علیت بین شهرنشینی و شکاف درآمدی مناطق شهری و روستایی استان‌های ایران: علیت گرنجری پانلی مبتنی بر رویکرد بوت استراپ
الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ایوحید کفیلی 1 , محمدسعید ذبیحی دان 2 , جلیل خداپرست شیرازی 3
1 - استادیار گروه اقتصاد دانشکده امور اداری و اقتصاد دانشگاه اارک
2 - استادیار گروه اقتصاد دانشگاه اراک
3 - استادیار گروه اقتصاد دانشگاه آزاد شیراز
الکلمات المفتاحية: شهرنشینی, اختلاف درآمد شهری و روستایی, علیت پانلی,
ملخص المقالة :
از جمله پدیده های عصر حاضر، افزایش جمعیت شهری است که به دنبال خود برخی مزایا و معایبی را به همراه می‌آورد. سرعت این پدیده در کشورهای در حال توسعه به مراتب بیشتر از کشورهای توسعه یافته بوده است. در ایران نیز شهرنشینی با سرعت بالائی در حال افزایش است. در این تحقیق علیت بین شهرنشینی و اختلاف درآمدی مناطق شهری و روستایی استان‌های ایران (1397-1376) مورد بررسی قرار گرفته است. آزمون هم‌بستگی بین مقاطع نشان داد که بایستی از آزمون علیت گرنجری در شرایط هم‌بستگی بین مقاطع استفاده شود. با توجه به کارایی بالا در نمونه‌های کوچک و استفاده از فرا تحلیل ارائه‌شده فیشر (1932) ، از آزمون علیت ارائه‌شده توسط امیرمحمود و کوزه (2011) استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که در سطح 90 درصد اطمینان علیت از نرخ شهرنشینی به اختلاف درآمدی برای 9 استان (اردبیل، هرمزگان، گلستان، کردستان، سیستان و بلوچستان، سمنان، چهارمحال بختیاری، اصفهان و کهکیلویه و بویراحمد) برقرار است؛ اما علیت از اختلاف درآمدی به نرخ شهرنشینی فقط برای چهار استان (اردبیل، خراسان، بوشهر و هرمزگان) برقرار است. نتایج آزمون فرا تحلیل ارائه‌شده توسط فیشر (1932) نیز نشان‌دهنده عدم برقراری علیت در هر دو سمت است. عدم معنی‌داری علیت از نرخ شهرنشینی به نابرابری درآمدی نشان از آن دارد که افزایش بعد شهری نمی‌تواند توجیه‌کننده تفاوت بالای درآمدی بین مناطق شهری و روستایی در استان‌های ایران باشد. عدم علیت از تفاوت درآمدی به رشد شهرنشینی نشان از آن دارد که علت گسترش شهرنشینی را در عللی فراتر از تفاوت درآمدی جستجو کرد و تفاوت سطح امکانات در ابعاد مختلف و سایر مؤلفه‌های اقتصادی می‌تواند علل مهاجرت از مناطق شهری به روستایی باشد.
_||_
