بررسی آثار اقتصادی استفاده از دستگاه برداشت پیاز در استان آذربایجان شرقی
الموضوعات :
فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی
علی شهنوازی
1
1 - گروه تحقیقات روستایی و اقتصاد کشاورزی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران
تاريخ الإرسال : 20 الإثنين , شوال, 1437
تاريخ التأكيد : 20 الإثنين , شوال, 1437
تاريخ الإصدار : 17 الجمعة , شوال, 1437
الکلمات المفتاحية:
توزیع منافع,
الگوی مازاد اقتصادی,
مصرف کننده,
تولیدکننده,
نیروی کار,
ملخص المقالة :
بر اساس دادههای موجود سهم استان آذربایجان شرقی از
تولید پیاز بهدلیل افزایش هزینهها در حال کاهش بوده و در نتیجه توسعهی
مکانیزاسیون در مراحلی از تولید که بیشتر بر نیروی کار متکی است، میتواند گزینهای
برای مدیریت هزینهها باشد. لذا این پژوهش با استفاده از الگوی مازاد اقتصادی به
بررسی آثار اقتصادی توسعهی مکانیزاسیون در مرحلهی برداشت زراعت پیاز در استان
آذربایجان شرقی پرداخته است. از آنجایی که برداشت پیاز در استان بهصورت دستی انجام میگیرد، بخشی از اطلاعات از مطالعات
پیشین و مابقی با انتقال دستگاه پیازکَن به منطقه در سال 1392 بهدست آمد. نتایج
پژوهش نشان داد که با کاهش10 درصدی در هزینهی برداشت پیاز، سالانه 4340 میلیون
ریال به مازاد مصرفکنندگان اضافه میشود. همچنین افزایش کشش تقاضا باعث تغییر در
مازاد اقتصادی تولیدکنندگان شده است؛ بهطوریکه این مقدار از مقادیر منفی در کشش
تقاضای 5/0 به مقادیر مثبت در کشش تقاضای 5/1 تغییر مییابد. بررسی توزیع منافع
نشان میدهد که در کشش عرضهی 5/0 برای پیاز و سایر نهادهها، با افزایش کشش از
5/0 به 5/1، مازاد تولیدکننده از صفر به 2137 میلیون ریال افزایش و مازاد نیروی
کار و سایر نهادهها بهترتیب از منفی 3492 به منفی 3088 میلیون ریال و از 3492 به
5215 میلیون ریال افزایش مییابند. در نتیجه با توجه به شرایط اقتصادی موجود،
توسعهی مکانیزاسیون پیاز در منطقهی مورد بررسی دشوار بوده و به نظر میرسد
مکانیزاسیون برای زارعینی که از نیروی کار روزمزد استفاده میکنند، قابل توصیه
است. لذا تمرکز بر این ویژگی میتواند در موفقیت برنامهریزیهای مربوط تاثیرگذار
باشد.
المصادر:
اعظمزاده شورکی م. خلیلیان ص. مرتضوی س ا. 1391. بررسی کشش متقاطع و کشش جانشینی تقاضای نهاده انرژی در بخش کشاورزی. اقتصادکشاورزی و توسعه. 80: 47-62.
باریکانی ا. شجری ش. امجدی ا. 1386. محاسبهی کششهای قیمتی و درآمدی تقاضای مواد غذایی در ایران با استفاده از سیستم تقاضای تقریباً ایدهآل پویا. اقتصاد کشاورزی و توسعه. 60: 125-145.
ترکمانی ج. کلایی ع. 1380. استفاده از تابع هزینه ترانسلوگ چندمحصولی در تخمین همزمان توابع هزینه و تقاضای نهادهها در کشاورزی مطالعهی موردی استان فارس. اقتصادکشاورزی و توسعه. 34: 101-124.
حسنپور ب. نعمتی ع. زارع ا. 1385. بررسی بازده سرمایهگذاری در تحقیقات ارقام اصلاحشده جو دیم در کشور. اقتصادکشاورزی و توسعه. 55: 15-46.
خاکسار آستانه ح. کرباسی ع ر. 1389. بررسی سرمایهگذاری در تحقیقات و ترویج کشاورزی ایران. نشریهی اقتصاد و توسعهی کشاورزی. 24(1): 42-48.
سلطانی غ ر. شجری ش. سلمانزاده س. 1387. بازده اقتصادی و توزیع منافع اجتماعی پژوهش، آموزش و ترویج کشاورزی در ایران. اقتصاد کشاورزی. 2(4): 1-19.
صبوحی صابونی م. و احمدپور برازجانی م. 1391. برآورد تابعهای تقاضای محصولات کشاورزی ایران با استفاده از روش برنامهریزی ریاضی (کاربرد روش بیشترین بینظمی). اقتصادکشاورزی. 1: 71-91.
کرباسی ع ر. سخدری ح. 1390. بررسی رابطهی هزینهی تحقیقات و بهرهوری تولیدات کشاورزی در ایران. فصلنامهی پژوهشهای اقتصادی. 11(4): 19-32.
کمیجانی ا. نوری ک. مقدسی ر. گیلانپور ا. 1381. تحلیلی بر رابطهی عرضه محصولات کشاورزی با سیاستهای بازرگانی، ارزی و برآورد توابع عرضه، تقاضا و واردات منتخبی از محصولات کشاورزی. فصلنامهی پژوهشنامهی بازرگانی. 24: 1-25.
مظفری م. 1393. بررسی و تعیین پارامترهای مؤثر بر صدمات مکانیکی وارده به محصول در برداشت مکانیزهی پیاز استان آذربایجان شرقی (شهرستان خسروشاه). مؤسسهی تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی.گزارش نهایی 89018-14-35-2.
مهرابی بشرآبادی ح و جاودان ا. 1390. تأثیر تحقیق و توسعه بر رشد و بهرهوری در بخش کشاورزی ایران. نشریهی اقتصاد و توسعهی کشاورزی. 25(2): ص 172-180.
نجفی ب. شجری ش. 1385. توزیع منافع حاصل از پیشرفتهای تکنولوژیکی در تولید گندم در ایران. اقتصادکشاورزی و توسعه. 14(56): ص 1-20.
وزارت جهادکشاورزی. 1391. هزینهی تولید محصولات کشاورزی: سال زراعی 89-1388.جلد سوم. نتایج محصولات عمده بهتفکیک استان. معاونت برنامهریزی و امور اقتصادی. مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات.
وزارت جهادکشاورزی. 1394. آمارنامهی کشاورزی: سال زراعی 92-1391.جلد اول. محصولات زراعی. معاونت برنامهریزی و امور اقتصادی. مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات.
Alston J. M. Norton G.W. Pardey P.G. 1995. Science under Scarcity: Principls and Practice for Agricultural Research Evaluation and Priority Setting. Ithaca/London: Cornell Univ. Press.
Alston, M. J. 1991. Research Benefits in a Multimarket Setting: A Review. Review of Marketing and Agricultural Economics. 59(1): 23-52.
Gotsch, N. Wohlgenant M. K. 2001. A Welfare Analysis of Biological Technical Change under Different Supply Shift Assumptions: The Case of Cocoa in Malaysia. Canadian Journal of Agricultural Economics. 49: 87-104.
International Food Policy Research Institute. 2013. Global Food Policy Report 2012, Washington, DC.
International Food Policy Research Institute. 2014. Global Food Policy Report 2013, Washington, DC.
International Monetary Fund. 2013. World Economic Outlook, Washington, DC.
Linder R. J. Jarrett F. G. 1978. Supply Shifts and the Size of Reseach Benefits. American Journal of Agricultural Economics. 60(1): 48-58.
Masters W. A. Coulibaly B. Sanogo D. Sidibe M. Williams A. Sanders J. H. Lowenberg-DeBoer J. 1996. The Economic Impact of Agricultural Research: A Practical Guide. Department of Agricultural Economics. Purdue University.
Norton G. W. Davis J. S. 1981. Evaluating Returns to Agricultural Research: A Review. American Journal of Agricultural Economics. 63(4): 685-99.
Norton G. W. Ganoza V. G. Pomarada C. 1987. Benefits of Agricultural Reseach and Extention in Peru. American Journal of Agricultural Economics. 69(2): 247-257.
Gotsch, N. Burger K. 2001. Dynamic Supply Response and Welfare Effects of Technological Change on Perennial Crops: The Case of Cocoa in Malaysia. American Journal of Agricultural Economics. 83(2): 272-285.
_||_