عوامل مؤثر بر توزیع درآمد در مناطق روستائی ایران: رویکرد پانل کوانتایل

الموضوعات : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

سعید جمال شرق ¹ (دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.)
علی اکبر خسروی نژاد ² (استادیار اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.)
غلامرضا گرائی نژاد ³ (استادیار اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.)
محمد رضا میرزائی نژاد ⁴ (استادیار اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.)

تاريخ الإرسال : 23 الإثنين , صفر, 1444 تاريخ التأكيد : 15 الأربعاء , شوال, 1445 تاريخ الإصدار : 16 الإثنين , محرم, 1446

الکلمات المفتاحية: شاخص توسعه مالی, توزیع درآمد, مالیات, هزینه‌های دولت, پانل کوانتایل,

ملخص المقالة :

مقدمه: توزیع عادلانه درآمد در جامعه به‌عنوان یک عامل مهم برای افزایش رفاه اجتماعی و بالا بردن بهره­وری در کشور ضروری است. با عنایت به اینکه بررسی آثار و عملکرد شاخص­های اقتصاد کلان و سیاست‌های اقتصادی بر توزیع درآمد در بین خانوارهای فقیر و ثروتمند می­تواند متفاوت باشد لذا در این مقاله به ‌صورت کاربردی، ضمن استخراج وضعیت توزیع درآمد در قالب سه شاخص؛ ضریب جینی، ضریب جینی تعمیم یافته با تاکید بر نقش ثروتمندان و ضریب جینی تعمیم یافته با تاکید بر نقش فقرا، اثر متغیرهای کلان اقتصادی بر نابرابری درآمد در مناطق روستایی استان‌های کشور با استفاده از رویکرد پانل کوانتایل و با تخمین دو مدل متفاوت مورد مطالعه قرار گرفت. روش شناسی: در این مقاله با استفاده از اطلاعات درآمد - هزینه خانوار، ضریب جینی و ضریب جینی تعمیم‌یافته در بازده زمانی 1385-1398 محاسبه و سپس با استفاده از روش رگرسیون پانل کوانتایل و تصریح دو رابطه، به بررسی اثرات مالیات (مشتمل بر مالیات های مستقیم و غیر مستقیم، هزینه های دولت (مشتمل بر هزینه های جاری و عمرانی)، تولید ناخالص داخلی و توسعه مالی بر توزیع درآمد در مناطق روستائی استان­های ایران پرداخته می شود. یافته ها: نتایج این پژوهش حاکیست افزایش نرخ مالیات در مناطق روستایی در صورتی که توزیع درآمد میان ثروتمندان مناسب نباشد، می تواند موجب بهبود توزیع مورد اشاره گردد. لیکن هزینه­های دولت در حالت کلی باعث توزیع درآمد به نفع فقرا می شود که با تجزیه این هزینه های به هزینه های جاری و عمرانی این اثرات معنی دار نمی باشـد. هم‌چنین، سیاستگـذار اقتصـادی می تواند از مالیات غیر مستقیم به عنوان ابزاری برای تثبیت توزیع درآمد در وضعیت مطلوب استفاده نماید. در پایان اثر توسعه مالی متناسب با وضعیت توزیع درآمد در مناطق روستایی متفاوت بوده و فرضیه کوزنتس در مناطق روستایی تایید نمی­شود.  بحث و نتیجه گیری: با توجه به یافته های این مطالعه، اثر متغیرهای کلان اقتصادی بر توزیع درآمد در مناطق روستایی کشور متناسب با اینکه توزیع مذکور در چه شرایطی قرار داشته و چه اقشاری از جامعه در اولویت  قرار گیرند، متفاوت است و سیاستگذار اقتصادی در اعمال ابزار های اقتصادی جهت بهبود توزیع درآمد باید شرایط اشاره شده را در نظر بگیرد.

المصادر:

1- Abounoori E, Farahati M. The Asymetric Effect of Tax on Income Distribution in Iran. J Tax Res 2008, 26 (39) :139-162.

2 -Beck T, Demirgüç-Kunt A, Levine R. Finance, inequality and the poor. Journal of economic growth, 2007, 12, 27-49.‏

3- Blejer M I, Guerrero I. The impact of macroeconomic policies on income distribution: an empirical study of the Philippines. The Review of Economics and Statistics, 1990, 414-423.‏

4- Caminada K, &Goudswaard K. International trends in income inequality and social policy. International Tax and Public Finance, 2001, 8(4), 395-415.‏

5- Chatterjee S, Turnovsky SJ. Infrastructure and inequality. European Economic Review, 2012, 56(8), 1730-1745.

6- Chiu YB, Lee CC. Financial development, income inequality, and country risk. Journal of International Money and Finance, 2019, 93, 1-18.‏

7- Chotikapanich D, Griffiths W. On calculation of the extended Gini coefficient. Review of Income and Wealth, 2001, 47(4), 541-547.

8- Chu KY, Davoodi H, Gupta S. Income distribution and tax, and government social spending policies in developing countries. 2000.

9- Dadger Y. Public sector economics. Mofid University Publications. 2001.

10- Dehghani A, Yahyapour A. The effect of financial policy on Iran's economic growth. Journal of Economics and Business, 2018, 9(18), 1-15.

11- Deyshappriya NP. Impact of macroeconomic factors on income inequality and income distribution in Asian countries.‏ 2017.

12- Galor O, Zeira J. Income distribution and macroeconomics. The review of economic studies, 1993, 60(1), 35-52.‏

13- Ghorbani H, Ghafari H, Nouri A, Tagwai E. The effect of macroeconomic variables on income distribution in Iran (with emphasis on the targeting of subsidies). Strategic and Macro Policy Quarterly, 2016, 18, 158-143.

14- Gradstein M. Inequality, democracy and the protection of property rights. The Economic Journal, 2007, 117(516), 252-269.‏

15- Harberger AC. Taxation and income distribution: Myths and realities. The challenges of tax reform in a global economy, 2006, 13-37.‏

16-Hosseini F, Najafi M. Journal: Iran Food Sciences and Industries; Issue: Spring 2018, 6(1).

17- Inchauste G, Lustig N. The Distributional Impact of Taxes and Transfers: Evidence From Eight Developing Countries. World Bank Publications.‏ 2017.

18- Iradian G. Inequality, poverty, and growth: cross-country evidence.‏ 2005.

19- Jauch S, Watzka S. Financial development and income inequality: a panel data approach. Empirical Economics, 2016, 51, 291-314.‏

20- Kafaei S, Nasiri H. Introduction and estimation of two new indicators of income distribution inequality for Iran: single-parameter Gini and Atkinson-Gini. Economic Research Journal, 2009, 10(4), 105-138.

21- Kaldor N. Alternative theories of distribution. The review of economic studies, 1955, 23(2), 83-100.‏

22- Kalecki M. Theory of Economic Dynamics. Reprinted in J. Osiatynski (ed): Collected Works of Michal Kalecki, 1954, Vol. 1.‏

23- Karimi, Durbash M. Examining the effect of direct and indirect taxes on income distribution using the method of generalized moments. Financial and economic policies, 2018, 22(6), 47-68

24- Kim DH, Lin SC. Nonlinearity in the financial development–income inequality nexus. Journal of Comparative Economics, 2011, 39(3), 310-325.‏

25- Mahdavian S, Esfandiari M. Investigating the status of income distribution in rural areas of Iran, Strategic Development Journal, 2017, 53, 100-79.

26- Martinez-Vazquez J, Moreno-Dodson B, Vulovic V. The impact of tax and expenditure policies on income distribution: Evidence from a large panel of countries. Andrew Young School of Policy Studies Research Paper Series, 2012, (12-30).‏

27- Manoleva S, Mihaylova S. Social transfers and income inequality in Bulgaria. The South East European Journal of Economics and Business, 2017, 12(1).‏

28- Milani M, Parveen S, Sidi K. The progressive structure of income tax and its effect on income inequality in the provinces of the country. Economic Research Quarterly, 2015, 17(66), 1-22.

29- Musgrave RA, Thin T. Income tax progression, 1929-48. Journal of political Economy, 1948, 56(6), 498-514.‏

30- Nejad Abdullah M, Mohtashmi Barzadaran G, Yagoubi R, Income distribution indicators in Iran. Economic Journal, 2012, 9 and 10, 64-49.

31- Obaretin O, Ogbeide S. Corporate governance mechanisms and tax aggressiveness of listed firms in Nigeria.‏ 2018.

32- Rajan R, Zingales L. The great reversals: the politics of financial development in the twentieth century. Journal of financial economics, 2003, 69(1), 5-50.‏

33- Ravallion M. A comparative perspective on poverty reduction in Brazil, China, and India. The World Bank Research Observer, 2011, 26(1), 71-104.‏

34- Sehrawat M, Giri AK, Mohapatra G. The impact of financial development, economic growth and energy consumption on environmental degradation: Evidence from India. Management of Environmental Quality: An International Journal, 2015, 26(5), 666-682.‏

35- Seifipour R, Rezaei. Investigating factors affecting income distribution in Iran's economy with an emphasis on taxes, Research Journal of Taxation, 2009, 58(10), 121-142.

36- Shakri Bostanabad R, Jalili Z, Factors affecting the inequality of provincial income distribution in Iran: Fractional probit panel approach. Economic research (sustainable growth and development), 2020, 20(4), 205-228.

37- Son HH. Interrelationship between growth, inequality, and poverty: the Asian experience (No. 96). ERD Working Paper Series.‏ 2007.

38- Stiglitz JE. The price of inequality: How today's divided society endangers our future.‏ 2015.

39- Tan H, Law SH. Nonlinear dynamics of the finance-inequality nexus in developing countries. The Journal of Economic Inequality, 2012, 10, 551-563.‏

40- Vakili Zarch M, Alavi Rad A,  Totunchi J, Dehghan Tafti M. Banking development, social, economic structure and income inequality (case study of Iranian provinces). Scientific Quarterly of Applied Economic Theories, 2021, 7(4), 139-166.

41- Von Ehrlich M, Seidel T. Regional implications of financial market development: Industry location and income inequality. European economic review, 2015, 73, 85-102.‏

42- Vo DH, Nguyen TC, Tran NP. What factors affect income inequality and economic growth in middle-income countries?. Journal of Risk and Financial Management, 2019, 12(1), 40.

43- Wells R. Education’s effect on income inequality: an economic globalisation perspective. Globalisation, Societies and Education, 2006, 4(3), 371-391.