بررسی عامل های موثر بر صادرات خاویار ایران

الموضوعات : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

یاسر فیض آبادی ¹ , مائده غلام نژاد ² , مهناز رمضانی ³

1 - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد قائم شهر
2 - کارشناس اقتصاد کشاورزی و عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد قائم شهر
3 - کارشناس اقتصاد کشاورزی و عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد قائم شهر

تاريخ الإرسال : 16 الأحد , ربيع الأول, 1437 تاريخ التأكيد : 16 الأحد , ربيع الأول, 1437 تاريخ الإصدار : 24 السبت , ربيع الأول, 1430

الکلمات المفتاحية: ایران, صادرات, خاویار, تجارت جهانی, مدل سهم ثابت بازار,

ملخص المقالة :

خاویار یکی ازمهمترین محصولات صادراتی دربخش شـیلات کـشور بـه شـمار مـی آیـد . در ایـن پژوهش به منظور مطالعه ی عامل های مؤثر بـر صـادرات خاویـار ایـران ، نخـست تـابع عرضـه ی صادرات برای دوره ی زمانی 1370-1385برآورد و سپس میزان نا پایداری درآمد صـادراتی و نـرخ رشد مرکب صادرات خاویار کشور توسط مدل روند نمایی محاسبه و در پایـان بـا اسـتفاده از روش سهم ثابت بازار ، عملکرد صادرات خاویار ایران با میانگین جهانی آن مقایسه شده است . داده هـا و آمار مورد نیاز برای این مطالعه به صورت سری زمانی و ازشـرکت مـادر تخصـصی ایـران ، اداره ی بازرگانی ، اداره ی کل شیلات مازندران، اداره ی امور ماهیان خاویاری مازندران ، بانـک مرکـزی و سایر سازمان های وابسته جمع آوری شـده اسـت . نتـایج بدسـت آمـده ازبررسـی تـابع عرضـه ی صادرات نشان می دهد که میان متغیرهـای تولیـد داخلـی و نـرخ ارز بـا میـزان صـادرات خاویـار رابطه ای مثبت ومعنی دار وجود دارد ، درحالی که بین قیمت جهانی خاویار و میـزان صـادرات آن رابطه ای معکوس و معنی دار وجود دارد. نرخ رشد تولید و صادرات خاویار در طول دوره ، منفـی و نرخ رشد قیمت جهانی خاویار مثبت اسـت . اثرتجـارت جهـانی نیـز بیـشترین سـهم را درکـاهش صادرات داشته است . نتایج بدست آمده نشان می دهد که علت اصلی ناپایداری درآمد صادراتی به عرضه ی آن مربـوط مـی شـود . بنـابراین ، بایـستی بـا نظـارت و کنتـرل ویـژه بـر زیـستگاه ها و صیدگاههای این ماهیان ، با پدیده ی قاچاق که سهم زیادی در کاهش میزان تولیـد دارد ، مبـارزه شود . همچنین میتوان با روی آوردن به پرورش ماهیان خاویـاری و تقویـت ایـن بخـش و صـادر کردن خاویار پرورشی ، تا حدودی ایـن کـاهش در تولیـد و صـادرات و در پـی آن کـاهش درآمـد صادرتی ناشی از آنها را جبران کرد.

المصادر:

1. بی ریا س . جبل عاملی ف. 1385. عوامـل مـوثر بـر صـادرات پـسته، خرمـا، زعفـران در سـبد

کالاهای صادراتی غیر نفتی ایران.اقتصاد کشاورزی و توسعه. شماره 54.

2. ترکمانی ج . طرازکار م .1384. اثر نـرخ ارز بـر قیمـت صـادراتی پـسته . اقتـصاد کـشاورزی و

توسعه،شماره49.

3. صداقت ر.1386. بررسی رشد و عوامل موثر بر توان رقابتی پسته ایران در بازار جهانی. شـشمین

کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران .جلد1 :ص 115-125.

4. عبد شاهی ع . ترکمانی ج.1383. بررسی اقتصادی صادرات مرکبـات ایـران. سـومین کنفـرانس

اقتصاد کشاورزی ایران، جلد دوم: 438-461.

5. کیوان ا .1382. ماهیان خاویاری ایران. انتشارات نقش مهر.

6. محمودزاده م . زیبایی م.1383. بررسی عوامل موثر بر صادرات پسته ایران .اقتـصاد کـشاورزی و

توسعه، شماره 46.

 

7. Manoharrao S. 1995. Economic analysis of export of onion from

India.M.Sc.Thesis.University of Agricultural Sciences, Bangalore, India.

8. Murray D .1978. Export earning instability: Price, quantity, supply,

demand. Economic Development and Cultural Change. 27(1):61-73.

9. Pal S. 1992. Agricultural export of India: Issues of growth instability.

Indian Journal of Agricultural Economics. 47(2):183-194.

10. Tiwari R.S. 1999.Export competitiveness and trade cooperation

among NICs.foreign Trade Review. 33(3&4):73-102.