مطالعه قانون قیمت های واحد در بازارهای میوه و تره بار تهران (مطالعه موردی: گوجه فرنگی و سیب زمینی)

الموضوعات : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

پدرام محقق ¹ , رضا مقدسی ²

1 - کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی ، واحد علوم و تحقیقات،دانشگاه ازاد اسلامی،تهران، ایران
2 - دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

تاريخ الإرسال : 01 الإثنين , ربيع الثاني, 1437 تاريخ التأكيد : 25 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1439 تاريخ الإصدار : 04 الأربعاء , رجب, 1439

الکلمات المفتاحية: بازارهای میوه و تره بار, آزمون هگی, قانون قیمت&rlm, های واحد, آزمون هم&rlm, گرایی یوهانسن,

ملخص المقالة :

    این مطالعه به بررسی قانون قیمت­‏های واحد در بازار‏های میوه و تره‏­‌­بار تهران با استفاده از داده‌‏های ماهانه قیمت دو محصول گوجه‌‏فرنگی و سیب­‏‌زمینی در سال‏های 1392- 1389، پرداخته است. روش‌‏‏های مورد استفاده شامل روش‏های نوین اقتصاد سنجی سری‏‌های زمانی(آزمون هگی، آزمون هم‏گرایی یوهانسن و الگوی تصحیح خطای برداری) می‏باشند. نتیجه بدست آمده از آزمون هگی نشان‏دهنده وجود ریشه واحد غیرفصلی در متغیرهای مورد مطالعه است. قانون قیمت‏‌های‏ واحد به وسیله آزمون هم‏گرایی یوهانسن برای محصول سیب­‏‌زمینی و گوجه‌‏فرنگی در سال‏های مورد بررسی به گونه‌ای معنی‌‏­دار پذیرفته شده است. نتایج حاصل از آزمون علیت گرنجر بیانگر علیت یک‏طرفه از قیمت عمده‏‌فروشی میدان مرکزی به قیمت خرده‏‌فروشی بازارهای سازمان میادین در دو محصول مورد مطالعه می‏باشد. نتایج بدست آمده از برآورد الگوی تصحیح خطا‏ی برداری نشان می‏دهد که در هر دوره زمانی به ترتیب 26 و 30 درصد از عدم تعادل‏های کوتاه مدت ناشی از تکانه‌‏های وارده در بازار گوجه‌‏فرنگی و سیب­‏‌زمینی، تصحیح خواهد شد. در نتیجه بمنظور پرهیز از نوسان قیمت‏ دو محصول در بازارهای سازمان میادین، پیشنهاد می‏شود قیمت در میدان عمده‏‌فروشی به گونه مستمر نظارت شده و با اتخاذ تدابیر حمایتی از سوی نهادهای حاکمیتی و مسئولان محترم سازمان میادین، وابستگی قیمت‏ دو محصول به قیمت عمده‏‌فروشی کاهش یابد.
 
طبقه‏بندی JEL:  Q13

المصادر:

1- اندرس، و.(1391). اقتصاد سنجی سری‏های زمانی با رویکرد کاربردی، جلد یکم. ترجمه م. صادقی و س. شوال‏پور. تهران : انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).

 2- تقوایی، م.، و سلطانی، ل.، و رحمتی، ص. (1389). تحلیل مکانی میدان‏ها و بازارهای میوه و تره‏بار در شهر اصفهان. نشریه علمی- پژوهشی جغرافیا و برنامه‏ریزی (دانشگاه تبریز)، سال 15، شماره 34 زمستان 1389، صفحات 26-1.

3-دشتی، ق.، قهرمان زده، م.، رسولی بیرامی، ز. (1391). تحلیلی بر هم‏گرایی قیمت‏ها در بازار گوشت مرغ کشور، اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال بیستم، شماره 78، 243-211.

4- رفیعی، ح.، و یزدانی، س.، و حسینی، ص.، و چیذری، ا.، صالحی، ح. (1392). بررسی یکپارچگی مکانی و آزمون قیمت‏های واحد در بازار ماهیان استخوانی شمال، (مطالعه موردی : استان‏های مازندران و گیلان). تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 44، شماره 3، صفحه 368-357.

5- شمس الدینی، س. (1384). بررسی هم‏گرایی قیمت‏های جهانی و داخلی محصولات منتخب کشاورزی ایران. پایان‏نامه کارشناسی ارشد رشته اقتصاد کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.

6- صحراییان، م.، و بخشوده، م. (1386). بررسی پیوستگی بازارهای داخلی و خارجی گندم در ایران مجلهاقتصاد کشاورزی و توسعه، سال 15، شماره 59، صفحات 118-97.

7-عبداللهی، ب. (1389). بررسی پیوستگی بازار محصولات دامی و طیور شمال غرب کشور، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تبریز.

8- قهرمان‏زاده، م.(1390). پیش‏بینی قیمت ماهانه جوجه‏ی یک روزه گوشتی در استان آذربایجان شرقی. مجله اقتصاد کشاورزی، جلد 5، شماره 4، صفحه‏های 210-183.

9- قهرمان‏زاده، م.، و محمودی، ه. (1392). آزمون پیوستگی و فرضیه بازار مرکزی محصول تخم‏مرغ در استانهای منتخب کشور. نشریه پژوهش‌های علوم دامی،  جلد 23، شماره 4، سال 1392.

10-کجوری، ه. (1393). بررسی قانون قیمت واحد در محصولات کشاورزی ایران (مطالعه موردی : مرکبات)، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته توسعه اقتصادی و برنامه ریزی، دانشگاه فردوسی مشهد.

11-گجراتی، د. (1383). مبانی اقتصاد سنجی، جلد دوم. ترجمه ح. ابریشمی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

12- مقدسی، ر.، و خلیق، پ.، و قلمباز، ف. (1389). قانون قیمت‏های واحد در بازار محصولات کشاورزی، (مطالعه موردی : جو، برنج، پنبه). مجله پژوهش‏های ترویج و آموزش کشاورزی، سال چهارم، شماره یک، بهار 1390.

Refrences

- AbouNouri, E., & Mojaverian, M. (2002). Analysis of the law of one price in the Farm products markets of Iran. Iranian Journal of Trade Studies, 2002(25), 5-17.

- Alfranca, O. Oca, J. & Reig, L. (2004). Product Differentiation and  Dynamic Price Behavior in Fish Markets, Advances in Econ. Res,pp. 150-158.

- Asche, F. Bjorndal, T. & V. Gordon, D. (2005). Studies in the Demand  Structure for Fish and Seafood Products, International Series in Operations Research & Management Science 99, 295-314.

- Asche, F. Bennear, L. S. Oglend, A. & Smith, M. (2011). U.S. Shrimp Market Integration, Duke University Environmental Economics Working Paper, pp. 11-09.

- Bada, T. & Rahji, M. A. Y. (2010). Market Delineation Study of the Fish Market in Nigeria: An Application of Co-integration Analysis, Journal of Agricultural Science, 2, 158-168.