اثر بهینه سازی مصرف کودهای شیمیایی بر الگوی کشت در قالب برنامه ریزی ریاضی مثبت (مطالعه موردی گهرباران ساری)

الموضوعات : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

خدیجه عبدی رکنی ¹ (دانشجوی دکتری در رشته اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.)
سید علی حسینی یکانی ² (عضو هیئت علمی و مدیر گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری)
سمانه عابدی ³ (استادیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی،تهران)
فاطمه کشیری کلائی ⁴ (دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.)

تاريخ الإرسال : 02 الخميس , ذو الحجة, 1438 تاريخ التأكيد : 29 الثلاثاء , شوال, 1440 تاريخ الإصدار : 19 السبت , شوال, 1440

الکلمات المفتاحية: برنامه‌ریزی آرمانی, الگوی کشت, برنامه‌ریزی ریاضی مثبت, مدیریت مواد مغذی,

ملخص المقالة :

در دهه گذشته مصرف کودهای شیمیایی، اثرات و پیامدهای زیست‌محیطی نامطلوبی نظیر آلودگی آب و خاک و بروز مشکلاتی در خصوص وضعیت سلامت انسان‌ها را به همراه داشته است. به دلیل اینکه استفاده غیربهینه کودهای شیمیایی می‌تواند خطرات جدی برای محیط و سلامت جامعه ایجاد نماید، در مطالعه حاضر ترکیب بهینه کودهای مصرف شده در تولید محصولات کشت شده در منطقه گهرباران شهرستان ساری با استفاده از مدل برنامه‌ریزی آرمانی و تئوری بازی‌‌ها تعیین، و با استفاده از برنامه‌ریزی ریاضی مثبت، الگوی کشت در شرایط مصرف کود در سطح بهینه و فعلی برای محصولات مختلف مورد بررسی قرار گرفت. داده‌های مطالعه حاضر از طریق تکمیل پرسشنامه با 250 کشاورز منطقه گهرباران در سال 1394-1393 جمع‌آوری شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که مصرف کود برای محصولات در بین کشاورزان نماینده، بهینه نبوده به‌طوری‌که مصرف کود در شرایط فعلی به طور متوسط بیشتر از حد بهینه می‌باشد. برمبنای نتایج الگوی برنامه‌ریزی ریاضی مثبت، علی‌رغم ثابت بودن سطح کشت کل، سود در حالت مصرف کود بهینه نسبت به مصرف فعلی، 3 درصد افزایش یافته است.

المصادر:

- آق، م. جولایی، ر. کرامت زاده، ع. و شیرانی، ف. (1394). تعیین الگوی کشت محصولات زراعی با تأکید بر سیاست کاهش مصرف کود و آب در استان مازندران (مطالعه موردی: شهرستان بهشهر). نشریه مدیریت خاک و تولید پایدار، 5(3): 259-247.

- پرهیزکاری، ا. مظفری، م. و خدادادی، م. (1393). بهینه‌سازی الگوی کشت در جهت حفظ و پایداری محیط‌زیست در منطقه الموت غربی. محیط‌زیست طبیعی، 3: 385-373.

- جمشیدی، م. (1387). مصرف بی رویه کود شیمیایی، محیط­زیست و سلامت مردم را هدف قرار داده است (خیمه سرطان در شمال ایران) روزنامه اعتماد ملی، 26 آذر، شماره 815. 9.

- چیذری، ا.، شرزه‌ای، غ. و کرامت‌زاده، ع. (1390). تعیین ارزش اقتصادی آب با رهیافت برنامه‌ریزی آرمانی (مطالعه موردی: سد بارزو شیروان). مجله تحقیقات اقتصادی. 71: 66-39.

- سلطانی، غ. زیبایی، م. و کهخا، ا. (1387). کاربرد برنامه ریزی ریاضی در کشاورزی. انتشارات سازمان تحقیقات و آموزش و ترویج کشاورزی.

- فتحی، ف. و بخشوده، م. (1389). مدیریت تغذیه خاک برای محصول ذرت با استفاده از تئوری بازی­ها در منطقه کوشکک استان فارس. نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی (علوم و صنایع کشاورزی). 24(4): 495-491.

- مهدیی، ک. معتقد، م. گیگاسری، ح. و عبدی، ا. (1393). بررسی الگوی کشت بهینه شهرستان بهار. فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات اقتصادیِ کاربردی ایران، 3(12): 182-165.

Refrences

- Ghosh, D. Sharma, D. & Mattison, D. (2005). Goal programming formulation in nutrient management for rice production in West Bengal, Int. J. Production Economics 95 (2005):pp. 1–7.

- Hazel, P.B.R. & Norton, R.D. (1986). Mathematical programming for economic analysis in agriculture, Colliei MacMillan Publisher, London, UK.

- Karbasi, A. Fakari Sardehaee, B. Kojouri Geshniyani, M. & Rezaei, Z. (2012). Analysis of soil nutrient management for rice production in Mazandaran, Issue 12, Annals of Biological Research, 3 (6): pp.2881-2887 .

- Kaur, B. Sidhu, R.S. & Vatta, K. (2010). Optimal Crop Plans for Sustainable Water Use in P unjab. Agricultural Ecoonomics Research Rrview. 23: pp. 273-284.