تأثیر مخارج دولت بر بهره‌وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی ایران

الموضوعات : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

کیومرث شهبازی ¹ (دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه ارومیه)
سارا علیزاده ² (کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه ارومیه)

تاريخ الإرسال : 27 الخميس , ربيع الأول, 1437 تاريخ التأكيد : 15 الأربعاء , رمضان, 1439 تاريخ الإصدار : 08 الجمعة , شوال, 1439

الکلمات المفتاحية: بخش کشاورزی, بهره‌وری کل عوامل تولید, مخارج دولت,

ملخص المقالة :

    بر اساس مطالعات نظری و تجربی ممکن است تغییرات مخارج دولتی تأثیر مستقیم بر بهره­وری بخش­های گوناگون اقتصادی از جمله بخش کشاورزی داشته باشد. در این پژوهش با استفاده از روش آزمون کرانه­ها و آزمون علیت گرنجر به بررسی تأثیر مخارج جاری و عمرانی دولت بر بهره‌وری عوامل تولید بخش کشاورزی کشور با استفاده از داده­های سالانه ایران طی دوره    1389-1346 پرداخته شده است. نتایج تخمین­های بلندمدت حاکی از تأثیر منفی و معنادار مخارج جاری دولت بر بهره­وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی کشور است. روی هم رفته، نتایج تخمین مدل­های تصحیح خطا حاکی از عدم تأثیر مخارج جاری و مخارج عمرانی دولت بر بهره­وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی کشور در کوتاه­مدت است. نتایج آزمون علیت گرنجر حاکی از وجود رابطه علیت بلندمدت از مخارج جاری و عمرانی دولت به رشد بهره­وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی می­باشد. با توجه به نتایج پژوهش متغیرهای مخارج عمرانی دولت، ضریب مکانیزاسیون و صادرات بخش کشاورزی در بلندمدت بر بهره­وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی تأثیری مثبت و معنی­دار داشته است. لذا، برای رشد بهره­وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی پیشنهاد می­شود که دولت سهم اعتبارات عمرانی و سهم اعتبارات بخش کشاورزی از منابع عمرانی خود را افزایش داده و از توسعه صادرات محصولات کشاورزی و ارتقای ضریب مکانیزاسیون کشاورزی حمایت کند. 

المصادر:

- اکبری، ن. سامتی، م. و هادیان، و. (1382). بررسی تأثیر هزینه­های دولت بر ارزش افزوده بخش کشاورزی،11(41-42): 166-137.

- اسمعیلی، ع. و مهرابی بشرآبادی، ح. (1389). تأثیر اندازه دولت بر بهره­وری نیروی کار و سرمایه در بخش­­های کشاورزی و صنعت ایران. مجله­ی پژوهشهای نوین اقتصاد کشاورزی، (1)2: 52-35.

- امیرتیموری، س. و خلیلیان، ص. (1387). محاسبه و تجزیه و تحلیل بهره­وری عوامل تولید در بخش کشاورزی ایران، اقتصاد کشاورزی، (4): 113-93.

- ترکمانی، ج. و جمالی مقدم، ا. (1384). اثرات مخارج عمرانی دولت بر فقرزدایی در مناطق روستایی ایران، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، 7(25)، 174-153.

- رحمانی همت آبادی، ف. (1383). بررسی عوامل مؤثر بر بهره­وری نیروی کار در بخش کشاورزی ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس.

- عباسیان، ع. و مهرگان، ن. (1386). اندازه­گیری بهره­وری عوامل تولید بخش­های اقتصادی کشور به روش تحلیل پوششی داده­ها (DEA)، مجله پژوهشات اقتصادی، (87): 176-153.

- خلیلی عراقی، م. سوری، ع. (1385). برآورد بهره­وری و کارایی در اقتصاد ایران و رابطه آن با مخارج دولت. مجله پژوهشات اقتصادی، (74): 23-1.

- عرب­مازار، ع. و چالاک، ف. (1389). اثر مخارج دولت بر رشد اقتصادی ایران، مجله پژوهشات اقتصادی (91): 240-219.

- کهنسال، م.، شاهنوشی، ن. و ضیائی، گ. (1388). بررسی تأثیر سرمایه­گذاری عمومی در زیرساخت­های کشاورزی بر رشد بهره­وری بخش کشاورزی ایران، مجله دانش و توسعه، 15 (27): 99-79.

- مطیعی، ن.، ایروانی، ه. و بختیاری، ص. (1389). تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه­ی زیربخش زراعت در استان زنجان (با تأکید بر اعتبارات عمرانی دولت)، مجله­ی پژوهشات اقتصاد و توسعه­ی کشاورزی ایران، (3): 104-85.

- مهرآرا، م. و احمدزاده، ا. (1388). بررسی نقش بهره­وری کل عوامل تولید در رشد تولیدات بخش­های عمده اقتصادی ایران، پژوهشات اقتصادی، (2)44: 232-198.

Refrences

- Ahmad, K., & Chin Theng Heng, A. (2012). Determinants of Agriculture Productivity Growth in Pakistan, International Research Journal of Finance and Economics, 95: 163-172.

- Allen, S. L., & Qaim, M. (2012). Agricultural Productivity and Public Expenditures in Sub-Saharan Africa, International Food Policy Research Institute, IFPR Discussion Paper 01173.

- Anderson, E., De Renzio, P. & Levy, S. (2006). The role of public investment in poverty reduction: theories, evidence and methods, Working Paper 23, Overseas Development Institute, London, UK.

- Armas, E. B., Osorio, C.G., & Moreno-Dodson, B. (2010). Agriculture Public Spending and Growth: The Example of Indonesia, the World Bank, Economic Premise, Number 9: 1-4.

- Ashipala, J., & Haimbodi. N. (2003). The Impact of Public Investment on Economic Growth in Namibia. Working Paper # 88. The Namibian Economic Policy Research Unit.

- Benin, S., Mogues, T., Cudjoe, G., & Randriamamonjy, J. (2009). Public Expenditures and Agricultural Productivity Growth in Ghana, Contributed Paper, IAAE, Beijing, 1-33.

- David, P. A., Hall, B. H., & Toole, A. A. (2000). Is public R&D a complement or substitute for private R&D? A review of the econometric evidence Research Policy, 29 (4-5): 497-529.

- Devarajan, S., Swaroop, V., & Zou, H. F. (1996). The Composition of Public Expenditure and Economic Growth. Journal of Monetary Economics 37 (2-3): 313-344.

- Hansson, P., & Henrekson, M. (1994). A New Framework for Testing the Effect of Government Spending on Growth and Productivity, Public Choice, 81(3-4): 381-399.

- Katircioglu, S.T. (2009). Higher Education and Economic Growth, International Journal of Economics Perspectives, 1-17.

- Narayan, P. K. (2005). The saving and investment nexus for China: evidence from cointegration tests, Applied Economics, 37 (17): 1979–1990.

- Pesaran, M.H. Shin, Y & Smith, R.J. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships. Journal of Applied Econometrics 16: 289 – 32