اثرات رفاهی حذف یارانه ی کود شیمیایی بر مصرف کنندگان گندم (نان)

الموضوعات : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

بهاءالدین نجفی ¹ (استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت)
زکریا فرج زاده ² (دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز.)

تاريخ الإرسال : 09 الأحد , ربيع الأول, 1437 تاريخ التأكيد : 09 الأحد , ربيع الأول, 1437 تاريخ الإصدار : 05 الأحد , ربيع الثاني, 1431

الکلمات المفتاحية: گندم, نان, آثار رفاهی, مصرف کنندگان, یارانه ی کودشیمیایی,

ملخص المقالة :

با توجه به اهمیت اثر حذف یارانه ی کودشیمیایی بر هزینه ی تولید گندم، این مطالعه با هدف ارزیابی آثار رفاهی کاهش یارانه ی کودشیمیایی بر مصرف کنندگان گندم (نان) صورت گرفت. برای این منظور توابع عرضه و تقاضای نان با استفاده از داده های دوره ی 85-1353 برآورد و آثار رفاهی این سیاست بر مصرف کنندگان در نتیجه ی تغییر قیمت مشخص گردید. یافته ها نشان داد که به دلیل عدم حساسیت مصرف کنندگان در برابر افزایش قیمت نان، افزایش هزینه ی تولید گندم، از راه افزایش قیمت محصول به مصرف کنندگان منتقل می شود؛ به گونه ای که با حذف کامل یارانه ی کودشیمیایی، رفاه مصرف کنندگان به میزان 8/661 میلیارد ریال و مخارج دولت به میزان 6/3927 میلیارد ریال کاهش می یابد که مجموع آن ها حاکی از افزایش رفاه به میزان 8/3265 میلیارد ریال برای جامعه است. همچنین نتایج نشان می دهد که با حذف کامل یارانه ی کودشیمیایی، قیمت خرده فروشی نان به میزان 72/6 درصد افزایش می یابد. بر اساس یافته های مطالعه، کاهش تدریجی یارانه ی کودشیمیایی و پرداخت هدفمند یارانه به مصرف کنندگان نان پیشنهاد گردیده است.   

المصادر:

1 بانک مرکزی ایران، پایگاه اطلاعرسانی. http://www.cbi.org

 -2 پیرایه، م . 1383. بررسی آثار جهانی شدن بـر تقاضـای واردات شـکر ایـران . فـصلنامه ی پـژوهش هـای

سیاست های اقتصادی. شماره ی . 32 وزارت امور اقتصادی و دارایی -47. 74

 -3 پیرایی، خ و ب. اکبری مقدم. 1384. اثر کاهش یارانه بخش کشاورزی (زراعت) و تغییر در نرخ مالیات بر

کار، بر تولید بخشی و رفاه خانوار شهری و روستایی در ایران (براساس روش شبیه سازی تعادل عمومی

محاسباتی و ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1375. پژوهش های اقتصادی ایران. (30-1. 22:( 7

 http://www.assc.ir .1386 .حمایتی خدمات شرکت 4-

جفر -5 زاده، ز و ب . نجفی. 1383. رفتار مـصرف کننـدگان شـهری و روسـتایی ایـران : مطالعـه ی مـوردی

کالاهای اساسی مشمول یارانه. فصلنامه ی اقتصاد کشاورزی و توسعه. سال دوازدهم. ( ):103-136 47 .

 -6 کریمزادگان، ح، گیلانپور، ا و س . ا. میر حسینی. 1385. اثر یارانه ی کودشیمیایی بر مصرف غیربهینه آن

در تولید گندم. فصلنامه ی اقتصاد کشاورزی و توسعه، (121-133 :(55.

 -7 کهنسال، م . ر. 1372. بررسی اثرات اقتصادی حذف سوبسید کود شیمیایی در استان فارس. پایان نامه ی

کارشناسی ارشد دانشکده ی کشاورزی، دانشگاه شیراز.

 -8 موسوی، س. ن و م. صدرالاشرافی. 1386. آثار جهانی شدن بر عرضـه، تقاضـا و واردات گنـدم در ایـران .

. 101-114 :( .1)1 کشاورزی و اقتصاد

 -9 نجفی، ب. 1373. ساختار نظام کشاورزی، بررسی وضع موجـود و شـرایط آزادسـازی . مجلـه ی اقتـصاد

کشاورزی و توسعه. (59 . 91- :(8

 -10 نوری، ک. و س. یزدانی .(1379). جهانی شدن اقتصاد و اثرات آن بر بخش کشاورزی ایران (مطالعه ی

موردی برنج و خرما). مجموعه مقالات سومین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران. دانشگاه فردوسی مشهد.

مشهد .

http://www.maj.ir . جهادکشاورزی وزارت 11-

 -12 الیاسیان، ه . و م . ع. حسینی. 1375. آثار آزادسازی در کـاربرد نهـاده هـا ی تولیـد کـشاورزی . مجلـه ی

اقتصاد کشاورزی و توسعه. (52. -131 :(15

13- Ahmed, R., 1995. Liberalization of agricultural input markets in

Bangladesh: Process, impact and lessons. Agricultural Economics, 12: 115-128.

14- Chen, Y. H., Lee, W, C., Chen, C. C., Chen, Y. H. Liao, I. C. 2006. Impact

of externality on the optimal production of eel (Anguilla japonica) aquaculture

in Taiwan. Aquaculture, 257: 18–29.

15- Fan, S., Wails, E. and G, Cramer. 1994. Impact of elimination of

government interventions on China’

s rice sector. Agricultural Economics,

11:71-81.

16- Food and Agriculture Organization. 2007, Statistical Database,

http://www.fao.org. 

17- Goletti, F. and K, Govindan. 1995. Methods for agricultural input market

reform research: A toolkit of techniques. MSSD DISCUSSION PAPER NO. 6.

Washington, D.C.

18- Grepperud, S., H, Wiig., and F, R. Aune., 1999. Maize trade liberalization:

Fertilizer subsidies in Tanzania. Discussion Paper No. 249. Statistics Norway

Research Department.

19- Jebuni, C. D., and W, Seini, 1992. Agricultural input policies under

structural adjustment: their distributional implications. Working Paper No. 31.

20- Jeong, K. S., Garcia, P. and Bullock, D. S. 2003. A statistical method of

multi-market welfare analysis applied to Japanese beef policy liberalization,

Journal of Policy Modeling, 25:237-256.

21- Minot, N., Kherallah. M., and P, Berry, 2000. Fertilizer market reform and

the determinants of fertilizer use in Benin and Malawi. MSSD Discussion Paper

No. 40.

22- Mudahar, M. S., 1978. Needed information and economic analysis for

fertilizer policy formulation. Indian Jurnal of Agricultural Economics, 33: 40-

67.

23- Omamo, S. W., and L. O. Mose., 1999. Fertilizer trade under market

liberalization: Preliminary evidence from Kenya. Michigan State University.

24- Ready, V. R., and R, S. Deshpande., 1992. Input subsidies: whither the

direction of policy changes. Indian Jurnal of Agricultural Economics, 47(3):

349-356.

25- Subramaniyan, G., and V, Nirmala., 1991. A macro analysis of fertilizer

demand in India. Indian Journal of Agricultural Economics, 46: 12-19.