عوامل تأثیرگذار بر انباشت پژوهش و توسعه داخلی و سرریز پژوهش و توسعه شرکای تجاری از کانال واردات بخش کشاورزی در ایران

الموضوعات : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

ابوالفضل شاه آبادی ¹ , فریبا مهری تلیایی ²

1 - استاد گروه اقتصاد دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه بوعلی سینا، همدان.
2 - دانشجوی دکتری توسعه اقتصادی دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه بوعلی سینا، همدان.

تاريخ الإرسال : 14 الخميس , صفر, 1437 تاريخ التأكيد : 05 الأربعاء , ذو القعدة, 1439 تاريخ الإصدار : 13 الأحد , محرم, 1440

الکلمات المفتاحية: ارزش افزوده بخش کشاورزی, GMM, شکاف فناوری, سیستم معادله‌های هم‌زمان,

ملخص المقالة :

    به دلیل رشد سریع جمعیت انجام فعالیت­های پژوهش و توسعه در بخش کشاورزی منجر به افزایش تولیدات کشاورزی در کشورهای در­حال توسعه و توسعه یافته شده است. با توجه به پایین بودن انباشت پژوهش و توسعه داخلی در کشورهای در‌حال توسعه، انجام فعالیت­های پژوهش و توسعه داخلی و جذب و بومی نمودن پژوهش و توسعه شرکای تجاری از کانال واردات می­تواند کمک شایان توجهی به کاهش شکاف فناوری و هم‌چنین، افزایش ارزش‌افزوده بخش کشاورزی کند. با توجه به وجود مزیت­های نسبی فراوان طبیعی در بخش کشاورزی ایران در صورتی­که موفق به ایجاد مزیت­های نسبی اکتسابی از کانال انباشت پژوهش و توسعه داخلی و جذب پژوهش و توسعه شرکای تجاری در این بخش شود، قطعا موفق به گسترش صادرات غیرنفتی و بهبود ارزش افزوده بخش کشاورزی خواهد شد. لذا، هدف این مطالعه بررسی عوامل تأثیرگذار بر انباشت پژوهش و توسعه داخلی و سرریز پژوهش و توسعه شرکای تجاری از کانال واردات بخش کشاورزی در ایران در طول دوره 90-1350، با استفاده از سیستم معادله‌های هم‌زمان و روش GMM است. نتایج پژوهش نشان می­دهند یک درصد افزایش در انباشت پژوهش و توسعه داخلی، سرمایه انسانی بخش کشاورزی، درجه باز بودن تجاری، نرخ ارز واقعی و صادرات نفت و گاز منجر به تغییر سرریز پژوهش و توسعه شرکای تجاری بخش کشاورزی به ترتیب به مقدار 15/0، 22/2، 38/0، 33/0 و 87/0 درصد می­شود. هم‌چنین، یک درصد افزایش در سرمایه انسانی بخش کشاورزی، درجه باز بودن تجاری و صادرات نفت و گاز منجر به تغییر انباشت پژوهش و توسعه داخلی بخش کشاورزی به ترتیب به میزان 04/4، 20/0 و 09/0 درصد می­شود. بر اساس نتایج پژوهش و در راستای کاهش شکاف فناوری پیشنهاد می­شود، سیاست­های سمت تقاضا با سیاست­های پژوهشی در راستای ایجاد انگیزه در فعالین اقتصادی به منظور سرمایه­گذاری در فعالیت­های پژوهش و توسعه بخش کشاورزی و با سیاست­های آموزشی در جهت توسعه بازار سرمایه انسانی به منظور جذب فناوری­های نوین از کانال واردات و جریان سرمایه گذاری مستقیم خارجی هماهنگ شود.

المصادر:

- Amiri, M. (2010). The role of domestic and foreign research and development activities accumulation on the growth of total factor productivity of the agricultural sector, master thesis, the Ministry of Science, Research and Technology, Bu Ali Sina University in Hamedan, Faculty of Economics and Social Sciences. (In Persion)

- Audinet, J-P. & Haralambous, S. (2005). Achieving the millennium development goals: Rural investment and enabling policy. Panel Discussion Paper, IFAD Governing Council – Twenty-Eighth Session

- Cai, Zh., An, T. & Zhang, H. (2013). Study on robustness test of determinants of R&D Investment: Evidence from BRICS countries. Journal of Convergence Information Technology (JCIT), Vol. 8, No. 8: pp. 914-921.

- Cheung, K. Y. & Lin, P. (2004). Spillover effects of FDI on innovation in China: Evidence from the provincial data. China Economic Review, Vol. 15, No. 1: pp. 25-44.

- Coe, D.T. & Helpman, E. (1995). International R&D spillovers. European Economic Review, Vol. 39, No. 5: pp. 859-887.

- C Wang, E. (2010). Determinants of R&D investment: The extreme-bounds- analysis approach applied to 26 OECD countries. Research Policy, Vol. 39, No. 2: pp. 103-116.

- Dakhli, M. & De Clercq, D. (2004). Human capital, social capital and innovation: A multi country study. Entrepreneurship & Regional Development, Vol. 16, No. 2: pp. 107-128.

- Dalgıç, B. & Mıhçı, S. (2013). Technology spillovers through imports and absorptive capacity in Turkey. International Journal of Humanities and Social Science, Vol. 3, No. 17: pp. 309-321.

- Dipietro, W.R. (2015). Natural Resource Rental Income and R&D Intensity. Archive Research Journal, Vol. 3, No. 1: pp. 202-208.

- Food and Agriculture Organization (FAO). (2015). Available at http://www.fao.org/statistics/databases/en

- Griliches, Z. (1998). Productivity puzzles and R&D: Another nonexplanation. Journal of Economic Perspectives, Vol. 2: pp. 9-21.

- Grossman, G. M. & Helpman, E. (1991). Trade, knowledge spillovers, and growth. European Economic Review, Vol. 35, No.3: pp. 517-526.

- Hosseini, S.S. & Shahbazi, H. (2014). Determination of the optimum expenditures agricultural research in Iran, Iranian Agricultural Economics and Development Research, Vol. 45, No. 1: pp. 23-40 (In Persion).

- Komijani, A. & Shahabadi, A. (2001). Effect of domestic and foreign R&D activities (through foreign trade) on total factor productivity, Journal of Commerce, Vol. 5, No. 18: pp. 29-68 (In Persion).

- Limanli, O. (2015). Determinants of R&D Investment Decision in Turkey. Procedia - Social and Behavioral Sciences, Vol. 195, No. 2015: PP. 759 – 767.

- Mansfield, E. (1988). Industrial R&D in Japan and the United States A Comparative Study, American Economic Review, Papers and Proceedings, Vol. 78: PP. 223-228.

- Markusen, J. R. (1986). Explaining the volume of trade: an eclectic approach. American Economic Review, No. 76: PP. 1002–1011.

- Ping, L. & Qingchang, Zh. (2008). The effects of technological spillover through FDI and import trade on China’s innovation. School of Economy of Shandong University of Technology, www.seiofbluemountain.com/search/detail.php?id=3948.

- Sameti, M., Ranjbar, H. & Anoshe, SH. (2011). Determinants of investment in research and development, Newspaper
The Knowledge Economy and Knowledge Management, http://beykon.org/­dergi­/2010­/FALL/M.Sameti.pdf (In Persion).

- Shahabadi, A. & Bashiri Monazzam, F. (2011). The role of knowledge components in the added value of the agricultural sector of Iran, Rural and Development Quarterly, Vol. 14, No. 4: pp. 105-125 (In Persion).

- Shahabadi. A., Bashiri Monazzam. F. & Mehry Teliaby. F. (2015). The effect of innovation through of R&D on the growth added value of Iran's agriculture Sector Scientific, Promote-Scientific Quarterly Yas Strategy, Vol.12, Nol. 44: pp. 52-69 (In Persion).

- Shahabadi, A. & Havaj, S. (2011). Effects of technology spillover through foreign direct investment and imports of Innovation, Economic Development Research Quarterly, Vol. 1, No. 4: pp. 1-20 (In Persion).

- Shahabady, A. & Salimi, S. (2015). The impact of good governance on R&D intensity developed and developing countries, Scientific –Research Quarterly Science and Technology, Vol. 7. No. 2: pp. 35-46 (In Persion).

- Shahabadi, A. & Sarigol, S. (2014). The effect of governance and intellectual property right on knowledge spillover in selected developing countries, Research of Commerce Quarterly, Vol. 21, No.78 (In Persion).

- Sharifinia, Z., Moshiri, S.R. & Ali Hosseini A. (2010). The role of rural poverty on sustainable development (environmental degradation: pasture) case study: behind the water city sector of Zabol, Scientific -Research Quarterly Geographical of Territory, Vol. 7. No. 26: pp. 15-29 (In Persion).

- Sinha, S. & Lipton, M. (1999). Damaging fluctuations, risk, and poverty. A Review Background Paper for the World Development Report 2000/2001.

- Soltani, G.R. (2004). Determines the rate of return on investment in the agricultural sector, Agricultural Economics and Development Quarterly, Vol. 12, No. 45: pp. 19-40 (In Persion).

- Soltani, S., Alishahi, M & Bahrami Mehneh, F. (2007). Study situation investment in the agricultural sector of Iran and ways of increasing it, The Sixth Conference of Agricultural Economics of Iran, Mashhad, Agricultural Economics Association Of Iran, Ferdowsi of Mashhad University, holding the on 30 and 31 October. http://www.civilica.com/Paper-IAEC06-IAEC06_212.html (In Persion).

- The Islamic Republic of Iran Customs Administration (2014). annual statistics import, the years 1976 to 2009, Tehran. Available at http://www.irica.gov.ir/Portal/Home/Default.aspx?CategoryID=fd61187e-a080-4800-bb4b-0a3d0946cc10

- Turkcan, B. & Kaya, A. (2011). Internationalization of research and development activities case of European countries and Turkey. http://www.iibf.ege.edu.tr/economics/papers/wp11-01.pdf.

- World Bank. (2014). World bank agricultural research by region,.Washington, D.C. available at http://www.worldbank.org/ data/ online database. html).

- Zachariadis, M. (2002). R&D, innovation, and technological progress: A test of the Schumpeterian framework without scale effects. Canadian Journal of Economics, Vol. 36, No. 3: pp. 566-586.

- Gomrok Islamic Republic of Iran in (1393). annual statistics import, the years 1976 to 2009, Tehran. Available at

http://www.irica.gov.ir/Portal/Home/Default.aspx?CategoryID=fd61187e-a080-4800-bb4b-0a3d0946cc10