بررسی تأثیر تکانه‌ بهره‌وری اقتصاد جهانی بر تولید بخش کشاورزی ایران با رهیافت مدل تعادل عمومی قابل محاسبه چندمنطقه‌ای

الموضوعات : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

عبدالمجید جلایی ¹ , مهدی نجاتی ² , مینا جوادی‌نیا ³

1 - استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان.
2 - استادیاردانشکده اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان.
3 - کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان

تاريخ الإرسال : 10 الأربعاء , رمضان, 1437 تاريخ التأكيد : 12 الإثنين , ذو القعدة, 1437 تاريخ الإصدار : 21 السبت , محرم, 1438

الکلمات المفتاحية: تکانه بهره‌وری, مدل تعادل عمومی قابل محاسبه چندمنطقه‌ای, تولید بخش کشاورزی ایران,

ملخص المقالة :

    فرآیند اقتصادی نشان میدهد که اقتصاد ایران در مسیر آزادسازی اقتصادی تحت تأثیر تکانه  های بینالمللی قرار می گیرد که در این میان، کشورهایی که بیشترین سهم در تجارت  خارجی دارند، بیشتر اقتصاد ایران را تحت تأثیر قرار میدهند. یکی از مهمترین این کشورها، کشورهای گروه شانگهای هستند. در همین راستا مقاله به بررسی تأثیر تکانه های بهره وری بخش صنعت کشورهای گروه شانگهای بر بخش واقعی اقتصاد و به گونه مشخص، بر تولید بخش کشاورزی ایران میپردازد.  دادهها با استفاده از ماتریس حسابداری اجتماعی تعدیل شده سال ٣٨٣١ و پایگاه داده GTAP8، استخراج شده و روش مطالعه نیز مدل تعادل عمومی قابل محاسبه چندمنطقه ای است. نتایج حاکی از این است که تکانه بهرهوری بر اساس دو سناریوی ٣ و ٧ درصدی در بخش صنعت کشورهای گروه شانگهای، تولید بخش کشاورزی ایران )با تغییر بهرهوری در بخش صنعت کشورهای گروه شانگهای، اثرهای سرریز این بخش بر تولید بخش کشاورزی ایران مورد مطالعه قرار گرفته است( را به ترتیب به مقدار ٨٤٠/٠ و ٢١/٠ درصد افزایش داده است، که این موضوع بیانگر، وجود تعامل اقتصادی بین ایران و کشورهای گروه شانگهای حتی در حوزههای غیرصنعتی است.

المصادر:

- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. (1392). اطلاعات سری های زمانی اقتصادی.

- برفیشر، م. (1955). مقدمه­ای بر مدل­های تعادل عمومی قابل محاسبه. ترجمه: فاطمه بزازان و مریم سلیمانی موحد (1392). تهران: انتشارات نشر نی.

- ذوالنور، س.ح. (1382)، الگوی تعادل عمومی کاربردی برای تحلیل اثر وضع مالیات‌ها در ایران، تهران، انتشارات وزرارت امور اقتصادی و دارایی، معاونت امور اقتصادی.

- سلامی، ح.ا. (1376). تجزیه و تحلیل اثر توسعه فناوری در بخش صنعت بر رشد و توسعه بخش کشاورزی ایران در یک الگوی تعادل عمومی. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 17: 7-24.

- سیدزاده، س. (1385)، اثر جهانی­شدن اقتصاد بر توسعه بخش کشاورزی: مورد محصولات دامی، مجله توسعه و بهره­وری، 2: 10-20.

- شاکری، ع. و موسوی، م. (1382)، بررسی عامل‌های مؤثر بر سرمایه­گذاری خصوصی و دولتی در بخش کشاورزی، فصلنامه اقتصاد و توسعه کشاورزی، 89-116.

- نجاتی، م. مرزبان، ح. (1391). ارزیابی اثر ناشی از سر ریز سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بخش صنعت بر اقتصاد ایران با استفاده از یک مدل تعادل عمومی. فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات اقتصادی کاربردی در ایران، 4: 151-181.

- Brockmeier, M., (2001). A Graphical Exposition of the GTAP Model, GTAPTechnical Paper No.8.

- Carneiro F, G & Arbache J.S. (2003). The Impacts of Trade on the Brazilian Labor Market: A. CGE Model Approach, World Development, 31:1581-1595.

- Deng, Z., A. Blake & R. Falvey (2009). Quantifying Foreign Direct Investment Productivity Spillovers: A Computable General Equilibrium Framework for China’, GEP Research Paper 2009/18, University of Nottingham, 12: 307-326.

- Faulkner, D. & K. Makrelov (2009). Productivity-Raising Interventions for the South African Economy: A CGE analysis, the EcoMod, University of Ottawa. 275-296.

- Gradzewicz, M & Hagemejer, J and Zbigniew, Z (2008). Globalization and the Polish economy: stylized facts and simulations using a Computable General Equilibrium Model. Bank i Kredyt , 39:3-13.

- Harrison, J. & Pearson, K.R. (1994). Computable solutions for large general equilibrium models using GEMPACK. working paper ip-64.

- Hertel, T.W. (1997). Global Trade Analysis: Modeling and Applications, Cambridge, MA, Cambridge University Press.

- Javorcik, B.C. (2004). Does foreign direct investment increase the productivity of domestic firms? In search of spillovers through backward linkage. American economic review, 4: 605-627.

- Kinoshita, Y. (2000). R&D and technology spillovers via FDI. Innovation and absorptive capacity working papers series Wiham Davidson Institute at the University of Mishigan Stephen M.Ross school, 349.

- Kinyondo, G & Mabugu, M. (2008). The general equilibrium effects of a productivity increase on the economy and gender in South Africa”. South African Journal of Economic and Management. University of Pretoria, Department of Economics, Working Papers 01/2008.

- Lejour, A., Rojas-Romangosa, H. & Verweij, G. (2008). Opening Services Markets Within Europe: Modeling Foreign Establishments in a CGE Framework, Economic Modeling, 25:1022-1039.

- McDougall, R.A. (1995). Computable General Equilibrium Modeling: Introduction and Overview, Asia Pacific Economic Modeling, 1: 88-91.

- Sherman, R., Dirk, W., Hashim, A & Pual, D. (2010). Implications of food production and price shocks for household welfare in Ethiopia: A general equilibrium analysis international. MPRA paper, No.39533.

- Shimizu, M. & et al. (1997). Value Added Productivity Measurement and its Practical Applications, Japan Productivity Center for Sosio-Economic Development.

- Tanaka, T., & Hosoe, N. (2011). Does agricultural trade liberalization increase risks of supply-side uncertainty? Effects of productivity shocks and export restrictions on welfare and food supply in Japan. Food policy 3: 368-377.

- Zhang, X. G., & Verikios, G. (2006). Armington parameter estimation for a computable general equilibrium model: A database consistent approach. Series economics Discussion, Working Paper, 06-10