اثر استرس شغلی بر رفتار ضد تولید با میانجی‌گری عواطف شغلی: مورد مطالعه کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان خوزستان

الموضوعات :

آتوسا قاسمی نژاددهکردی ¹ (دانشجوی دکتری مدیریت و برنامه ریزی تریت بدنی، گروه تربیت بدنی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران،ایران.)
علی محمد امیرتاش ² (استاد گروه تربیت بدنی، واحد علوم و تحقیقات تهران ،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
محمد علی اصلانخانی ³ (استاد گروه تربیت بدنی، واحد علوم و تحقیقات تهران ،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)

تاريخ الإرسال : 27 الأحد , ربيع الثاني, 1439 تاريخ التأكيد : 22 الأحد , رجب, 1439 تاريخ الإصدار : 04 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1439

الکلمات المفتاحية: استرس شغلی, رفتار ضد تولید, عواطف مثبت, عواطف منفی,

ملخص المقالة :

استرس شغلی نوعی اختلال مزمن روانی است که در اثر شرایط سخت کاری بوجود می آید و بر عملکرد فردی و سلامت جسمی و ذهنی افراد تاثیر می گذارد. هدف از انجام این مطالعه بررسی اثر استرس شغلی بر یکی از ابعاد عملکرد شغلی موسوم به رفتارهای ضدتولید با میانجی گری عواطف شغلی مثبت و منفی بود. روش پژوهش همبستگی از نوع مدل تحلیل مسیر بود. 240 نفر از کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان خوزستان با روش سرشماری در پژوهش شرکت کردند. برای گرد­آوری داده­ها از مقیاس کج‌روی در محیط کار، پرسش‌نامه استرس شغلی و مقیاس عواطف شغلی استفاده گردید. ارزیابی الگوی پیشنهادی از راه الگویابی معادلات ساختاری (SEM) و با استفاده از نرم‌افزار AMOS ویراست 21 انجام گرفت. روابط بین متغیرها از راه ضریب همبستگی پیرسون و روابط واسطه­ای در الگوی پیشنهادی با استفاده از روش بوت استراپ آزموده شدند. یافته­ها نشان دادند شاخص­های برازش مانند کای اسکوئر نسبی، GFI، CFI، و RMSEA، از حد نصاب لازم برخوردارند و حاکی از آنند که مدل پیشنهادی پژوهش با داده­ها برازش دارد. ضرایب مسیر نشان دادند که استرس شغلی و عواطف مثبت و منفی روی رفتار های ضد تولید به گونه‎ای معنی دار اثر می‌گذارند (05/0>p). نتایج آزمون بوت استرپ نشان داد که عواطف مثبت و منفی رابطه بین استرس شغلی و رفتارهای ضدتولید را میانجی می کند. به بیان دیگر، تجربه استرس‌های شغلی موجب افزایش عاطفه منفی کارکنان می‌شود و آن نیز به نوبه خود کارکنان را به سمت ارتکاب رفتارهای ضدتولید سوق می دهد.نتایج پژوهش نشان می‌دهند که استرس شغلی به شکل مستقیم و هم‌چنین، با میانجی­گری عواطف مثبت و منفی بر رفتارهای ضد تولید اثر می­گذارد. بنابراین، پیشنهاد می­گردد که مدیران سازمان برای کاهش رفتارهای ضد تولید کارکنان به مدیریت استرس­های شغلی و نیز ایجاد عواطف مثبت در کارکنان همت گمارند.

المصادر:

- Alavi Arjmand, N., Kashaninia, Z., Hosseini, M. A., & Rezasoltani, P. (2013). Effect of stress management on job stress and work-family conflict among nurses. Journal of hayat, 18(4), 81-91.

- Arab, N., Hashemi Sheykhshabani, E., & Beshlideh, K. (2013). Antecedents of workplace incivility: Investigating some personal and organizational variables. Journal of Psychology, 17, 294-309.

- Barandeh, N., Shafieabadi E.,& Ghodsee, A.( 2010). Effectiveness of solution-focused group counseling on ways to reduce stress of female employees of Science Education Foundation of Ghalamchi. Educational Journal of Islamic Azad University, 5(22), 1-21.

- Bennett, R. J., & Robinson, S. L. (2000). Development of a measure of workplace deviance. Journal of applied psychology, 85(3), 349.

- Beshlideh, K. (2012). Research methods and statistical analysis of research examples using SPSS and AMOS. Iran: Publication of Ahvaz.

- Breso, E., Salanova, M., & Schaufeli, W. B. (2008). The  mediating role of student burnout and engagement in the prediction of academic performance. Personality and Individual Differences, 43, 65

- Chen, S. H. (2017). An Evolutionary Game Model of Knowledge Workers’ Counterproductive Work Behaviors Based on Preferences. Complexity, 2017.

- Colquitt, J. A. (2001). On the dimensionality of organizational justice: a construct validation of a measure. Journal of applied psychology, 86(3), 386.

- Corrêa, A. P., & Ferreira, M. C. (2011). The impact of environmental stressors and types of work contract on occupational stress. The Spanish journal of psychology, 14(1), 251-262.

- Darrat, M., Atinc, G., & Babin, B. (2016). A Closer Look at the Effects of LMX and Emotional Exhaustion: Are Drained Salespeople More Deviant? In Marketing Challenges in a Turbulent Business Environment (pp. 563-567). Springer, Cham.

- Dianatnasab, M., Javidi, H. & Baqoli, H. (2014). The role of mediating job stress in the relationship between psychological capital and employee job performance. Journal of Psychological Methods and Models, 15, 75-100.

- Dunlop, P. D., & Lee, K. (2004). Workplace deviance, organizational citizenship behavior, and business unit performance: The bad apples do spoil the whole barrel. Journal of organizational behavior, 25(1), 67-80.

- Enwereuzor, I. K., Onyishi, I. E., Onyebueke, I. F., Amazue, L. O., & Nwoke, M. B. (2017). Personality as a moderator between emotional exhaustion and workplace deviance among teachers. Journal of Psychology in Africa, 27(1), 41-46.

- Fairbrother, K., & Warn, J. (2003). Workplace  dimensions, stress and job satisfaction. Journal of managerial psychology, 18(1), 8-21.

- Fida, R., Paciello, M., Tramontano, C., Fontaine, R. G., Barbaranelli, C., & Farnese, M. L. (2015). An integrative approach to understanding counterproductive work behavior: The roles of stressors, negative emotions, and moral disengagement. Journal of Business Ethics, 130(1), 131-144.

- Galić, Z., & Ružojčić, M. (2017). Interaction between implicit aggression and dispositional self-control in explaining ounterproductive work behaviors. Personality and individual differences, 104, 111-117.

- Golparvar, M. Mohsenzade,S.(2016). Preventive (Compensatory) Function of Deviant Behaviors on the relationship between Job Stress and Emotional Exhaustion, Journal of Models and Psychological Methods, 6 (22); pp. 79-100.

- Golparvar, M., Abedini, M. & Shahangi, H. (2014). The role of belief in a just and unfair world in the relationship between burnout and occupational stress with immoral behaviors: the development of a theory in Iran. Journal of Psychological Methods and Models, 15, 103-117.

- Khajepour, N., Beshlideh, K., Baharlou, M., & Hadadi, S. (2015). Investigation the Relationship between Workplace Ostracism with some of Job Outcomes: Moderating Role of Psychological Capital. Social Psychology Research, 8(4), 113-136.

- Lath, S. K. (2010). A Study of the occupational stress among teachers. International Journal of Education Administration, 2(2), 421-432.

- Lim, S., Cortina, L. M., & Magley, V. J. (2008). Personal and workgroup incivility: impact on work and health outcomes. Journal of Applied Psychology, 93(1), 95.

- Mark, G., & Smith, A. P. (2012). Occupational stress, job characteristics, coping, and the mental health of nurses. British journal of health psychology, 17(3), 505-521.

- Meier, L. L., Semmer, N. K., & Gross, S. (2014). The effect of conflict at work on well-being: Depressive symptoms as a vulnerability factor. Work & Stress, 28(1), 31-48.

- Molaie, B., Mohamadi, M., Habibi, A., Zamanzadeh, V., Dadkhah, B., Molavi, P., & Mozaffari, N. (2011). A study of job stress and its related causes among employed women in Ardabil city. Journal of Ardabil University of Medical Sciences, 11(1), 76-85.

- Oyeleye, O., Hanson, P., O’Connor, N., & Dunn, D. (2013). Relationship of workplace incivility, stress, and burnout on nurses’ turnover intentions and psychological empowerment. Journal of Nursing Administration, 43(10), 536-542.

- Palmer, J. C., Komarraju, M., Carter, M. Z., & Karau, S. J. (2017). Angel on one shoulder: Can perceived organizational support moderate the relationship between the Dark Triad traits and counterproductive work behavior? Personality and Individual Differences, 110, 31-37.

- Papathanasiou, I. V., Tsaras, K., Neroliatsiou, A., & Roupa, A. (2015). Stress: Concepts, theoretical models and nursing interventions. American Journal of Nursing Science, 4(2-1), 45-50.

- Parker, D. F., & DeCotiis, T. A. (1983). Organizational determinants of job stress. Organizational behavior and human performance, 32(2), 160-177.

- Penney, L. M., & Spector, P. E. (2005). Job stress, incivility, and counterproductive work behavior (CWB): The moderating role of negative affectivity. Journal of Organizational Behavior, 26(7), 777-796.

- Raman, P., Sambasivan, M., & Kumar, N. (2016). ounterproductive work behavior among frontline government employees: Role of personality, emotional intelligence, affectivity, emotional labor, and emotional exhaustion. Revista de Psicología del Trabajo y de las Organizaciones, 32(1), 25-37.

- Ras, R. & Altaymer E.( 2007). Occupational stress. Baztab Publication.

- Reio, T. G., & Ghosh, R. (2009). Antecedents and outcomes of workplace incivility: Implications for human resource development research and practice. Human Resource Development Quarterly, 20(3), 237-264.Tsaousis, I., Nikolaou, I., Serdaris, N., & Judge, T. A. (2007). Do the core self-evaluations moderate the relationship between subjective well-being and physical and psychological health? Personality and Individual Differences, 42(8), 1441-1452.

- Rezaei, B. F., Nouri, A., & Oreyzi, H. R. (2012). Workplace incivility and turnover intention: The mediating role of organizational justice. 12(4), 40-50.

- Roberts, S. J. (2012). Application of the stressor-emotion  model of counterproductive work behavior to incivility. University of Nebraska at Omaha.

- Silva, H. M. S., & Ranasinghe, R. M. I. D. (2017). The Impact of Job Stress on Deviant Workplace Behavior: A Study of Operational Level Employees of Comfort Apparel Solutions Company in Sri Lanka. International Journal of Human Resource Studies, 7(1), 74-85.

- Spector, P. E., & Fox, S. (2002). An emotion-centered model of voluntary work behavior: Some parallels between counterproductive work behavior and organizational citizenship behavior. Human Resource management review, 12(2), 269-292.

- Taylor, S. G., & Kluemper, D. H. (2012). Linking perceptions of role stress and incivility to workplace aggression: the moderating role of personality. Journal of occupational health psychology, 17(3), 316.

- Van Katwyk, P. T., Fox, S., Spector, P. E., & Kelloway, E. K. (2000). Using the Job-Related Affective Well-Being Scale (JAWS) to investigate affective responses to work stressors. Journal of occupational health psychology, 5(2), 219.