تأثیر انباشت هزینه پژوهش و توسعه داخلی و خارجی در بخش کشاورزی بر توزیع درآمد روستایی در ایران

الموضوعات : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

ابوالفضل شاه آبادی ¹ (استاد دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه بوعلی سینا، همدان)
فریبا مهری تلیایی ² (کارشناس ارشد علوم اقتصادی دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه بوعلی سینا، همدان)

تاريخ الإرسال : 11 الخميس , رجب, 1436 تاريخ التأكيد : 30 الثلاثاء , ذو القعدة, 1438 تاريخ الإصدار : 29 الأحد , شوال, 1438

الکلمات المفتاحية: ضریب جینی, انباشت هزینه پژوهش و توسعه داخلی, انباشت هزینه پژوهش و توسعه خارجی, جامعه روستایی,

ملخص المقالة :

    با توجه به این‌که 5/28 درصد از جمعیت کشور در مناطق روستایی زندگی می­کنند و هم‌چنین، نقش­های گوناگونی که توسعه روستایی می­تواند در توسعه همه­جانبه ملی ایفا کند، بررسی مسایل جوامع روستایی از جمله بررسی توزیع درآمد بسیار ضروری است. از سوی دیگر، فناوری بخش کشاورزی از راه فعالیت­های پژوهش و توسعه داخلی و خارجی به عنوان یکی از متغیرهای مؤثر بر توزیع درآمد روستاییان است. لذا هدف این پژوهش بررسی تأثیر انباشت هزینه پژوهش و توسعه داخلی و خارجی (سرریز پژوهش و توسعه از کانال واردات) بخش کشاورزی بر نابرابری درآمد روستایی در ایران طی سال­های 1390-1350 است. این پژوهش، پژوهشی تحلیلی– توصیفی است و با استفاده از روش­های متداول اقتصادسنجی انجام شده است. داده­های مورد استفاده پژوهش از پایگاههای آماری WDI، FAO، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، جهاد کشاورزی ایران، مرکز آمار ایران و گمرک جمهوری اسلامی ایران تهیه شده است. نتایج پژوهش نشان­دهنده تأثیر معنادار انباشت هزینه پژوهش و توسعه داخلی بخش کشاورزی بر نابرابری درآمد در مناطق روستایی است، هم‌چنین، نتایج نشان می­دهند انباشت هزینه پژوهش و توسعه خارجی بخش کشاورزی بر نابرابری درآمد در مناطق روستایی تأثیری معنادار ندارد. با توجه به جایگاه فعالیت­های پژوهش و توسعه و سرمایه انسانی در تحول فناوری و کاهش نابرابری درآمد در مناطق روستایی لازم است از راه هماهنگی میان سیاست‌های کلان اقتصادی شاهد گسترش بازار سرمایه انسانی و ایجاد انگیزه در فعالان بخش خصوصی جهت گسترش بازار پژوهش و توسعه بخش کشاورزی باشیم.

المصادر:

- اکبری، ن.ا.، سامتی، م. و هادیان، و.ا. (1382). بررسی تأثیر هزینه­های دولت بر ارزش افزوده بخش کشاورزی. اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال یازهم، شماره 41 و 42.

- باقرزاده، ع. و کمیجانی، الف. (1389). تحلیل رابطه سرمایه انسانی، پژوهش و توسعه و بهره­وری با نابرابری درآمدی در مناطق روستایی ایران. فصلنامه توسعه روستایی، دوره دوم، (2)؛ 60-41.

- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. (1393). جداول و سری­های زمانی حساب­های ملی طی سال­های 1389-1350 (به قیمت ثابت سال 1376). تهران دفتر بررسی­های اقتصادی. قابل دسترسی در http://www.cbi.ir/section/1378.aspx بازیابی: 23/12/1393

- ترکمانی، ج. و جمالی مقدم، الف. (1384). اثرات مخارج عمرانی دولت بر فقرزدایی در مناطق روستایی. ‌فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال هفتم، (25)؛ 174-153

- حسینی، س.ص. و شهبازی، ح. (1393). تعیین میزان بهینه مخارج پژوهشات کشاورزی ایران. پژوهشات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 45، شماره 1: 40-23.

- رحیم­زاده، م. و میرمحمدصادقی، ج. (1386). تحلیل عوامل مؤثر بر توزیع درآمد بین کشاورزان محدوده مرزیجران شهرستان اراک. ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران، مشهد، انجمن اقتصاد کشاورزی ایران، دانشگاه فردوسی مشهد،

http://www.civilica.com/Paper-IAEC06-IAEC06_064.html

- سازمان برنامه و بودجه. (1393). قوانین بودجه سنواتی، سال­های 1388-1350. تهران: سازمان برنامه و بودجه.

- شاه­آبادی، الف. و بشیری­منظم، ف. (1390). نقش مؤلفه­های دانش در ارزش افزوده بخش کشاورزی ایران. فصلنامه روستا و توسعه، سال 14، شماره 4: 125-105.

- عظیمی، ح. (1371). مدارهای توسعه نیافتگی. تهران: نشر نی، چاپ دوم.

- غفرانی، ف. (1392).  تاثیر مخارج پژوهش و توسعه بخش کشاورزی بر نابرابری درآمد در مناطق روستایی ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد، وزارت علوم- پژوهشات و فناوری، دانشگاه بوعلی سینا همدان- دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی.

- گمرک جمهوری اسلامی ایران. (1393). آمار سالیانه واردات، سال­های 1388-1350، تهران. قابل دسترسی در

http://www.irica.gov.ir/Portal/Home/Default.aspx?CategoryID=fd61187e-a080-4800-bb4b-0a3d0946cc10

- مرکز آمار ایران. (1393). آمارهای موضوعی، سری­های زمانی هزینه و درآمد خانوار طی سال­های 1390-1350. تهران قابل دسترسی در http://www.amar.org.ir/Default.aspx?tabid=11

- مهرگان، ن. موسایی، م. و کیهانی­حکمت، ر. (1387). رشد اقتصادی و توزیع درآمد در ایران. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال هفتم، شماره 28.

- نوری، س. (1375). گذار از کشاورزی سنتی. تهران: نشر نی، چاپ اول.

- وزارت جهاد کشاورزی ایران. (1393). اطلاعات آماری طی سال­های 1390-1350. قابل دسترسی در http://www.agri-jahad.ir/Portal/Home

 

Refrences

- Alston, S. (2007). The Kuznets process and the inequality relationship. Journal of Development Economics, 1(40): 43- 67.

- Coe, T & Helpman, E. (1997). International R&D spillovers. European Economic Review, 39(4):121-135.

- Coe, T. and Helpman, E. (1995). International R&D spillovers. European Economic Review, 39(5): 859-887.

- Ding, S., Meriluto, L., Reed, R., Tao, D. and WU, H. (2011). The impact of agricultural technology adoption on income inequality in rural China: Evidence from southern Yunnan Province. China Economic Review, 22(3): 344-356.

- Estudillo, J., Quisumbing, A. and Otsuka, K. (2001). Income distribution in rice-growing villages during the post-Green Revolution periods: The Philippine case, 1985 and 1998. Agricultural Economics, 25(1): 71–84.

- Fan, S. and Zhang, L. (2005). Growth and poverty in rural China, the role of public investment, International Food Policy Research Report, 1(125); 122-151.

- Food and Agriculture Organization (FAO), (2015). Available at http://www.fao.org/statistics/databases/en

23. Griliches, Z. (1998). Productivity puzzles and R&D: Another nonexplanation. Journal of Economic Perspectives, 2(4): 9-21.

- Hoggblade, S. (2007). Returns to investment in agriculture. Policy Synthesis Food Security Research Project-Zambia, (19). Available at http:// wwwaec.msu.edu/ agecon/ fs2/zambia/ index.htm)

Prak, W. and Brat, D. (1995). A Global Kuznets curve? Kyklos, 4(1): 105-131.

- World Bank (2007 and 2008), World Bank Agricultural Research by Region, Washington, D.C. available at http://www.worldbank.org/ data/ online database. html).