ارزیابی وضعیت توسعهیافتگی کشاورزی با استفاده از روش‌های برنامهریزی (مطالعه موردی شهرستانهای استان سمنان)
الموضوعات :
فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی
داداله بهمند
1
(استادیار گروه جغرافیا دانشگاه پیام نور تهران)
تاريخ الإرسال : 29 السبت , شعبان, 1440
تاريخ التأكيد : 03 الأحد , ذو القعدة, 1442
تاريخ الإصدار : 17 السبت , ربيع الأول, 1443
الکلمات المفتاحية:
توسعهیافتگی,
کشاورزی,
مدل تلفیقی,
روش کپلند,
استان سمنان,
ملخص المقالة :
مقدمه و هدف: نخستین گام در فرایند برنامهریزی و توسعه کشاورزی، شناخت و بررسی امکانات و تواناییها و در پی آن تعیین سطوح توسعهیافتگی کشاورزی است. هدف پژوهش حاضر ضمن تعیین وضعیت توسعهیافتگی کشاورزی شهرستانهای استان سمنان با بهرهگیری از سه روش تاپسیس، ویکور و SAW؛ تلفیق نتایج مربوط به این تکنیک ها و ارائه یک مدل تلفیقی برای سنجش وضعیت توسعه یافتگی این شهرستان ها است.
مواد و روشها: رویکرد پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری 8 شهرستان استان سمنان بر اساس سرشماری 1395 بوده است. داده‌های مورد نیاز از سالنامه آماری (1395)، سازمان جهاد کشاورزی استان و نتایج سرشماری عمومی کشاورزی سال 1393 گرد‌آوری‌شده است. شاخص مورد بررسی در این پژوهش کشاورزی بوده که مشتمل بر 34 متغیر میباشد. همچنین تکنیک های مورد استفاده در این پزوهش تاپسیس، ویکور و SAW می باشد.
یافتهها: نتایج حاصل از روش کپلند بیانگر آن است که هیچ شهرستانی با وضعیت توسعهیافتگی کشاورزی بسیار بالا وجود ندارد. همچنین، شهرستان شاهرود با مقدار شاخص تلفیقی 723/0 در رتبه نخست (وضعیت نسبتاً توسعه‌یافته) و شهرستان سرخه با مقدار شاخص تلفیقی 122/0 در رتبه هشتم (وضعیت کاملاً محروم از توسعه) قرار داردبحث و نتیجهگیری: به نظر میرسد یکی از راهبرهای اساسی جهت برطرف نمودن تفاوتها و اختلافات توسعهیافتگی کشاورزی در سطح شهرستانها؛ تمرکززدایی، برنامهریزی ناحیه‌ای و محلی، تخصیص متوازن منابع، سرمایه‌گذاری‌ها و اعتبارات میباشد.
المصادر:
1. Bdolahzadeh GH G H, kalantari K, Asadi, A, Daneshvar Ameri Z. Formulating and Validation of Suitable Indices for Analyzing Spatial Agricultural Development Inequalities (Case Study: Fars Province). Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research.2010; 1 (2): 1-16.[https://ijaedr.ut.ac.ir/article_21574.html]
2. Agriculture Jahad Organization of Semnan Province. (2019). [http://semnan-aj.ir]
3. Assadzadeh A, Imani H, Shali M. Spatial Inequalities Associated with the Development of Agricultural Sector in East Azerbaijan Provinc, Journal Space Economy & Rural Development. 2015; 4 (12): 41-54. [DOI: 10.18869/acadpub.serd.4.12.41]
4. Ataiee M. Multi-criteria decision making. Shahroud University of Technology Publications, Shahroud. 2010; [https://www.adinehbook.com/gp/product/9647637640]
5. Berdi Annamoradnejad R. Development Status of Iran's Provinces in Main Agricultural Sector Indices. Journal of Village and Development. 2009; 11(3): 173- 194. [rvt.agriperi.ac.ir/article_59263.html]
6. Buyukozkan G, Ruan D. Evaluation of software development projects using a fuzzy multicriteria decision approach, Mathematics and Computers in Simulation.2008; 21 (77): 464-475. [DOI: 10.1016/j.matcom.2007.11.015]
7. Deng F, Liu C, Liang X. Measurement of Regional Agricultural Sustainable Development System Based on Dissipative Structure Theory: A Case Study in Sichuan Province, China. Sustainability. 2017;9: 2-19. [DOI: org/10.3390/su9112047]
8. Durand, G. Multifunctional Agriculture: A New paradigm for European Agriculture. UK, Aldershol: Ashgate publishing. 2003. [https://library.wur.nl/WebQuery/titel/1699843]
9. Faryabi M, Ahmadvand M, Karami A. Survey of Measuring the Importance of Agricultural Development Criteria: An Experimental Study in Southern Kerman, Agricultural Extension and Education Research. 2017, 10 (2): 21-34.[https://jaeer.srbiau.ac.ir/article_11138.html]
10. Feizabadi Y, Maleki F. Study and Comparison of Development Degree of Rural Areas in Iran`s Provinces, Quarterly Journal of Economic Growth and Development Research.2015; 17 (2): 80-69. [egdr.journals.pnu.ac.ir/article_4669.html]
11. Ganbarey Y, Barghi H, Hajarian A. Analysis and prioritization of development in Lorestan Province cities using TOPSIS technique, urban regional studies and research. 2014; 6(21): 169- 180.[https://urs.ui.ac.ir/article_20086.html]
12. Ghaderzadeh H H, Bagheri K, Aminpoor D. (2017). Measurement of Development Level of Counties in Kurdistan Province Using Main Indicators of Agricultural Sector, Journal of Agricultural Economics and Development. 2017; 25 (97):1-23. [http://aead.agriperi.ac.ir/article_59063.html]
13. Ghazanfar Pour H, Kakadezfuli A, Kakadezfuli A. Evaluation and analysis of spatial development indices of health services in Fars province using a combination of several indicators (TOPSIS, VIKOR, SAW), Quarterly Geography (Regional Planning). 2017; 7(2): 91-110.[www.jgeoqeshm.ir/article_49636.html]
14. Karami A, Abdshahi A. Ranking of Townships in Kohgiloyeh and Boyerahmad Province in terms of Development using Fuzzy Approach. Agricultural Economics Research, 2011, 3(11): 117-136. [jae.miau.ac.ir/article_1290.html]
15. Kohansal M R, Rafiee Darani H. Determination of Agricultural Development in Khorasan Razavi Townships, Agricultural Economics. 2010; 3 (4): 45-66. [www.iranianjae.ir/article_9718.html]
16. Management and Planning Organization of Semnan Province., Statistical yearbook of Semnan province. 2016. [https://www.amar.org.ir/english/Iran-Statistical-Yearbook]
17. Mannan S. Sustainable Development-Chapter 25. Lees' Process Safety Essentials, 2014; 437- 446. [http://gps.gu.ac.ir/m/article_11877.html]
18. Mazhari M, Rasolzadeh M, Barati J. Determine the Level of Development of the Agricultural Sector in Counties of Khorasan-Razavi Province during 2001-2010, based on the Weighted Numerical Taxonomy, Agricultural Economics Research. 2015 7(27): 21-44. [jae.miau.ac.ir/article_986.html]
19. Moghimi M, Taghizadeh Yazdi M. Applying Multi-Criteria Decision-Making (MCDM) Methods for Economic Ranking of Tehran-22 Districts to Establish Financial and Commercial Centers (Case: City of Tehran), Journal of Urban Economics and Management. 2017; 5 (20): 39-51. [DOI: 10.29252/iueam.5.20.39]
20. Mo'meni F, Dashtbani S, Banooey A A. The importance of the agricultural sector in maintaining the socio-economic balance of Iran's urban and rural structure, Journal of Space Economics and Rural Development, 2017; 6 (22): 17-46. [https://serd.khu.ac.ir/article-1-2958-fa.html]
21. Mousavi M, Sadigh G. Determining the level of agricultural development in Iran, Rural Development Strategies. 2015; 1 (4): 55-71. [DOI: 10.22048/rdsj.2015.9684]
Naderi Mahdei K, Charkhtabina T, Latifi S. Appraisal of Agricultural Development Level in the Western Iran, Using Multi-Criteria Decision Techniques, Iranian Agricultural Extension and Education Journal. 2016; 11 (2): 67-81. [http://www.iaeej.ir/article_13946.html]
Nazmfar H, AmanoIapour A. Analysis the Degree of Development and Spatial Inequalities of Agricultural Sector in Kurdistan Province from 1996 to 2016, Geography and Sustainability of Environment. 2016; 6(3): 69-87. [https://ges.razi.ac.ir/article_632.html]
Opricovic S, Tzeng H. Decision Aiding Compromise solution by MCDM methods: A comparative analysis of VIKOR and TOPSIS, Journal of Operational Research, 2004; 18 (156): 455- 445. [DOI:10.1016/S03772217(03)00020-1]
Poor Taheri M. Application of Multi-Index Decision Making Methods in Geography, Third Edition, Samat Publications. 2013; [https://samta.samt.ac.ir/content/13737]
Pose AR, Hardy D. Addressing poverty and inequality in the rural economy from a global perspective, Applied Geography. 2015; 61: 11-23. [DOI: 1016/j.apgeog.2015.02.005]
27. Qing-feng W. Establishment of the evaluation index system and measurement of the development level of ningxia agricultural modernization, Journal of Anhui Agricultural Sciences, 2012; 5: 3189-3192. [https://caod.oriprobe.com/order.htm?id=31829915&ftext=base]
28. Salari Bardsir M., Khalilian S, Mousavi H. Factors Affecting Trade of Agricultural Products with Emphasis on Oil Revenues, Agricultural Economics Research, 2017; 9(35): 33-56. [jae.miau.ac.ir/article_2513.html]
29. Sardar Shahraki A, Shahraki J, Hashemi Monfared A. Ranking and level of development according to the agricultural Indices, case study: Sistan region, International Journal of Agricultural Management and Development. 2016; 6(1): 93-100. [http://dx.doi.org/10.5455/ijamd.16008]
30. Shahraki A, Karim M H, Sheikh Tabar M. Determination of Agricultural and Economic Development Levels in Rural Sector of Iran, Journal of Village and Development. 2013; 16(1): 21-36. [http://rvt.agriperi.ac.ir/article_59096.html]
31. Shayan M, Hasani Nejad A. Assessing Sustainable Rural Development with Emphasis on Sustainable Agriculture (Case Study: Khosaviyeh Rural District), Journal of Geographical Sciences, 2018; 14 (29): 241-259. [http://geographic.sinaweb.net/article_538349.html]
32. Statistical Center of Iran. Excerpts from the General Census of Population and Housing, 2016; [https://www.amar.org.ir/english/Population-and-Housing-Censuses]
33. Tavakkoli J. Evaluating the Development Level of Agriculture in Kermanshah Province's Townships, Journal of Geography and Sustainability of Environment. 2012; 2(5): 111-126. [https://ges.razi.ac.ir/article_203.html]
34. Yarihesar A, Badri S, Poortaheri M, faraji sabokbar H. The Measurement and of Sustainability Assessment of Tehran Metropolitan Rural Areas. Journal of Rural Research. 2012; 2(8): 89-122. [https://jrur.ut.ac.ir/article_24249_en.html]
_||_
