پروژه های محرک توسعه مبنایی برای پیشرفت و توسعه منطقه‌ای مورد مطالعه منطقه مکران

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

ابوالفضل شاه علی ¹ (دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران)
رحیم سرور ² (استاد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
علی توکلان ³ (استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 02 الأربعاء , شعبان, 1444 تاريخ التأكيد : 12 الأحد , محرم, 1445 تاريخ الإصدار : 08 الأربعاء , جمادى الأولى, 1445

الکلمات المفتاحية: محرک توسعه, مکران, سواحل جنوب, منابع انرژِی, دسترسی فراسرزمینی,

ملخص المقالة :

امروزه به دلیل افزایش حساسیت‏ها نسبت به رفاه انسانی و ضرورت بهره‌گیری از ظرفیت‌های مناطق دور افتاده و محروم مانده از جریان توسعه، توجه به این قبیل مناطق در کانون توجهات قرار گرفته است، و به تبع آن رویکردهای زیادی نیز در قالب عمومی توسعه منطقه‌ای ارائه شده و در مواردی نیز به منصه ظهور و اجرا رسیده‌اند که می‌توان به رویکرد تمرکززدایی، توسعه نهادی، رشد شبکه شهری، توجه به مناطق محروم روستایی، سرمایه‌گذاری خارجی و نظایر آن اشاره کرد. رویکرد بازآفرینی نهادی-اقتصادی دیدی جامع‏تر و یکپارچه‏تر به حل مشکلات این قبیل مناطق بخصوص در به کارگیری ظرفیت‌های محیطی و سرزمینی بویژه سواحل و آبهای آزاد دارد که این پدیده‏ها فرصت‎های زیادی نیز برای تحول منطقه‌ای و بهبود کیفیت زندگی مردم آن به همراه دارند. اما با اینحال بازآفرینی نهادی- اقتصادی مناطق دورافتاده اغلب با چالش‎هایی مواجه است که گذر از آن مستلزم اتخاذ راهبردهایی از جنس بازآفرینی دولت، ایجاد هسته‌های تحرک و تغییر، رویکرد به راهبرد اصلاحات تدریجی، اتخاذ راهبرد موفقیت‌های کوچک و تقویت ظرفیت‌های اعتماد نهادی و اجتماعی می‌باشد. منطقه مکران با مشخصه‌های خاص جغرافیایی- ارتباطی که دارد ظرفیت‌های بی‌بدیلی را جهت توسعه بخشی به سرزمین وسیعی از پیرامون خود ارائه می‌دهد که به نظر می‌رسد مستلزم بهره‌گیری از الگوی محرک توسعه در زمینه‌های مختلف زیرساختی، اقتصادی، نهادی، اجتماعی است، این تحقیق امکان‌سنجی پروژه‏های محرک توسعه و مولفه‏های برنامه‏ریزی(سیاستی، مدیریتی و راهبردی، قانونی، اقتصادی، اجتماعی و محیط‏زیستی)، طراحی (عوامل زمینه‏ای، حس مکان و هویت) و اجرایی این پروژه‏ها را در جهت تحریک توسعه در منطقه مکران را مورد بررسی قرار می‏دهد.

المصادر:

• Attoe, W., & Logan, D. (1989). American Urban Architecture: Catalysts in the Design of Cities. Berkeley: University of California Press.


• Azizi, M. M., & Bahra, B. (2018). The Role of Flagship Developments in the Regeneration of Inner City Textures: The Case Study of Yazd City, Iran. HOnar - ha - ye - ziba Memari - va - shahrsazi, 22(4), 5-16. [In Persian]


• Azizi, M., & Bahra, B. (2021). A post-implementation assessment of flagship projects in urban neighborhoods: Case study of Godal-Mosalla neighborhood in Yazd, Iran. Motaleate Shahri, 10(37), 57-70. [In Persian]


• Bohannon L, Cermetrius. (2004). The urban catalyst concept. Wendy Jacobson. Blacksburg, Virginia. April 27.


• Bozorgnia, M., Estalaji, A., & Azami, A. S. (2021). The effect of development stimulus projects on the promotion of urban tourism: Case study: District 11 of Tehran. Journal of Urban Tourism, 8(2), 127-140. [In Persian]


• Bozorgnia, M., Estalaji, A., & Sheikhazami, A. (2022). Explaining the role of development stimulus projects in the regeneration of worn-out urban structures: Case study of District 11 of Tehran. Journal of Sustainable City, 5(2), 145-164. [In Persian] Caves, R. W. (Ed.) (2005a). Encyclopedia of the City. New York, NY: Routledge. 471–473, 483–486, 491–493.


• Ebrahimnejad, M., Al-Islami, A. S., & Hosseini, A. M. (2022). Evaluation of the development stimulus project in recreating the worn-out tissue of Imam Ali Square in Isfahan City. Geographic Space, 21(76), 75-98. [In Persian]


• Francin, Kate Issima. (2015). URBAN CATALYST. Supervised Research Project Submitted to Prof. Raphaël Fichler. School of Urban Planning. McGill University. May.


• Gharache, M., Abdolbaqi, A., & Hamidizade, M. (2006). Driving Factors of Electronic Banking in Iran. Journal of New Economy and Commerce, 2(1), 1-. [In Persian]


• Haghighatnaeini, G. (2020). Surveying the Effect of Campuses as Stimulant Projects in Urban Areas: Case Study of the Impact of Tehran Art University (National Garden Campus) on the Surrounding Urban Area. Journal of Sustainable Architecture and Urban Planning, 7(2), 149-168. [In Persian]


• Hashemi, M., Shieh, E., & ZABIHI, H. (2019). Comparative Comparison of Experiences of catalyst projects with Urban regeneration Approach in Selected Cities of the World. Territory, 15(60), 29-44. [In Persian]


• Hashemi, M., Shieh, E., & Zabihi, H. (2020). Location Positioning of Catalyst Projects in Inefficient Urban Texture (Case Study: Region 2 of District 18 of Tehran Municipality). Bagh-e Nazar, 17(84), 51-62. [In Persian]


• Khaliji, M. (2020). Pathology of Metropolitan Security with Emphasis on Tehran Greenbelt. Journal of Territorial Planning Research, 8(30), 63-84. [In Persian]


• Khaliji, M. A. (2020). Urban Public Realms and their Impact on Deteriorated Fabric; The Case Study of District 8 of Tabriz Metropolis, Iran. Geographical Researches, 35(3), 215-223. [In Persian]


• Khaliji, M., Hajinejhaz, E., & Mahdikhah, A. (2020). Spatial Analysis of Social Justice in Tabriz Metropolis by Factor Analysis. Journal of Zonal Planing, 10(37), 109-122. [In Persian]


• Kongsombat, Prin (2010), Study on urban catalyst for sustainable urban development case study of IMS/Solaria Plaza Hotel II Palazzo.


• Meshkini, A., Ahmadifard, N., & Movahed, A. (2017). Identification of Zones for Creative Development in Historical Context With Tourism Approach: Case Study: 12 Region of Tehran. Geographical Urban Planning Research, 5(3), 405-423. [In Persian]


• Nastaran, M., Fatahian, M., & Rahimi, A. (2022). The Impact of Implementing Developmental Stimulating Projects on Improving the Physical Conditions of Residential Environments (A Case Study of Limjir Neighborhood in Isfahan). Amayesh Journal, 15(57), 147-164. [In Persian]


• Nikkar, M., Sadeghi, A. R., & Shams, F. (2021). The Impact of the Underpass Construction Project of Karim Khan Zand Street in Shiraz as a Flagship Development Project on Citizens’ Perceptions of Environmental Qualities. Journal of Iranian Architecture and Urbanism, 11(20), 35-56. [In Persian]


• Oswalt, P., Overmeyer, K., & Misselwitz, P. (2013). Urban catalyst: the power of temporary use. Berlin: DOM.


• Pendar, H. (2020). Framework of Changing the Process of Shaping Large-Scale Projects to Positive Urban Catalyst in the Historical Context - Case Study: Old City of Najaf. Journal of Islamic Architecture Research, 8(2), 73-95.


• Pourahmad, A., & Khaliji, M. A. (2014). The assessment factors in improving urban services by VIKOR (case study Bonab). Spatial Planning, 4(2), 1-16. [In Persian]


• Sajadzadeh, H., Nia, M. H., & Dalvand, R. (2017). Assessment and Evaluation the Dimensions of Development Catalyst in Recreation of Traditional Districts (Case study: Haji District in Hamadan Historical Context). Geography and Development Iranian Journal, 15(49), 1-22. [In Persian]


• Sarvar, R., Darvish, B., & Khaliji, M. A. (2021). Political economy and integrated greenbelt management of Tehran metropolitan area. Urban Economics, 6(1), 27-40. [In Persian] doi:10.22108/ue.2022.134331.1220


• Shoa, M. A., Hanachi, P., & Andaroodi, E. (2020). Principles and strategies for designing infill structures as driving development of historic fabrics. Journal of Studies On Iranian - Islamic City, 10(37), 67-81.


• Sternberg, E. (2000). An Integrative Theory of Urban Design. Journal of the American Planning Association, 66(3), 265-278.


• Walkowiak, E., & Frazier, D. (2000) Brownfields redevelopment as a catalyst for creating sustainable cities. (pp. 113-122).


• Yeganeh, F. V., Meshkini, A., & Mohammadi, A. (2022). Analyzing the Role of Development Stimulating Projects in the Realization of Regeneration Policies: Case Study of the Central Area of Sanandaj City. Journal of Urban Economics and Planning, 3(3), 206-221. [In Persian]


•