تحلیل اثرات اجرای طرح‌های هادی روستایی در توسعه مسکن و وضعیت زیست‌محیطی سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی: روستاهای بخش مرکزی شهرستان جیرفت)

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

طاهره حکمت یار ¹ (جغرافیا. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه بیرجند. ایران)
جواد مکانیکی ² (گروه جغرافیا.دانشکده ادبیات وعلوم انسانی.دانشگاه بیرجند. بیرجند.ایران)
مفید شاطری ³ (گروه جغرافیا.دانشکده ادبیات وعلوم انسانی.دانشگاه بیرجند. بیرجند.ایران)

تاريخ الإرسال : 02 السبت , ذو الحجة, 1440 تاريخ التأكيد : 23 الخميس , شعبان, 1441 تاريخ الإصدار : 17 الإثنين , ربيع الثاني, 1443

الکلمات المفتاحية: توسعه روستایی, طرح هادی روستایی, توسعه فیزیکی و زیست محیطی بخش مرکزی جیرفت,

ملخص المقالة :

طرح‌­های هادی روستایی با برنامه­ها و اقدامات بس شایسته در جهت ایجاد تحول در محیط­های روستایی و بعضاً بازآفرینی بخش­هایی از این فضاها درجهت توسعه همه‌جانبه پایدار، در اقصی نقاط کشور، موجب بهبود شرایط زیستی شده است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل اثرات اجرای طرح های هادی روستایی درتوسعه مسکن و وضعیت زیست محیطی سکونتگاه های روستایی بخش  مرکزی شهرستان جیرفت صورت گرفته است. تحقیق حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و با استفاده از روش پیمایشی است..پس از پیمایش اولیه در ۳۰ نمونه، واریانس صفت رضایتمندی به‌ مقدار ۱۸۵/۰به دست آمد که پس از جایگذاری در فرمول تعداد ۱۳۵ خانوار به‌عنوان حجم نمونه انتخاب گردید.. برای پردازش داده ها از روش هـای آمـار توصـیفی و استنباطی از جمله آزمون دوجمله ای، کراسکال والیس وهمچنین تکنیک تاپسیس بهره گرفته شـده است. نتایج تحقیق حاکی از آن می باشد که بین متغیرهای اجـرای طـرح هـادی میزان رضایت­مندی مردم در خصوص مؤلفه‌های مسکن و زیست‌محیطی بالاتر از حد متوسط بوده است. همچنین با اطمینان 99%سطح رضایتمندی افراد در روستاهای موردبررسی تفاوت معناداری باهم داشته باشند. بنابراین اجرای طرح هادی روستاهای نمونه در زمینـه ی بهبود وضعیت مسکن ، محیط زیست و زندگی روستاییان موفق بوده و توانسته موجبات رضایتمندی نسبی ساکنین روستا را فراهم بیاورد. پس میتوان گفت که هر سه فرضیه مورد تأیید قرار گرفته و همچنین نتایج رتبه­بندی روستاهای نمونه براساس روش تاپسیس، بیانگر بالاترین تأثیرگذاری اجرای طرح هادی در روستاهای پرجمعیت که سابقه مدیدی از اجرای طرح هادی آن­ها می گذرد همچون علی‌آباد با مقدار 995 /0 ، هوکرد با مقدار985/0 بوده است.

المصادر:

1. Azizpour, Farhad, Hosseini Mohtas, Sedigheh (2008): "A Review of the Physical Developments of Villages in the Country with Emphasis on Rural Master Plan, Housing and Rural Environment", Quarterly, Housing and Rural Environment, No. 123, Year 27, p. 55-42. (in Persian)


2. Azimi, Noureddine, Molaei Hashjin, Nasrallah, Asheghi, Ardeshir (2012): "Study of physical effects of Hadi project implementation in rural settlements from the perspective of Miandoab villagers", Quarterly Journal of Geographical Perspective (Human Studies), Year 7, No. 19, pp. 37- 25. (in Persian)


3. Azkia, Mostafa; Ghaffari, Gholam Reza (2007): Rural Development with Emphasis on the Rural Society of Iran. Tehran, Ney Publishing. second edition.(in Persian)


4. Anabestani, Ali Akbar. Akbari, Mohammad (2012): "Evaluation of Hadi's plans and their role in the physical development of the village from the perspective of the villagers of Jahrom", Journal of Human Geographical Research, Volume 44, Number 4. (in Persian)


5. Bazrafshan, Javad. Ahmadizadeh, Maryam (2016): Rural pilot projects and their role in physical development in Kashkouieh village, Dashtab district, Baft city. The Third Scientific Conference on New Horizons in Geography and Architecture and Urban Planning in Iran. (in Persian)


6. Ebrahimi, Mohammad Sadegh. Amini, Amir Mozaffar. Mikael Seyed Hanif (2014) "Investigation of the status of infrastructure and superstructure services of the Rural Master Plan", Journal of Geographical Perspective in Human Studies, No. 26, Rasht, pp. 119-105(in Persian)


7. Economic and Social and Cultural Development Planning Document of Jiroft County (2016): Kerman Provincial Planning and Employment Deputy, Planning and Budget Office. (in Persian)


8. Fazuni Ardakani, Zahra, Hayati, Dariush (2011): A Critique of the Process of Implementing a Rural Master Plan with an Attitude Towards the Experience of Sepidan Fars, Proceedings of the First National Congress of Modern Agricultural Sciences and Technologies, Zanjan University, pp. 1-4. (in Persian)


9. Ghanbari, Cyrus. Bahrami, Keyvan (2016) "Local management and its role in the physical development of rural settlements) studied: Chenaran city", regional planning quarterly, year 6, consecutive issue 22. (in Persian)


10. Gibson, K., Cahill, A., & McKay, D. (2010), Rethinking the dynamics of rural transformation: performing different development pathways in a Philippine municipality. Transactions of the Institute of British Geographers, 35(2), 237-255.


11. Hatamnia, Tayebeh, Motamed, Mohammad Karim, Amiri, Zahra (2014): Environmental assessment of the implementation of rural pilot projects in Shirvan city, the first national conference on sustainable management of soil resources and environment of Shahid Bahonar University of Kerman(in Persian)


12. Haghpanah, Maryam, Dehghani, Marjan. (2009), Investigation of the effects of rural guide projects. First National Conference on Housing and Physical Development of the Village, Sistan and Baluchestan University, Zahedan. (in Persian)


13. Mohammadi Yeganeh, Behrooz, Nabati, Abbas, Cheraghi, Mehdi (2011): "Explaining the Effects of Hadi Project Implementation on Improving the Quality of Life in Rural Areas (Case Study: Kerani Village - Bijar City)", Housing and Environment, No. 139, p. 112-99. (in Persian)


14. Molaei Hashjin, Nasrallah, Ghadiri Masoum, Mojtaba, Azizi Demir Chelou, Abdullah (2016): "Study of the physical effects of implementing the Hadi project in rural settlements from the perspective of villagers in northern Ardabil province", Regional Planning Quarterly, Volume 6, Number 21, Pp. 92-75. (in Persian)


15. Nateghpour Mohammad Javad (2004) Introduction to Physical Development Projects, Ministry of Interior, Council Planning and Training Office, Tehran. (in Persian)


16. Natural Disasters Research Institute (2009): Evaluation of the effects of rural master plan implementation, Islamic Revolution Housing Foundation, Tehran. (in Persian)


17. Pezeshkian, Mohsen (2015): The performance of village master plans in physical, economic and social development of rural settlements of Charosa section of Kohgiluyeh city, M.Sc. Thesis, Faculty of Geography, Birjand University, Iran. (in Persian)


18. Rezvani, Mohammad Reza (2004): Introduction to Rural Development Planning in Iran, Qoms Publishing, Tehran. (in Persian)


19. Rezvani, Mohammad Reza (2008): Rural Development Planning in Iran, Qoms Publishing, Tehran(in Persian)


20. Saeedi, Abbas (2005) t Fundamentals of Rural Geography, Samat Publications, Second Edition, Tehran. (in Persian)


21. .21. Statistics and Mapping Organization (2011). (in Persian)


22. Shakur, Ali, Shams-ud-Din, Ali (2014): "Measuring the social and economic dimensions of the implementation of the master plan in rural settlements, the village next to the city of Marvdasht", Quarterly Journal of Geography and Urban Planning - District, No. 13. Pp. 27-25. (in Persian)


23. Shamaei, Ali; Ahmadpour, Ahmad (2011). Urban Improvement and Renovation, Fourth Edition, Tehran: Tehran University Press. (in Persian)


24. Shams al-Dini, Ali (2008). "Effects of Hadi Project Implementation in Reducing Rural Migration, Case Study: Fahlian Village", Housing and Rural Environment Quarterly, Vol. 17, No. 111, Tehran, pp. 11-91. (in Persian)


25. Varsi, Hamidreza, Saberi, Hamid (2009): Evaluation of Rural Hadi Projects in Physical Development of Villages (Case Study of Villages of Isfahan Province), Proceedings of the First National Conference on Housing and Physical Development of Villages, Zahedan, pp. 1-5. (in Persian)


26. Visser, O., Mamonova, N., & Spoor, M. (2012), Oligarchs, megafarms and land reserves: understanding land grabbing in Russia. The Journal of Peasant Studies, 39(3-4), 899-931.


27. Winograd, M., & A. Farrow. (2009), Sustainable development indicators for decision making: concepts, methods, definition and use. Dimensions of Sustainable Development-Volume I, 1, 41.