پهنه بندی قابلیت توسعه کشت کلزا در شهرستان های باشت و گچساران بر اساس پارامتر اقلیمی دما با استفاده از GIS
علیرضا صالحی
1
(
دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه یاسوج، ایران.
)
آیت اله کرمی
2
(
هیئت علمی دانشگاه یاسوج
)
فاطمه علی پناهیان
3
(
دانشجوی دکتری توسعه کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه یاسوج،
)
الکلمات المفتاحية: پهنه بندی, تحلیل سلسله مراتبی, توسعه کاشت کلزا, کهگیلویه و بویر احمد,
ملخص المقالة :
در تحقیق حاضر، با توجه به نیاز دمایی کلزا در طول مراحل مختلف رشد و احتمال وقوع حداکثر حد دمای مطلوب برای اتفاق هر یک این مراحل، توزیع مکانی عرصه های مستعد و قابل توسعه برای کاشت کلزا در مناطق مختلف دو شهرستان باشت و گچساران در استان کهگیلویه و بویراحمد، بررسی شد. از مدل IDW در محیط ArcGIS جهت پهنه بندی احتمال وقوع حداکثر دمای مطلوب برای مراحل مختلف رشد کلزا استفاده شد. احتمال وقوع هر یک از حداکثر دماهای مطلوب از داده‌‌های هفت ایستگاه هواشناسی داخل و خارج از منطقه مورد مطالعه برای یک دوره آماری 30 ساله بین سال های 1370 تا 1400 محاسبه شد. در افزونه AHP در محیط ArcGIS با مقایسه زوجی اهمیت نیاز دمایی هر یک از مراحل رشد کلزا و امتیازدهی آنها، وزن و نقشه توزیع مکانی احتمال وقوع هر یک از دماهای مطلوب برای مناطق مختلف این دو شهرستان تهیه شد. دمای زیاد در بعضی از نواحی می تواند برای بعضی از فعالیت های رویشی گیاه کلزا محدودیت ایجاد کند. امامزاده جعفر با سطحی حدود 8932 هکتار دارای بیشترین مساحت با شایستگی بالا جهت توسعه کلزا در شهرستان گچساران است و منطقه کوهمره خامی دارای حدود 622 هکتار عرصه بسیار مطلوب برای کشت کلزا در شهرستان باشت است. با توجه به پایین بودن متوسط سطح زیر کشت این محصول در 3 سال اخیر در این دو شهرستان، انجام تحقیقات بیشتر در ارتباط با بررسی سایر عوامل تاثیر گذار جهت رونق دهی به کاشت دانه روغنی کلزا در منطقه پیشنهاد می گردد.
