بررسی برتری نسبی مصرف گیاهان دارویی، داروهای گیاهی و داروهای شیمیایی براساس معیارهای اقتصادی و درمانی

الموضوعات : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

سید علی نورحسینی ¹ , اسماعیل فلاحی ² , معصومه سمیع‌زاده ³ , نوشین بهشتی پور ⁴

1 - باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
2 - استادیار بخش اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
3 - دانش‌آموخته‌ کارشناسی رشته تولید و بهره‌برداری گیاهان دارویی و معطر، مرکز آموزش جهاد کشاورزی، رشت، ایران.
4 - عضو هیئت علمی دانشکده پرستاری و مامایی حضرت فاطمه (س) شیراز، مرکز تحقیقات سلامت روان جامعه‌نگر، شیراز، ایران.

تاريخ الإرسال : 30 الإثنين , محرم, 1438 تاريخ التأكيد : 19 الخميس , جمادى الأولى, 1438 تاريخ الإصدار : 22 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1438

الکلمات المفتاحية: فرایند تحلیل سلسله مراتبی, گیاهان دارویی, داروهای شیمیایی, درمان بیماری‌ها, معیارهای اقتصادی,

ملخص المقالة :

    این مطالعه باهدف اولویت‌بندی مصرف گروههای گوناگون دارویی در شهرستان رشت با توجه به معیارهای چندگانه‌ اقتصادی و درمانی، روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی را به‌کار بست. نتایج نشان دادند که گیاهان دارویی از نظر معیار ارزان بودن در اولویت قرار داشته، اما دسترسی به آن‌ها برای عموم نسبت به داروهای شیمیایی بسیار پایین­تر است. هم‌چنین، عوارض داروهای شیمیایی به‌ گونه‌ای شایان توجه بیش‌تر از گیاهان دارویی و داروهای گیاهی ارزیابی شد. از سوی دیگر، ماندگاری گیاهان دارویی در مقابل داروهای شیمیایی دارای وزن نسبی کم‌تری است. درنهایت، تلفیق بردار اولویت وزنی معیارها نسبت به هدف با اوزان نسبی گروههای دارویی نسبت به هر یک از معیارهای مورد نظر بمنظور اولویت‌بندی نهایی داروها حاکی از آن بود که با وجود استفاده‌ نسبی زیاد داروهای شیمیایی، مصرف این داروها و گیاهان دارویی به ترتیب با وزن‌های نسبی 40/0 و 39/0، چندان نسبت به هم دارای اولویت نمی‌باشد. براساس یافته‌های این پژوهش، ترغیب عمومی جامعه با پیش‌آگاهی از مزیت‌های اقتصادی و درمانی مصرف گیاهان دارویی بمنظور ترویج و توسعه‌ فرهنگ مصرف این گروه از داروهای مفید، ضروری به‌نظر می‌رسد.

المصادر:

-اسدی، ا. (1389) ضرورت توجه به پرورش گیاهان دارویی. مجموعه‌ی کشت و تولید گیاهان دارویی. 85-67.

- اکبری نیا، ا. باباخانلو، پ. و مظفریان، و. (1385) بررسی فلورستیکی و ویژگیهای زیستی گیاهان دارویی استان قزوین. پژوهش و سازندگی در منابع طبیعی. 72: 70-76.

- امانی، م. (1389) تعاریف اولیه از شیمی دارویی. دانشنامه رشد. 16 صفحه.

- امیدبیگی، ر. (1373) کشت داروهای گیاهی و نکات مهمی پیرامون آن. ماهنامه دارویی رازی. 40-24.

- بهشتی­پور، ن. جمالی مقدم، ن. سلیمانی، س. حق نگهدار، ع. و صالحی، ع. ر. (1389) بررس آگاهی، اعتقاد و عملکرد بیماران نسبت به داروهای گیاهی در مراجعین یکی از درمانگاههای دانشگاه علوم پژشکی شیراز. فصلنامه‌ داروهای گیاهی.1(4): 56-53.

- خسروی، ش. و عابدی سعیدی، ژ. (1389) گروه متمرکز روشی در گردآوری اطلاعات. نشریه‌ پرستاری ایران. 23(68): 30-19.

- درتومی، س. (1391) تاریخچه‌ استفاده از گیاهان دارویی. نشریه‌ سلامت. 22: 22-17.

- دهقان­پور، ح. و دهقانی­زاده، ح. (1391) بررسی عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر مصرف گیاهان دارویی در شهر یزد از دیدگاه مردم. دو ماه­نامه تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران.30(1): 67-57.

- ذوالفقاری، ب. سبزقبایی، ع. علی­زاده، ن. و کبیری، پ. (1388) آگاهی، نگرش و عملکرد داروسازان شهر اصفهان در زمینه‌ی داروهای گیاهی. مجله‌ی ایرانی آموزش در علوم پزشکی. 9(4): 320-311.

- رشیدی، ش. فرجی، ه. جهان­بین، د. و میرفردی، الف. (1390) ارزیابی میزان آگاهی، اعتقاد و عملکرد مردم یاسوج نسبت به گیاهان دارویی. فصلنامه‌ی گیاهان دارویی. 11(1): 184-177.

- صالحیان، ت. صفدری، ف. پیرک، آ. و عطاردی، ز. (1389) بررسی میزان مصرف گیاهان دارویی در تسکین دیسمنوره در دانشجویان ایرانشهر در سال 89-1388. فصلنامه‌ی داروهای گیاهی. 1(4): 63-57.

- صدیقی، ژ. مفتون، ف. و ضیایی، ع. (1383) طب گیاهی، بینش و عملکرد نسبت به داروهای گیاهی در مردم شهر اصفهان. فصلنامه‌ گیاهان دارویی. 2: 28-21.

- فلاحی، ا. و قلی‌نژاد، س. (1393) شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر رضایتمندی کشاورزان از بیمه‌ی محصول برنج در استان مازندران؛ کاربرد رویکرد تحلیل سلسله مراتبی (AHP). مجله‌ پژوهشات اقتصاد کشاورزی. 6(1): 154-131.

- کشفی، ع. ر. (1389) مزیت نسبی اقتصـادی کشـت و تجـارتگیاهان دارویـی در ایـران و ارزش آن دربازارهای جهانی. بررسی‌های بازرگانی. 44: 78-67.

- نعیمی، م. (1388) مقایسه‌ ساده بین داروهای گیاهی و شیمیایی. درمان گیاهی با روش ابو علی­سینا. 15 صفحه.

- یحیی­نژاد، م. (1389) مصرف گیاهان دارویی. نشریه‌ی سلامت. 22: 33-29.

- Klassen-Langlois, D. Kipp, W. Jhangri, G.S. and Rubaale, T. (2007) Use of traditional herbal medicine by AIDS patients in Kabarole District, Western Uganda. American Journal of Tropical Medicine and Hygiene. 77(4): 757-763.

- Zaffani, S. Cuzzolin, L. and Benoni, G. (2006) Herbal products: behaviors and beliefs among Italian women. Pharmacoepidemiology and Medicine Safety. 15: 354-359.