ویژگی‌های روان‌سنجی و ساختار عاملی نسخه فارسی مقیاس پنج عاملی رفتار تکانشی

الموضوعات :

هاشم جبرائیلی ¹ (دکتری روانشناسی سلامت، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران)
علیرضا مرادی ² (استاد، دکتری تخصصی روان‌شناسی بالینی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران)
مجبتی حبیبی ³ (استادیار، دکتری تخصصی روان‌شناسی سلامت، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 09 السبت , ربيع الثاني, 1438 تاريخ التأكيد : 20 الجمعة , ذو الحجة, 1439 تاريخ الإصدار : 05 السبت , شعبان, 1439

الکلمات المفتاحية: ساختار عاملی, تکانشگری, ویژگی‌های روان‌سنجی, صفت شخصیتی, هیجان خواهی,

ملخص المقالة :

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی و ساختار عاملی نسخه فارسی مقیاس پنج عاملی رفتار تکانشی انجام شد.
روش کار: تعداد 352 نفر به شیوه نمونه‌گیری در دسترس از بین جمعیت عمومی 60- 18 شهر تهران انتخاب و با استفاده از مقیاس پنج عاملی رفتار تکانشی، مقیاس دشواری در تنظیم هیجان و پرسشنامه‌های محقق ساخته در زمینه مصرف مواد و رفتار جنسی پرخطر مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده‌ها بر مبنای آزمون آلفای کرونباخ، آزمون‌های همبستگی، تحلیل واریانس چند متغیره و تحلیل عاملی اکتشافی و با استفاده از نسخه 22 نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: پایایی همسانی درونی مقیاس رفتار تکانشی در دامنه‌ای بین 74/0 تا 90/0 قرار داشت. نتایج حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی نشان دهنده تأیید ساختار عاملی مقیاس اصلی با تعداد کمتری از عامل‌ها بود. روایی ملاکی مقیاس تکانشگری با بررسی همبستگی بین نمرات ابعاد تکانشگری و مقیاس دشواری در کنترل تکانه حاکی از همبستگی مثبت معنادار بین دشواری در کنترل تکانه و فوریت مثبت (01/0>P، 62/0=r)، فوریت منفی (01/0>P، 61/0=r)، فقدان تأمل (01/0>P، 36/0=r)، فقدان پشتکار (01/0>P، 31/0=r) و هیجان خواهی (05/0>P، 13/0=r) بود. همچنین، نمرات ابعاد این مقیاس قادر بودند بین افرادی با مصرف مواد (01/0>P، 17/11=F) و افراد دارای رفتار جنسی پرخطر (01/0>P، 80/18=F) و افراد عادی تمایز قائل شوند.
نتیجه‌گیری: نسخه فارسی مقیاس پنج عاملی رفتار تکانشی از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردار است و می‌تواند جهت پیش‌بینی انواع مختلفی از رفتارهای پرخطر، از جمله مصرف مواد و رفتار جنسی پرخطر، مورد استفاده قرار گیرد.

المصادر:

American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5 ed.). Washington, DC: APA.

Billieux, J., Rochat, L., Ceschi, G., Carré, A., Offerlin-Meyer, I., Defeldre, A. C., . . . Van Der Linden, M. (2012). Validation of a short French version of the UPPS-P Impulsive Behavior Scale. Comprehensive Psychiatry, 53(5), 609-615. doi:10.1016/j.comppsych.2011.09.001

Bo, R., Billieux, J., & Landro, N. I. (2016). Which facets of impulsivity predict binge drinking? Addictive Behaviors Reports, 3, 43-47. doi:10.1016/j.abrep.2016.03.001

Buss, A. H., & Plomin, R. (1975). A temperament theory of personality development. New York: John Wiley & Sons.

Costa, P. T., & McCrae, R. R. (1995). Domains and facets: hierarchical personality assessment using the revised NEO personality inventory. J Pers Assess, 64(1), 21-50. doi:10.1207/s15327752jpa6401_2

Cyders, M. A., Littlefield, A. K., Coffey, S., & Karyadi, K. A. (2014). Examination of a short English version of the UPPS-P Impulsive Behavior Scale. Addict Behav, 39(9), 1372-1376. doi:10.1016/j.addbeh.2014.02.013

Cyders, M. A., Smith, G. T., Spillane, N. S., Fischer, S., Annus, A. M., & Peterson, C. (2007). Integration of impulsivity and positive mood to predict risky behavior: development and validation of a measure of positive urgency. Psychol Assess, 19(1), 107-118. doi:10.1037/1040-3590.19.1.107

Eysenck, H. J., & Eysenck, M. W. (1985). Personality and individual diferences: a natural science approach. New York: Plenum Press.

Eysenck, H. J., & Eysenck, S. B. G. (1975). Manual of the Eysenck Personality Questionnaire. London: Hodder and Stoughton.

Fossati, A., Somma, A., Karyadi, K. A., Cyders, M. A., Bortolla, R., & Borroni, S. (2016). Reliability and validity of the Italian translation of the UPPS-P Impulsive Behavior Scale in a sample of consecutively admitted psychotherapy patients. Personality and Individual Differences, 91, 1-6. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.paid.2015.11.020

Gratz, K. L., & Roemer, L. (2004). Multidimensional Assessment of Emotion Regulation and Dysregulation: Development, Factor Structure, and Initial Validation of the Difficulties in Emotion Regulation Scale. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 26(1), 41-54.

Heidari, A., Ehteshamzadeh, P., & Hallaji, F. (2009). Relationship of emotional regulation, metacognition and optimism with students test anxiety New findings in psychology, 4(11), 7-19.

Javid, M., Mohammadi, N., & Rahimi, C. (2012). Psychometric properties of an Iranian version of the Barratt Impulsiveness Scale-11 (BIS-11). Journal of Psychological Methods and Models, 2(8), 23-34.

Lee, D. C., Peters, J. R., Adams, Z. W., Milich, R., & Lynam, D. R. (2015). Specific dimensions of impulsivity are differentially associated with daily and non-daily cigarette smoking in young adults. Addictive Behaviors, 46, 82-85. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.addbeh.2015.03.009

Littlefield, A. K., Stevens, A. K., Cunningham, S., Jones, R. E., King, K. M., Schumacher, J. A., & Coffey, S. F. (2015). Stability and change in multi-method measures of impulsivity across residential addictions treatment. Addictive Behaviors, 42, 126-129. doi:10.1016/j.addbeh.2014.11.002

Maneiro, L., Gómez-Fraguela, J. A., Cutrín, O., & Romero, E. (2017). Impulsivity traits as correlates of antisocial behaviour in adolescents. Personality and Individual Differences, 104, 417-422. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.paid.2016.08.045

Manjrekar, E., Berenbaum, H., & Bhayani, N. (2015). Investigating the moderating role of emotional awareness in the association between urgency and binge eating. Eating Behaviors, 17, 99-102. doi:10.1016/j.eatbeh.2015.01.010

Mikheeva, O. V., & Tragesser, S. L. (2016). Personality features, disordered eating, and alcohol use among college students: A latent profile analysis. Personality and Individual Differences, 94, 360-365. doi:10.1016/j.paid.2016.02.004

Orosz, G., Vallerand, R. J., Bőthe, B., Tóth-Király, I., & Paskuj, B. (2016). On the correlates of passion for screen-based behaviors: The case of impulsivity and the problematic and non-problematic Facebook use and TV series watching. Personality and Individual Differences, 101, 167-176. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.paid.2016.05.368

Savvidou, L. G., Fagundo, A. B., Fernandez-Aranda, F., Granero, R., Claes, L., Mallorqui-Baque, N., . . . Jimenez-Murcia, S. (2017). Is gambling disorder associated with impulsivity traits measured by the UPPS-P and is this association moderated by sex and age? Compr Psychiatry, 72, 106-113. doi:10.1016/j.comppsych.2016.10.005

Smith, G. T., Fischer, S., Cyders, M. A., Annus, A. M., Spillane, N. S., & McCarthy, D. M. (2007). On the validity and utility of discriminating among impulsivity-like traits. Assessment, 14(2), 155-170. doi:10.1177/1073191106295527

Sperry, S. H., Lynam, D. R., Walsh, M. A., Horton, L. E., & Kwapil, T. R. (2016). Examining the multidimensional structure of impulsivity in daily life. Personality and Individual Differences, 94, 153-158. doi:10.1016/j.paid.2016.01.018

Stevens, A. K., Littlefield, A. K., Blanchard, B. E., Talley, A. E., & Brown, J. L. (2016). Does drinking refusal self-efficacy mediate the impulsivity-problematic alcohol use relation? Addictive Behaviors, 53, 181-186. doi:10.1016/j.addbeh.2015.10.019

Tomko, R. L., Prisciandaro, J. J., Falls, S. K., & Magid, V. (2016). The structure of the UPPS-R-Child impulsivity scale and its relations with substance use outcomes among treatment-seeking adolescents. Drug Alcohol Depend, 161, 276-283. doi:10.1016/j.drugalcdep.2016.02.010

VanderVeen, J. D., Hershberger, A. R., & Cyders, M. A. (2016). UPPS-P model impulsivity and marijuana use behaviors in adolescents: A meta-analysis. Drug Alcohol Depend, 168, 181-190. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.drugalcdep.2016.09.016

Verdejo-Garcia, A., Lozano, O., Moya, M., Alcazar, M. A., & Perez-Garcia, M. (2010). Psychometric properties of a Spanish version of the UPPS-P impulsive behavior scale: reliability, validity and association with trait and cognitive impulsivity. J Pers Assess, 92(1), 70-77. doi:10.1080/00223890903382369

Vest, N., Reynolds, C. J., & Tragesser, S. L. (2016). Impulsivity and risk for prescription opioid misuse in a chronic pain patient sample. Addictive Behaviors, 60, 184-190. doi:10.1016/j.addbeh.2016.04.015

Whiteside, S. P., & Lynam, D. R. (2001). The Five Factor Model and impulsivity: using a structural model of personality to understand impulsivity. Personality and Individual Differences, 30(4), 669-689. doi:http://dx.doi.org/10.1016/S0191-8869(00)00064-7

Yau, Y. H. C., Potenza, M. N., Mayes, L. C., & Crowley, M. J. (2015). Blunted feedback processing during risk-taking in adolescents with features of problematic Internet use. Addictive Behaviors, 45, 156-163. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.addbeh.2015.01.008

Zuckerman, M., Kuhlman, D. M., Joireman, J., Teta, P., & Kraft, M. (1993). A comparison of three structural models of personality: the big three, the big five, and the alternative five. J Pers Soc Psychol, 65, 757–768.

Zuckerman, M., Kuhlman, D. M., Thornquist, M., & Kiers, H. (1991). Five (or three) Robust Questionnaire Scale Factors of Personality without Culture. Personality and Individual Differences, 12(9), 929-941. doi:http://dx.doi.org/10.1016/0191-8869(91)90182-B.