تأثیر خلاقیت اقتصادی بر تولید ناخالص داخلی در استان‌های ایران با رهیافت رگرسیون وزنی جغرافیایی

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

جلیل خداپرست شیرازی ¹ (استادیار گروه اقتصاد، دانشکدة اقتصاد و مدیریت، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران)
محمد سعید ذبیحی دان ² (استادیار و عضو هیات علمی گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اراک، اراک، ایران)

تاريخ الإرسال : 18 الإثنين , ذو الحجة, 1440 تاريخ التأكيد : 28 الثلاثاء , شعبان, 1441 تاريخ الإصدار : 07 الأربعاء , جمادى الثانية, 1442

الکلمات المفتاحية: خلاقیت, تحلیل فضایی, تولید ناخالص داخلی, رگرسیون وزنی جغرافیایی,

ملخص المقالة :

      امروزه شهرها و مناطق خلاق باعث رشد و توسعه اقتصادی کشور می‌شوند. به همین دلیل است که مفهوم خلاقیت در مطالعات شهری و منطقه‌ای جایگاه ویژه‌ای به دست آورده است. ازاین‌رو شناخت و تقویت معیارها و شاخص‌های خلاقیت منطقه بسیار حائز اهمیت می‌باشد. نظریه‌ها و مطالعات مختلفی بیان‌کننده تأثیر خلاقیت بر رشد اقتصادی شهرها و مناطق می‌باشند. مطالعاتی که نشان می‌دهند بهبود شاخص خلاقیت و افزایش خلاقیت شهر و منطقه تأثیر مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی شهر و منطقه خواهد داشت. بنابراین هدف اصلی مقاله حاضر بررسی تحلیل فضایی تأثیر خلاقیت اقتصادی بر تولید ناخالص داخلی استان‌های ایران می‌باشد. برای رسیدن به این هدف، از تکنیک اقتصادسنجی فضایی و از روش رگرسیون وزنی جغرافیایی استفاده شده است. در مطالعه حاضر از داده‌های مقطعی سال 1393 برای 31 استان کشور استفاده شده است. در ابتدا با استفاده از روش تاپسیس، به محاسبه شاخص خلاقیت در هر استان پرداخته شده است. سپس با استفاده از نتایج بدست آمده استان‌های ایران به لحاظ خلاقیت رتبه‌بندی شده است. بر اساس نتایج بدست آمده استان‌های خراسان شمالی، زنجان، سمنان، قزوین و چهارمحال و بختیاری به ترتیب دارای کمترین خلاقیت و استان‌های خوزستان، خراسان رضوی، تهران، خراسان جنوبی و مازندران به ترتیب دارای بیشترین خلاقیت بوده‌اند. نتایج حاصل از برآورد مدل با استفاده از روش رگرسیون وزنی جغرافیایی نشان می‌دهد هرچقدر خلاقیت در استان‌ها افزایش پیدا کند، تولید ناخالص داخلی استان‌ها نیز افزایش پیدا می‌کند. بنابراین یکی از عواملی که باعث رشد و توسعه اقتصادی منطقه و کشور می‌گردد، بهبود شاخص‌ها و معیارهای خلاقیت منطقه و در نتیجه افزایش خلاقیت استان‌ها می‌باشد.

المصادر:

1. Ahmad Aftab, Hussain., Nazmfar1, Ata., Ghafarigilandeh, Mirnajaf., Mousavi, (2018).  "Planning and Formulating Solutions for the Realization of Creative Cities in Iran (Case Study: Urmia City)", geographical researches Quarterly journal. 32(4), 188-209.


2. Clifton, Nick. (2008): THE CREATIVE CLASS IN THE UK: AN INITIAL ANALYSIS. Geografiska Annaler: Series B, Human Geography, 90, 1, pp: 63–82.


3. Issa Ebrahimzadeh, Naser., Nayeri 2018 "Measure and Assess the Situation Indexes Creative City Case Study: Regions 5 of Zahedan", Geography and Development Iranian Journal, 52 :1-22.


4. Morteza Ghourchi (2012). "Middle Speech: Creative City", Manzar. 4(19), 19-66.


5. Nematollah Akbari, Morteza., Sameti, Valiollah., Hadyan (2003). "The Impact of Public Expenditures on Agriculture Value Added", Eqtesad-E Keshavarzi Va Towse'e. 11(1-2), 137-166.


6. Rabbani khorasgani, Ali-Rasool., Rabbani, Mehdi., Adibi, and Ahmad, Moazeni (2011). "Review the Role of Social Diversity in Creating Innovative and Creative Cities (Case Study: Isfahan City)", Geography and development. 9(21), 159-180.


7. Sedigheh Lotfi, Mojtaba., Shahabi Shahmiri, Elnaz., Nikbakht (2016). "The Feasibility Study of Applying Creative Multicenter Network Metropolitan Approach in the Metropolitan Area of the Central Mazandaran ", Geography and Development Iranian Journal. 14(43), 1-18.


8. Sohrab Delangizan, Zahra., Dehghanshabani, Azad., Khanzadi and Mohammad-Saeed Zabihidan (2018). "Determining the Indicators of Creative City and Rankings of Iranian Metropolises Based on Creative City Criteria: An Application of Modified TOPSIS Method", Urban Economics. 3(1), 85-108.


9. Zarrabi Asghar, Mir Najaf., Mousavi and Ali., Agheri Kashkooli (2015). "The Role of Creative Economy in The Realization of a Creative City: a Case Study of the City of Meybod in Yazd Province, Iran", Journal Of Geography And Urban Space Development. 1(1), 1-3.

2. Boschma R A, Fritsch M, (2009): CREATIVE CLASS AND REGIONAL GROWTH: EMPIRICAL EVIDENCE FROM SEVEN EUROPEAN COUNTRIES. Economic Geography, 85, pp: 391–423.


3. Clark, T. N., Lloyd, R., & Wong, K. K. (2002): AMENITIES DRIVE URBAN GROWTH. Journal of urban affairs, 24(5), pp: 493–515.

5. Delangizan, S., Dehghan Shabani, Z., Khanzadi, A., Zabihidan, M.S., (2018): ANALYSIS OF THE EFFECT OF REGIONAL CREATIVITY ON REGIONAL ECONOMIC GROWTH WITHIN NEW ECONOMIC GEOGRAPHICAL MODELS. Iranian Economic Review. 22, 3, pp: 683-706.


6. Florida, R. (2002). BOHEMIA AND ECONOMIC GEOGRAPHY. Journal of Economic Geography, 2(1), pp: 55-71.


7. Florida, Richard (2003): CITIES AND THE CREATIVE CLASS. City & Community, 2, 1. American Sociological Association. pp: 3-19.


8. Glaeser, E. (2000): THE NEW ECONOMICS OF URBAN AND REGIONAL GROWTH, in G. Clark, M. Gertler, and M. Feldman (eds.), The Oxford Handbook of Economic Geography, pp. 83–98. Oxford: Oxford University Press.


9. Glaeser, E. L., Kolko, J., & Saiz, A. (2001). CONSUMER CITY. Journal of Economic Geography, 1(1), pp: 27–50.


10. Grodach, Carl. (2017): URBAN CULTURAL POLICY AND CREATIVE CITY MAKING.  Cities, 68, pp: 82-91.

12. Markusen, A. (2006): URBAN DEVELOPMENT AND THE POLITICS OF A CREATIVE CLASS: EVIDENCE FROM A STUDY OF ARTISTS. Environment & Planning A, 38(10), pp: 1921–1940.

15. Peck, J. (2005): STRUGGLING WITH THE CREATIVE CLASS. International Journal of Urban and Regional Research, 29(4), pp: 740–770.


16. Porter, Michael. (2000): LOCATION, CLUSTERS, AND COMPANY STRATEGY, in G. Clark, M. Gertler, and M. Feldman (eds.), The Oxford Handbook of Economic Geography, Pages 253-274. Oxford: Oxford University Press.


17. Pratt, A. C., & Hutton, T. A. (2013): RECONCEPTUALISING THE RELATIONSHIP BETWEEN THE CREATIVE ECONOMY AND THE CITY. Learning from the financial crisis. Cities, 33, pp: 86–95.