بررسی تحولات کالبدی- فضایی سکونتگاه‌های پیرامون جنوبی کلان شهر تهران و ارائه الگوی توسعه با رویکرد آینده پژوهی (نمونه موردی: شهرستان اسلامشهر)
شیما دادفر
1
(
استادیارگروه معماری و شهرسازی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
)
حمیدرضا صباغی
2
(
استادیار و عضو هیئت علمی، گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران
)
محمدرضا فرزاد بهتاش
3
(
استادیارگروه معماری و شهرسازی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
)
علیرضا ابراهیم پور
4
(
دانشجوی دکتری شهرسازی، گروه معماری و شهرسازی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
)
الکلمات المفتاحية: تحولات کالبدی &ndash, فضایی, الگوی توسعه, پیراشهر, آینده‌پژوهی, شهرستان اسلامشهر,
ملخص المقالة :
کلان‌شهر تهران با توجه به تحولات اخیر مهاجرت‌های شتابان جمعیتی، رشد و توسعه کالبدی سریعی را پشت سر گذاشته است. به خصوص پهنه جنوبی تهران به دلیل سرریزهای جمعیتی و فعالیتی، عرصه تاخت‌و‌تاز عوامل مختلف شده است؛ بنابراین نیازمند شناخت جامع و مدیریت نیروهای فضایی موجود در این عرصه است. برای این منظور در این پژوهش با آینده‌پژوهی به شناسایی سناریوهای توسعه شهری پرداخته شده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و نوع آن کاربردی است. جامعه آماری پژوهش کارشناسان، خبرگان و افراد آگاه به محدوده شهرستان اسلامشهر بوده است. تعداد نمونه، 30 نفر کارشناس خبره برای بررسی کیفی و مصاحبه شناختی با استفاده از گلوله برفی انتخاب گردیده است. روش تجزیه و تحلیل با استفاده از تحلیل‌های کیفی و کمی و همچنین تحلیل سناریوهای کلیدی و پیشران‌های توسعه در محیط نرم‌افزار میک مک بوده است. نتایج حاصل گویای آن است که الگوهای رشد و توسعه شهرستان اسلامشهر نشان می‌دهد که یکی از احتمالات آینده رشد شهری اسلامشهر، ادامه رشد شهری این شهرستان است. اسلامشهر به عنوان یک منطقه‌ای با جذابیت‌های مختلف شهری و نزدیکی به تهران، احتمالاً ادامه رشد جمعیت و توسعه شهری را به دنبال خواهد داشت. این رشد ممکن است منجر به توسعه بیشتر مناطق مسکونی، تجاری و صنعتی شود. همچنین توسعه زیرساخت‌ها یکی دیگر از احتمالات رشد شهری آینده اسلامشهر است. با افزایش جمعیت و نیازهای شهری، توسعه زیرساخت‌های عمومی مانند جاده‌ها، حمل و نقل عمومی، مراکز خدماتی و تأمین آب و برق اهمیت بیشتری پیدا خواهد کرد. احتمالاً تلاش‌های بیشتری برای بهبود و گسترش این زیرساخت‌ها صورت خواهد گرفت.
