اثرات تغییر شرایط آب و هوایی بر بخش کشاورزی حوضه آبریز رودخانه خیرآباد: کاربرد مدل WEAP
الموضوعات : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی
قاسم لیانی سنگ نیشتی
1
(استادیار، گروه توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران)
محمد بخشوده
2
(استاد، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.)
الکلمات المفتاحية: عملکرد, WEAP, واژههای کلیدی: تغییر اقلیم, نیاز خالص آبی, بهرهوری اقتصادی,
ملخص المقالة :
مقدمه و هدف: با توجه به تأثیرات گسترده و متقابل اقلیم با بخشهای مختلف تولیدی، امروزه از تغییر اقلیم به عنوان یکی از مهمترین چالشهای زیستمحیطی قرن بیست و یکم یاد میشود که پیامدهای جدی اقتصادی به دنبال دارد. در این میان اثرپذیری بخش کشاورزی از تغییرات آب و هوایی نسبت به سایر بخشهای دیگر بیشتر بوده و تولید محصولات کشاورزی بهطور مستقیم به این تغییرات وابسته اند. در این مطالعه تلاش شد تا اثر تغییر شرایط آب و هوایی بر بخش کشاورزی حوضه آبریز رودخانه خیرآباد مورد ارزیابی قرار گیرد.
مواد و روشها: در این مطالعه به منظور ارزیابی اثرات تغییرات شرایط آب و هوایی از مدل شبیهسازی WEAP استفاده شده است. مدل WEAP یک ابزار برنامهریزی منابع آب است که بر اصل بیلان آب استوار میباشد و زیرحوضههای مختلف، گرههای تقاضای آب، زیرساختها، جریانهای آب و کانالهای انتقال آب که همگی با یکدیگر مرتبط هستند را نشان میدهد. روش MABIA موجود در نرم افزار WEAP ابزاری مناسب جهت شبیهسازی اثرات تغییرات اقلیم است میباشد. این روش نیازهای آبی و عملکرد محصولات را شبیهسازی و به کاربران اجازه میدهد که اثرات تغییرات آب و هوایی و آب در دسترس بر رشد محصول را در نظر بگیرند.
یافتهها: نتایج نشان داد که تحت سناریو اقلیمی میانه میزان عملکرد محصولات افزایش و نیاز خالص آبی آنها کاهش مییابد. در این بین بیشترین افزایش عملکرد مربوط به محصول جو و کمترین آن مربوط به محصول هندوانه است. این در حالی است که با تغییر شرایط دما و بارش بر اساس سناریو اقلیمی بدبینانه، عملکرد محصولات مورد مطالعه در سطح پایینتری نسبت به شرایط پایه قرار میگیرد. همچنین تحت این شرایط نیاز خالص آبی محصولات نیز افزایش یافته و برای دو محصول جو و گندم بیش از سایر محصولات دستخوش تغییر شده است و با تنش افزایش نیاز آبی مواجه میباشند. در نهایت نتایج نشان داد که شاخص بهرهوری اقتصادی و فیزیکی آب محاسبه شده در شرایط اقلیمی میانه برای محصولات جو، گوجه و خیار بیشترین اثرپذیری را از تغییر شرایط آب و هوایی داشته است.
بحث و نتیجهگیری: نتایج این تحقیق نشان داد که با اعمال سناریوی اقلیمی بدبینانه بهرهوری اقتصادی و فیزیکی نهاده آب نسبت به سناریو پایه برای تمامی محصولات کاهش مییابد که این امر پیامدهای منفی رخداد پدیده تغییر اقلیم را در محدوده مطالعاتی حوضه آبریز رودخانه خیرآباد و برای کشاورزان این منطقه بازگو میکند.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0959378007000064
https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs10333-016-0544-0
https://www.mdpi.com/2077-1312/9/2/205
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S146290110500153X
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1574-0862.2002.tb00104.x
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/03031853.2005.9523726
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0921818104001948
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0308521X08001339
www.climate-change.ir
https://iranjournals.nlai.ir/bitstream/handle/123456789/827255
https://iranjournals.nlai.ir/handle/123456789/5438
https://iranjournals.nlai.ir/handle/123456789/5438
https://scholarsarchive.byu.edu/iemssconference/2006/all/397/
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0168192307002535
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0306919211001345
https://ueaeprints.uea.ac.uk/id/eprint/33659/1/Future-cereal-production-Interaction.pdf
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S095965261500606X
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/02508060508691893
_||_