ارزیابی تنوع زیستی محصولات زراعی در استان گلستان
الموضوعات : Agricultural Economics Researchرحمت اله کاظمی نژاد 1 , اعظم رضایی 2
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
2 - استادیار گروه اقتصادکشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
الکلمات المفتاحية: توسعه پایدار, تنوع زراعی, شاخص شانون, شاخص یکنواختی,
ملخص المقالة :
مقدمه و هدف: اهمیت حفظ تنوع زیستی به دلیل نقش آن در تعادل زمین قابل چشمپوشی نیست. هم‌چنین، کاهش توان تولید و سرمایه بیولوژیکی ناشی از تخریب تنوع زیستی میباشد و دست‌یابی به توسعه پایدار با تخریب تنوع زیستی امکان پذیر نمیباشد. از این رو، هدف از این پژوهش ارزیابی تنوع گونههای عمده زراعی در استان گلستان با استفاده از شاخص شانون و شاخص یکنواختی است. مواد و روش ها: در این مطالعه جهت بررسی وضعیت تنوع زیستی از شاخص غنای گونه ای، شاخص یکنواختی و شاخص‌های تنوع زیستی شاخص شانون-وینر استفاده شده است. محصولات زراعی در این بررسی ها مشتمل بر 25 گونه زراعی هستند و برای جمع‌آوری داده‌ها از اخرین اطلاعات موجود در سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان مربوط به سال زراعی 1397-1396 استفاده شده است که در آن نام انواع محصولات زراعی (شامل شش گروه غلات، نباتات علوفهای، حبوبات، سبزیجات، محصولات دارویی و صنعتی و محصولات جالیزی میباشد) به همراه سطوح زیر کشت برحسب هکتار و مقدار تولید محصول نهایی بر حسب تن در آن وجود دارد. یافته ها: بر اساس نتایج ، تنوع زراعی استان گلستان در بازه 74/0 (شهرستان گمیشان) تا 25/2 (شهرستان بندرگز) قرار دارد (مقدار کل شاخص شانون محصولات زراعی در کل استان گلستان رقم 69/1 را نشان می‌دهد) و شاخص یکنواختی نیز نشان می‌دهد که یکنواختی گونه ای در شهرستان بندرگز با 75/0 بیش‌ترین و در شهرستان‌های گمیشان با 31/0 و کلاله با 30/0 کم‌ترین مقدار را دارا است که این می‌تواند ناشی از تفاوت‌های اقلیمی و مقدار نهادههای موجود و مدیریت مزرعه در شهرستان‌های استان باشد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به آنکه مقدار شاخص شانون در دامنه صفر تا 5 وجود دارد و از آنجا که مقدار نهایی آن تنها در محیط‌های طبیعی و بکر متصور میباشد؛ لذا می‌توان مقدار شاخص بدست آمده برای محصولات زراعی استان گلستان را براساس سطوح کشت (به مقدار 1.69) متوسط ارزیابی کرد.
