اثر توسعه اقتصادی و شهرنشینی بر انتشار آلودگی در ایران

الموضوعات : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

محمدحسن طرازکار ¹ , نوید کارگر ده بیدی ² , محمد بخشوده ³

1 - استادیار اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز.
2 - دانشجوی دکتری اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست، دانشکده‌‌‌ کشاورزی، دانشگاه شیراز.
3 - استاد اقتصاد کشاورزی، دانشکده‌ کشاورزی، دانشگاه شیراز

تاريخ الإرسال : 28 الثلاثاء , رجب, 1438 تاريخ التأكيد : 15 الأربعاء , رمضان, 1439 تاريخ الإصدار : 08 الجمعة , شوال, 1439

الکلمات المفتاحية: ایران, شهرنشینی, ARDL, انتشار گاز CO2, درآمد ملی سرانه,

ملخص المقالة :

    در این مطالعه تاثیر توسعه اقتصادی و گسترش شهرنشینی بر آلودگی‌ زیست محیطی در ایران در سال­های 1392-1350 مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور با استفاده از رهیافت خود رگرسیو با وقفه‌های گسترده (ARDL) رابطه بلندمدت و کوتاه‌مدت میان انتشار گاز دی اکسیدکربن (CO₂) به عنوان شاخص تخریب محیط زیست با درآمد ملی سرانه، رشد شهرنشینی، مصرف انرژی و آزادسازی تجاری مورد آزمون قرار گرفت. نتایج مطالعه رابطه‌ U وارون میان گسترش شهرنشینی و انتشار آلودگی را نشان داد. هم‌چنین، اثر متغیر درآمد ملی سرانه مثبت و از اهمیت آماری برخوردار بوده و انتظار می‌رود با افزایش 10 درصد در درآمد سرانه، مقدار انتشار سرانه آلودگی در بلندمدت 5/8 درصد و در کوتاه­مدت حدود 7 درصد افزایش ­یابد. هم‌چنین، با 10 درصد افزایش در مصرف سرانه انرژی انتظار می‌رود که سرانه انتشار CO₂در بلندمدت 5/4 درصد و در کوتاه‌مدت حدود 4 درصد افزایش یابد. در نهایت، آزاد سازی تجاری در کوتاه­مدت، تأثیری مثبت بر سرانه انتشار آلودگی دارد، اما در بلندمدت اثر معنی­دار ندارد.

المصادر:

- ابراهیمی، م. و آل مراد، م. (1388). شهرنشینی و مصرف انرژی در کشورهای عضو گروه D8، مجله مشهد پژوهی، 1(3): 18-1.

- بانک مرکزی ایران. (1393). پایگاه اطلاعاتی بانک مرکزی. اطلاعات سری زمانی.

- http://tsd.cbi.ir/Display/Content.aspx

- ترابی، ت.، خواجویی پور، ا.، طریقی، س. و پاکروان، م. (1394). تأثیر مصرف انرژی، رشد اقتصادی و تجارت خارجی بر انتشار گازهای گلخانه­ای در ایران. فصلنامه مدل‌سازی اقتصادی، 9(29): 84-63.

- ترنر و گری (1374). اقتصاد محیط زیست، ترجمه سیاوش دهقانیان، عوض کوچکی، علی کلاهی اهری، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، چاپ اول 1374.

- فطرس، م. و معبودی، ر. (1389). رابطه علی مصرف انرژی، جمعیت شهرنشین و آلودگی محیط ‌زیست در ایران، 1385-1350. فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی،   7(27): 17-1.

- فطرس،م. و قربان سرشت، م. (1391). اثر رشد شهرنشینی بر مصرف انرژی و انتشار دی اکسید کربن: مقایسه سه نظریه. مطالعات‌ اقتصاد انرژی‌، 9(35): 168-147.

- فلاحی، ف. و حکمتی‌فرد، ص. (1392). بررسی عوامل مؤثر بر مقدار انتشار گاز دی‌اکسیدکربن در استان‌های کشور (رهیافت داده‌های تابلویی)، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، 2(6): 150-129.

- نوفرستی، م. (1378). ریشه واحد و هم‌جمعی در اقتصاد سنجی، موسسه خدمات فرهنگی رسا، چاپ اول، تهران.

Refrences

- Adkins, L. G., & Garbaccio, R. F. (2007). Coordinating Global Trade and Environmental Policy: The role of pre-existing distortions. In Tenth Annual Conference on Global Economic Analysis, Purdue University.

- Alam, S., Fatima, A., & Butt, M. S. (2007). Sustainable development in Pakistan in the context of energy consumption demand and environmental degradation. Journal of Asian Economics, 18(5), 825-837.

- Ang, J. B. (2007). CO₂ emissions, energy consumption, and output in France. Energy Policy, 35(10), 4772-4778.

- Ang, J. B. (2008). Economic development, pollutant emissions and energy consumption in Malaysia. Journal of Policy Modeling, 30(2), 271-278.

- Baek, J., & Kim, H. S. (2013). Is economic growth good or bad for the environment? Empirical evidence from Korea. Energy Economics, 36, 744-749.

- Chebbi, H. B. (2009, August). Investigating linkages between economic growth, energy consumption and pollutant emissions in Tunisia. In International Association of Agricultural Economists> 2009 Conference.

- Chintrakarn, P., & Millimet, D. L. (2006). The environmental consequences of trade: Evidence from subnational trade flows. Journal of Environmental Economics and Management, 52(1), 430-453.

- Fosten, J., Morley, B., & Taylor, T. (2012). Dynamic misspecification in the environmental Kuznets curve: Evidence from CO₂ and SO₂ emissions in the United Kingdom. Ecological Economics, 76, 25-33.

- He, J., & Richard, P. (2010). Environmental Kuznets curve for CO₂ in Canada. Ecological Economics, 69(5), 1083-1093.

- Iwata, H., Okada, K., & Samreth, S. (2010). Empirical study on the environmental Kuznets curve for CO₂ in France: the role of nuclear energy. Energy Policy, 38(8), 4057-4063.

- Jones, D. W. (1991). How urbanization affects energy-use in developing countries. Energy Policy, 19(7), 621-630.

- Kang, S. I., & Kim, J. J. (2004, June). A quantitative analysis of the environmental impact induced by free trade between Korea and Japan. In 7th annual Conference on Global economic analysis, trade, poverty, and the environment, Washington, DC United States.

- Kareem, S. D., Kari, F., Alam, G. M., Adewale, A., & Oke, O. K. (2012). Energy consumption, pollutant emissions and economic growth: China experience. Int. J. Appl. Econ. Financ, 6, 136-147.

- Kasman, A., & Duman, Y. S. (2015). CO₂ emissions, economic growth, energy consumption, trade and urbanization in new EU member and candidate countries: a panel data analysis. Economic Modelling, 44, 97-103.

- Lantz, V., & Feng, Q. (2006). Assessing income, population, and technology impacts on CO₂ emissions in Canada: where's the EKC?. Ecological Economics, 57(2), 229-238.

- Li, H., Mu, H., Zhang, M. and Gui, S. 2012. Analysis of regional difference on impact factors of China's energy – related CO₂ emissions. Energy, 39:319–26.

- Lin, S., Zhao, D., & Marinova, D. (2009). Analysis of the environmental impact of China based on STIRPAT model. Environmental Impact Assessment Review, 29(6), 341-347.

- Nejat, P., Jomehzadeh, F., Taheri, M. M., Gohari, M., & Majid, M. Z. A. (2015). A global review of energy consumption, CO₂ emissions and policy in the residential sector (with an overview of the top ten CO₂ emitting countries). Renewable and Sustainable Energy Reviews, 43, 843-862.

- Pao, H. T., Yu, H. C., & Yang, Y. H. (2011). Modeling the CO₂ emissions, energy use, and economic growth in Russia. Energy, 36(8), 5094-5100.

- Pesaran, H.M. and B. Pesaran. (1997). Working with Microfit 4.0: An Introduction to Econometrics, Oxford University Press, Oxford.

- Pesaran, M. H., & Shin, Y. (1998). An autoregressive distributed-lag modelling approach to cointegration analysis. Econometric Society Monographs, 31, 371-413.

- Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of applied econometrics, 16(3), 289-326.

- Poumanyvong, P., & Kaneko, S. (2010). Does urbanization lead to less energy use and lower CO₂ emissions? A cross-country analysis. Ecological Economics, 70(2), 434-444.

- Rafiq, S., Salim, R., & Nielsen, I. (2016). Urbanization, openness, emissions, and energy intensity: A study of increasingly urbanized emerging economies. Energy Economics, 56, 20-28.

- Shahbaz, M., Loganathan, N., Muzaffar, A. T., Ahmed, K., & Jabran, M. A. (2016). How urbanization affects CO₂ emissions in Malaysia? The application of STIRPAT model. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 57, 83-93.

- Shahbaz, M., Sbia, R., Hamdi, H., & Ozturk, I. (2014). Economic growth, electricity consumption, urbanization and environmental degradation relationship in United Arab Emirates. Ecological Indicators, 45, 622-631.

- Siddiki, J. U. (2000). Demand for money in Bangladesh: a cointegration analysis. Applied Economics, 32(15), 1977-1984.

- Soytas, U., Sari, R., & Ewing, B. T. (2007). Energy consumption, income, and carbon emissions in the United States. Ecological Economics, 62(3-4), 482-489.

- United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division. (2017). World Population Prospects: The 2017 Revision, Key Findings and Advance Tables. Working Paper No. ESA/P/WP/248.

- Wang, P., Wu, W., Zhu, B., & Wei, Y. (2013). Examining the impact factors of energy-related CO₂ emissions using the STIRPAT model in Guangdong Province, China. Applied Energy, 106, 65-71.

Zhang, Y. J., Yi, W. C., & Li, B. W. (2015). The impact of urbanization on carbon emission: empirical evidence in Beijing. Energy Procedia, 75, 2963-2968.