بررسی کارایی انرژی در واحد‌های پرورش ماهی شهرستان شیروان

الموضوعات : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

سمیه شیرزادی لسکوکلایه ¹ (استادیار گروه اقتصادکشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.)
عصمت مجرد ² (دکترای اقتصاد کشاورزی و مدرس مجتمع آموزش عالی شیروان.)
مائده هنرمند ³ (دانشجوی کارشناسی اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.)

تاريخ الإرسال : 18 السبت , رمضان, 1439 تاريخ التأكيد : 05 الأربعاء , ذو القعدة, 1439 تاريخ الإصدار : 24 الإثنين , محرم, 1441

الکلمات المفتاحية: تحلیل پوششی داده‌ها, پرورش ماهی, کارایی انرژی,

ملخص المقالة :

 استفاده بهینه از پتانسیل­های منابع آبی کشور برای تولید آبزیان و ایجاد اشتغال از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف این مطالعه تعیین مصرف انرژی در واحد­های پرورش ماهی و هم‌چنین، تحلیل کیفی جریان انرژی و بررسی کارایی انرژی با رهیافت تحلیل پوششی داده­ها، در استان خراسان شمالی است. داده‌ها از راه پرسش‌نامه برای 13 واحد پرورش ماهی در سال 1396 گرد­آوری شده است. بدین منظور، سه شاخص کارایی انرژی، بهره­وری انرژی و بازده خالص انرژی جهت تعیین مصرف بهینه انرژی در واحد­های پرورش ماهی، محاسبه شد. نتایج نشان دادند که هرچند ارقام کارایی انرژی در اغلب واحد­ها بالاست، اما با این حال، میان آن­ها تفاوت بسیاری از نظر کارایی انرژی، بهره­وری انرژی و بازده خالص انرژی مشاهده می­شود. میانگین کارایی مصرف انرژی برای واحد­های پرورش ماهی 83 درصد بدست آمد. لذ، واحد­های پرورش ماهی بایستی با افزایش عملکرد و کاهش مصرف انرژی در نهاده­ها این شکاف را کاهش داده و خود را به مرز کارای مصرف انرژی نزدیک کنند. بهره­وری انرژی واحد­های تولیدی به جز در دو مورد، کم‌تر از 70 درصد است که بیان­گر عدم رشد بهره­وری کل انرژی تولید در آن واحدها می­باشد. هم‌چنین، در میان نهاده­های تولیدی، غذا و سوخت با 53 و 37 درصد بزرگ­ترین سهم را در مصرف انرژی نشان داد. بنابراین، برای افزایش کارایی مصرف انرژی و بهبود منافع اقتصادی در واحد­های پرورش ماهی، توصیه می­شود که استفاده از منابع انرژی به صورت کارآمدتر صورت گیرد و با انتخاب صحیح نوع، مقدار، روش و زمان مصرف نهاده­ها و بهینه­سازی آن­ها، کارایی انرژی در واحدهای پروش ماهی را برای نهاده­هایی مانند غذای ماهی و سوخت بهبود بخشید. در این راستا، زمینه مناسب برای آشنایی واحد­های پرورش ماهی در راستای جلوگیری از مصرف بیش از حد نهاده­ها و افزایش کارایی انرژی ایجاد شود تا در هر منطقه با توجه به شرایط آب و هوایی سیستم­های مناسب را انتخاب و بر مبنای آن آگاهی­های لازم انجام گیرد. 

المصادر:

 

-   رجبی، م. ح.، سلطانی، ا.، زینلی، ا.، و سلطانی، ا. (1391). ارزیابی مصرف انرژی در تولید گندم در گرگان. مجله پژوهش های تولید گیاهی، 3: 143- 171.

-   رحمتی، م. ه.، پاشایی، پ.، پاشایی، ف. و رضایی اصل، ع. (1391). تعیین مقدار مصرف انرژی برای تولید گوجه فرنگی گلخانه ای در شهرک های گلخانه ای استان کرمانشاه. مجله پژوهش های تولید گیاهی، 3: 143- 171.

-   زاهدی، م. عشقی زاده، ح. و مندنی، ف. (1394).ﮐﺎرآﯾﯽ اﻧﺮژی و ﺑﻬﺮه وری در ﻧﻈﺎمﻫﺎی ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﯿﺐزﻣﯿﻨﯽ و ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ اﺳﺘﺎن اﺻﻔﻬﺎن. نشریه تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی، 5(17): 181- 190.

-   سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان شمالی. (1396). مدیریت امور شیلات و آبزیان.

-   سجادیان، م. علیپور جهانگیری، ع. کامبوزیا، ج. زهری، م. و بهشتی مارنانی، م. (1392). مقایسه کارایی انرژی کشت بوم های برنج در دو استان گیلان و کهکیلویه و بویر احمد. مجله کشاورزی بوم شناختی؛ 3: 17- 26.

-   فتحی، ر. امجد پور، ف. کوچک زاده،  ا. و عزیز پناه، ا. (1397). اﻟﮕﻮ و ﮐﺎراﯾﯽ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژی ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﻨﺪم دﯾﻢ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ روﯾﮑﺮد ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﻮﺷﺸﯽ دادهﻫﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی: ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﭼﺮداول، اﺳﺘﺎن اﯾﻼم.  نشریه زراعت دیم ایران؛ 7: 33- 47. 

 

Refrences

- Acaroglu, M. (1998). Energy from biomass, and applications. University of Selcuk, Graduate School of Natural and Applied Sciences. Textbook.

- Ayyappan, S., Rao, N.G.S., Rao, G.R.M., Janakiram, K & Purushothaman, P.K. (1990). Production efficiencies of carp culture ponds under different management practices. J. Aqua Trop. 5, pp: 69-75.

- Charnes A., Cooper, W.W & Rhodes, E. (1978). Measuring the inefficiency of decision making units, European Journal of Operational Research. 2 (6), pp: 429-444.

- Duy, N., Flaaten, O. (2016). Efficiency analysis of fisheries using proxies. Fisheries Research, 181, pp: 102–113.

- Heidari, M.D., Omid M., & Akram, A. (2011). Energy efficiency and econometric analysis of broiler production farms. Energy. 36, pp: 6536-6541.

- Heidari MD, Omid M. & Akram A. (2011). Optimization of energy consumption of broiler production farms using data envelopment analysis approach. Mod Appl Sci. 5, pp: 69 - 78.

- Jafarzadeh, S., Ellingsen, H. & Aanondsen, S. A., (2015). Energy efficiency of Norwegian fisheries from 2003 to 2012. Journal of Cleaner Production, Article in press, pp: 1-15

- Li, S. (1987). Energy structure and efficiency of a typical Chinese integrated fish farm. Aquaculture. 65, pp:105-118.

- Madau, F.A., Furesi, R. & Pulina, P. (2018). The technical efficiency in Sardinian fisheries cooperatives. Marine Policy. pp: 111 – 116.

- Mohammadi, A. & Omid, M. (2010). Economic analysis and relation between energy inputs and yield of greenhouse cucumber production in Iran. Applied Energy. 87(1), pp: 191–196.

- Sarkar, B., Mohapatra, B.C., Singh, S.K., Majhi, D., Sarangi, N & Tiwari, G.N. (2007). Impact on Energy Consumption in Greenhouse Fish Production. Asian Journal of Agricultural Research. 1, pp: 74-79.

- Singh, J.M. (2002). On Farm Use Pattern in Different Cropping Systems in Haryana, India. Master of Science, International Institute of Management, University of Flensburg, Germany.

- Singh, S. & Pannu, C.J.S. (1998). Energy requirement in fish production in the state of Punjab. Energy Convers. Manage. 39(9), pp: 911-914.

- Tiwari, G.N. & Sarkar, B. (2007). Fundamentals of Aquaculture Greenhouse. 1st Edn., Anamaya Publishers, New Delhi 11006, pp: 1-225.

- Yaldiz, O., Ozturk,H.H., Zeren, Y & Bascetincelik , A. (1993). Energy use in the production of the field crops in Turkey. Proceedings of the 5th International Congress on Mechanization and Energy in Agriculture, October 11-14, Kusadasi, Turkey. pp: 527-536.

- Zangeneh M., Omid M. & Akram A. (2010). A comparative study on energy use and cost analysis of potato production under different farming technologies in Hamadan province of Iran. Energy. 35, pp: 2927 -2933.