1444

الکلمات المفتاحية: "مدل‌های آموزشی-درمانی روانشناختی", "طراحی معماری", "قرارگاه رفتاری", "کیفیت محیطی", "اختلال اوتیسم",

ملخص المقالة :

طراحی مکان‌های آموزشی-درمانی بمثابه مجموعه‌ای از قرارگاه‌های رفتاری، به ‌لحاظ توجه به ابعاد کیفیات محیطی، می‌توانند در شکل‌گیری الگوهای رفتاری کاربرانشان، اثربخش عمل نمایند. از این‌رو، شناخت مولفه‌های تاثیرگذار بر شکل‌گیری و کارکرد درست قرارگاه‌های رفتاری بعنوان تسهیلگر، مهم می‌نماید. بنابراین هدف پژوهش، شناسایی مولفه‌های سنجش کیفیت محیطی در طراحی قرارگاه‌های رفتاری، و ارزیابی تاثیر آن‌ها بر آموزش و درمان کودکان اوتیسم 7-4 سال است.
پژوهش از نوع کاربردی و روش تحقیق آن توصیفی-تحلیلی و نیمه‌آزمایشیست. در این پژوهش جامعه آماری برای دو گروه از متخصصان و آزمایش‌شوندگان از مرکز اوتیسم بوشهر مشخص شد. جامعه آماری متخصصان43 نفر گزارش گردید، که از طریق روش نمونه‌گیری تصادفی‌ ساده و توسط فرمول کوکران، 38 نفرشان برای حجم‌‌‌نمونه انتخاب شدند؛ و جامعه آماری برای گروه آزمایش نیز، از میان 18نفر از کودکان اوتیسم 7-4 سال مشخص، و بدلیل محدودیت تعداد، کل 18نفر بعنوان حجم‌‌‌نمونه تعیین گردید. گردآوری اطلاعات در دو بخش نظری و میدانی؛ و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمارهای توصیفی و استنباطی(آزمون‌های تی-جفت نمونه‌ای و فریدمن)، از طریق نرم افزار SPSS انجام شد.
یافته‌ها نشان می‌دهد میان مولفه‌های سنجش کیفیت محیطی(موثر) در طراحی قرارگاه‌های رفتاری و روند آموزش و درمان کودکان اوتیسم 7-4 سال، تاثیر معناداری برقرارست؛ که تاثیرگذاری این مولفه‌ها نسبت به‌ یکدیگر متفاوت بوده و به ‌ترتیب شامل: مولفه‌های"کارکردی-رفتاری"، "ساختاری-فیزیکی" و "ادراکی-شناختیست".
به‌نظر می‌رسد با برقراری تعادل میان مولفه‌های موثر مکان‌ساز(کارکردی-رفتاری، ساختاری-فیزیکی، ادراکی-شناختی)، می‌توان سطح کیفیت و کارایی قرارگاه‌های رفتاری را در جهت آموزش و درمان بهتر کودکان اوتیسم ارتقاء بخشید و موجبات پیشرفت آنان را مهیا نمود.

المصادر:

References

1. Frith Autism: A Very Short Introduction. Translated by Hamidreza Pouretemad and sara mahabadi. 1th ed. Tehran: Elm Publication; 2014.]in persian[


2. Efrosini Educational and therapeutic approaches for children with autism. Translated by Ali Akbar Ebrahimi. 1th ed. Tehran: Publication of the article; 2014.]in persian[


3. Sartip Zadeh L, Ghasemi Sichani M, Mojahedi H. Analyzing educational centers for children with autism spectrum disorders (ASD) Case Study: three autism centers in Isfahan. Journal of Disability Studies 2017; 7(13): 51.[Doi:‎1001.1.23222840.1396.7.0.14.2].


4. Ragheb H. Evaluation of communication skills in preschool students with autism. Quarterly Journal of Exceptional Children 2013; 13(2):81-94.]Doi:20.1001.1.16826612.1392.13.2.7.1.[


5. Love J.S. Sensory spaces: sensory learning-an experimental approach to educating our future designers to design autism schools, Archnet-IJAR 2018; 12(3):152.[Doi:10.26687/archnet-ijar.v12i3.1704].


6. Khaki A, Mahdavi M. Designing learning spaces for children with autism Spectrum Disorder. Journal of Exceptional Education 2020; 2(160):71-82.[https://www.magiran.com/p2219102].


7. Higgins D. J, Bailey S. R, Pearce J. C. Factors associated with functional style and coping strategies of families with a child with an autism spectrum disorder. Autism 2005; 9(2):125–137.[Doi: 10.1177/1362361305051403].


8. Pasalar The Effects of spatial layouts on students’ interactions in middle schools: Multiple case analysis [Ph.D. Thesis]. United States of America: North Carolina State University; 2003. [http://www.lib.ncsu.edu/resolver/1840.16/5083].


9. Altman A. Environment and social behavior: privacy, personal space, territory and congestion. Translated by Ali Namazian. 1th ed. Tehran: Shahid Beheshti University; 2011.]in persian[


10. Pakzad J. Theoretical Foundations and Urban Design Process. 8th ed. Tehran: Shahidi Publications; 2017.]in persian[


11. Madani R, Shafaei M. Principles of designing children's educational spaces based on the model of creativity. Scientific Journal of Educational Technology Research 2010; 4(3):215-222. [https://doi.org/10.22061/tej.2010.1348].


12. Humphreys S. Architecture and autism. The Journal of Recent Advances in Autism Spectrum Disorder 2005; 2, 9-13.[ Doi: 10.5772/53679].


13. Mostafa An Architecture Autism: concept of design  intervention for  the  autistic user. The jornal of Architectural Research 2008; (2)1:189-211.[Doi:10.26687/ARCHNET-IJAR.V2I1.182].


14. Vogel L. Identifying Classroom Archtitecture Performance Standards for Populations with Autism[Master of Science]. United States of America: University of Wisconsin-Madison; 2008. [http://www.designshare.com/index.php/archives/901].


15. Khare R, Mullick A. Designing inclusive educational spaces with reference to autism. In Proceedings of the Human Factors and Ergonomics Society Annual Meeting. Sage CA: Los Angeles, CA: SAGE Publication 2009; 53)8(: 517- 520.[Doi:10.1177/154193120905300807].


16. Beaver C. Autism-friendly environments. The autism file 2010;34:82-85. https://senmagazine.co.uk/specific-needs/autism-asd/10/how-can-we-design-autism-friendly-schools/].


17. Mcallister K, Barry M. Design Considerations for the Autism Spectrum Disorder-Friendly Key Stage 1 Classroom, Support for Learning 2012; 27(3): 103-112. [Doi:10.1111/j.14679604.2012.01525.x].


18. Richer J.M, Nicoll S. Iv-A playroom for Autistic chihdren, and its companion therapy project: a synthesis of ideas from ethology. The Journal of psychology, nursing and design 2014; (17)33:132-143. [https://doi.org/10.1179/bjms.1971.020].


19. Kinnaer M, Baumers S, Heylighen A. Autism-friendly architecture from the outside in and the inside out: An explorative study based on autobiographies of autistic people. The Journal of Housing and the Built Environment 2016; 31(2):179-195.[Doi:10.1007/s10901-015-9451-8].


20. Altenmüller-Lewis U. Designing Schools for Students on the Spectrum. The Design Journal 2017; 20(1): 2215-2229.[https://doi.org/10.1080/14606925.2017.1352738].


21. Daim Al-Khadmeh S. Designing educational centers for children with autism(Study of Physical-Spatial Components). Master's Thesis in Architectural Engineering. Sabzevar: Hakim Sabzevari University; 2014.[in persian[


22. Mashhadi Fathali H. Educational spaces for autistic children from the perspective of environmental psychology. Shabak Publication 2015; 2(4):189-194. [https://www.magiran.com/p1598047].


23. Kazemi Shishwan M, Sharif Khajeh Pasha S. The role of the physical architecture environment on the treatment of autism in children 4-10 years in Urmia. Armanshahr Journal of Architecture and Urban Planning 2019; 12(29):153-166.[Doi:10.22034/AAUD.2020.102372].


24. Ehsani Far H. Designing therapeutic and educational spaces for autism spectrum disorder. 2th ed. Tehran: Science and Science Publishin; 2019.[in persian[


25. Barker R. Ecological Psychology: Concepts and Methods for Studing the Environment of Human Behavior. Stanford, CA: Stanford University; 1968.[Doi:10.1016/B978-0-12-375000-6.00142-7].


26. Pirgloo F, Hashemi M. A study of safe education spaces with the approach of behavioral settings. Semnan Law Enforcement Quarterly 2018; 8(28):87-114. [https://civilica.com/doc/995283].


27. Lawson B. The language of Space. Architectural Press. 1th ed. Elsevier Publishing; 2001. [https://www.routledge.com/Language-of-Space/Lawson/p/book/9780750652469].


28. Kopaei G, Naghizadeh M, Habib F. The effect of the physical factors of play spaces on the creativity of 6-12 year old children in urban parks. Urban Studies Scientific-Physical Quarterly 2016; 6(21):39-50. [https://www.magiran.com/p1736428].


29. Mardomi K, Delshad M. Flexible learning environment (experiential child world, educational system changeable). Scientific-research journal of the Scientific Association of Architecture and Urban Planning of Iran 2010; 1(1):109-118 .[https://doi.org/10.30475/isau.2010.61930].


30. Gibson J. The Theory of Affordances: The Ecological Approach to Visual Perception. Boston: Houghton Mifflin;


31. .Greeno J.J. Gibson`s Affordances. Psychological Review 1994; 101(1): 336–342. [http://dx.doi.org/10.1037/0033-295X.101.2.336].


32. Shahcheraghi A, Bandarabad A. Surrounded by environment (the application of environmental psychology in architecture and urban planning). 1th ed. Tehran: Jihad University; 2014.[in persian[


33. Kytta M. Children in outdoor contexts: Affordances and independent mobility in the assessment of environmental child friendliness [D. Thesis]. Finland: Helsinki University of Technology; 2003.[http://urn.fi/urn:nbn:fi:tkk-001620].


34. Heft H. Ecological Psychology in Context: James Gibson, Roger Barker, and the Legacy of William James`s Radical Empiricism, Lawrence Erlbaum Associates. 1th ed. New York: Inc. Publishers; 2001.[ https://doi.org/10.4324/9781410600479 ].


35. Canter D. The pschology of place, the architectural press Ltd. London: I.v Publishers 1977. [https://www.researchgate.net/publication/232600712].


36. Salehinia M, Memarian G. Sociopetaloid of architecture space: Synthesis and synomorphy of humane- physical factors. International Journal of Architectural Engineering & Urban Planning 2012; 22(1):7-19.[https://www.com/p1007265].


37. Baran M, Yilmaz A, Erbas M. An approach to the design criteria of Autism Education Centers Diyarbakır Sample. Current Researches on Social Sciences 2017; 7(3):279-286. [Doi: 10.26579/jocress-7.3.19].


38. Volkmar R, Paul A, Klin D, Cohen S,  Ashwood p, Wills S, Van de water J. Schoolbased programs In F. R: The immune respond in autism: a new frontier for autism research. Journal of biology 2006; 80(1):1-15.[Doi: 10.1189/jlb.1205707].


39. Brooks Developing a learning environment which supports children with profound autistic spectrum disorder to engage as effective learners [Ph.D. Thesis]. [Coventry, UK]: Coventry University in collaboration with the University of Worcester; 2010.


40. Larki S. practical strategies for working with autistic children. translated by Azar Zamani and Munira Azizi. Tehran: Publishing edit; 2016.[in persian[


41. Milton D.E.M, Martin N, Melham P. Beyond reasonable adjustment: autistic-friendly spaces and Universal Design. Autism and Intellectual Disability in Adults. avilion Publishing and Media Ltd 2016; 1:81-85.[https://openresearch.lsbu.ac.uk/item/8715v].