تحلیلی بر جایگاه عدالت فضایی استان هرمزگان بر اساس شاخصهای سازماندهی سیاسی فضا نسبت به دیگر استانهای ایران

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

سیدجمال موسوی ¹ , هادی ویسی ² , حجت مهکویی ³ , احمد خادم الحسینی ⁴

1 - دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، گروه جغرافیا، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران
2 - دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه پیام نور.
3 - گروه جغرافیا، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران.
4 - استادیارگروه جغرافیادانشگاه آزاداسلامی نجف آباد

تاريخ الإرسال : 29 الخميس , شوال, 1442 تاريخ التأكيد : 26 الخميس , ذو الحجة, 1442 تاريخ الإصدار : 20 الخميس , رمضان, 1443

الکلمات المفتاحية: توسعه, سازماندهی سیاسی فضا, استان هرمزگان,

ملخص المقالة :

امروزه یکی از مهمترین دل مشغولی ها و مسائل فراروی کشورهای درحال توسعه، برقراری عدالت فضایی-اجتماعی، توسعه و یافتن راهکارهای سازنده برای دستیابی به این مهم است. سازماندهی سیاسی فضا اگر مهمترین موضوع دولتهای مدرن نباشد بدون تردید یکی از حساس‌ترین و مهمترین موضوعات می‌باشد که عوامل سیاسی، اجتماعی، تاریخ و فرهنگ یک جامعه را به کمک می‌طلبد. سازماندهی سیاسی فضا تقسیم بندی یک پهنه سرزمینی براساس عوامل و محدوده های همگن اجتماعی، محیطی، اقتصادی، سیاسی و اداری به منظور اداره و مدیریت بهینه سرزمین و بهره برداری مطلوب و منطقی از منابع در راستای برقراری توسعه‌پایدار و به منظور ایفای نقش سیاسی می‌باشد. در ایران در سال ۱۳۵۵ بنا به پیشنهاد وزیر کشور، هیئت وزیران تصویب کرد که نام استان ساحلی، بنادر، جزایر خلیج‌فارس و دریای عمان به استان هرمزگان تغییر یابد. این استان از دیرباز به عنوان دروازه دریایی خاورمیانه شناخته شده و در حال حاضر شهر بندرعباس به عنوان بزرگترین بندر حوضه‌ دریای خلیج فارس از اهمیت بسیار زیادی در ملاحظات سیاسی و اقتصادی منطقه برخوردار است. هدف اصلی در این مقاله، تحلیل جایگاه عدالت فضایی استان هرمزگان بر اساس شاخصهای سازماندهی سیاسی فضا (زیرساختها و زیربنایی، فقر، سلسه مراتب سکونتگاهی، محیط زیست) در مقایسه با دیگر استانهای کشور می باشد که با روش کیفی و ماهیت توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای، سایتهای اینترنتی با رویکرد به نظریه نظام سلسله مراتبی سکونتگاهها انجام گرفته است. نتایج یافته ها نشان می دهند که استان هرمزگان از نظر برقراری عدالت فضایی و سطح توسعه یافتگی در جایگاه مناسب قرار ندارد و شاخص‌های سازماندهی سیاسی فضا در این استان به درستی مدیریت نشده اند.

المصادر:

•  

 

 

 

 

References

1. Afrakhteh, H. & Hojipour, M. (2015). “Political economy of space and regional balance of Iran”, Quarterly Journal of Space Economics and Rural Development, Fourth Year, Winter, pp. 87-110. (In Persian)


2. Ahmadi, S.A., & Zarei, B., & Ranjbar, M.S. (2016). “Geographical Analysis of Security in Border Areas (Case Study: Bandar Abbas)”, Defense Policy Quarterly, Volume 24, Number 95, Summer, pp. 233-250. (In Persian)


3. Ahmadipour, Z., & Mirzaeitabar, M. (2011). “The role of sense of place in the political organization of space”, Environmental Management Quarterly, No. 12. (In Persian)


4. Ahmadipour, Z., et al. (2007). “Investigating the Acceleration of the Development of Political-Administrative Spaces in the Country: A Case Study: Iranian Provinces in the First to Third Development Plans (2004-2009)”, (2007). Geopolitical Quarterly, Third Year, First Issue, Spring, pp. 22-49. (In Persian)


5. Ameli, A. (2003). “Determining the centrality of political-administrative units based on the analysis of the homogeneity of social conditions and accesses using remote sensing and GIS”, Master Thesis under the guidance of Zahra Ahmadipour, Tehran, Tarbiat Modares University. (In Persian)


6. Amiri, A., Amozegar, S., & Arefi, M. (2020). “Explain the relationship between levels of development and security in the provinces of Iran”, Regional Planning Quarterly, Volume 10, Number 40, Winter, pp. 15-34. (In Persian)


7. Ansell, Ch. K. & Palma. (2002). Giuseppe Di, On Restructuring Territoriality: Europe and North America, Cambridge University Press,


8. Azami, H., & Dabiri, A. (2012). “Analysis of elements of economic-functional and formal-applied threat in the system of national divisions of Iran”, Quarterly Journal of Geography and Regional Development, No. 18, Spring and Summer, pp. 199-179. (In Persian)


9. Ebrahimadh, E. (2007). “Analytical model in organizing the spaces of the case area: sangan Khash area”, Journal of Geographical Research, No. 59. (In Persian)


10. Etaat, J., & Nikzad, R. (2016). “The effect of political division of space on regional development (Case study: Provinces of the southern coast of Iran)”, Journal of Human Geography Research, Volume 48, Number 2, Summer. (In Persian)


11. Farajirad, Kh., & Ghorbaninezhad, R. (2019). “Analysis of the underlying factors of disparity and fragmentation in the management of coastal areas of Hormozgan province”, Geopolitical Quarterly, Year 15, Issue 2, Summer, pp. 31-53. (In Persian)


12. Gholami, B., Ahmadi, S.A., & Khaledi, H. (2015). “Political organization of space and regional challenges in Iran (Case study of Ilam and West Azerbaijan provinces)”, Space Planning and Planning Quarterly, Volume 19, Number 2, Summer, pp. 89-120. (In Persian)


13. Hafezniya, M.R., Ahmadipour, Z., & Ghaderihajat, M. (2010). Politics and space, Mashhad: Amirkabir Research Institute Publications, first edition. (In Persian)


14. Hoshiyar, M.M. (2000). “Analysis of the pattern of national divisions of North Khorasan (sample: Esfarayen city)”, Master Thesis in Political Geography, Tehran: Tarbiat Modares University. (In Persian)


15. Karimipour, Y. (2002). An Introduction to the Divisions of Iran, Volume I of the Current Situation, Tehran: Geographical Association of Iran Publications. (In Persian)


16. Lacoste, Y., & Giblin, B. (2012). Factors and Thoughts in Geopolitics, Translator: Ali Frasati, Tehran: Amen Publishing. (In Persian)


17. Mohammadiyan, S., & Negahdari, E. (2018). “Study of poverty indicators in urban areas of Hormozgan province using linear expenditure system during the fourth and fifth development plans”, Social Welfare Quarterly, Year 18, Issue 6, Spring, pp. 201-223.


18. Pourtaheri, M. et.al (2011). “The Role of Improving the Levels of Political Space Management in Spatial Development with Emphasis on the Creation of New Provinces (Case Study: Qazvin Province)”, Geopolitical Quarterly, Year 7, Issue 3, Fall 90. pp. 16-34. (In Persian)


19. Shakour, A., Zangiabadi, A., & Karimi Ghotbabadi, F. (2014). “Necessities and Reasons of Provincial Divisions in Iran with a Regional Approach (Case Study: Fars Province)”, Regional Planning Quarterly, Fourth Year, No. 15, Fall, pp. 1-12. (In Persian)


20. Taghvaei, M., & Saburi, M. (2012). Comparative analysis of the level and extent of social development in the cities of Hormozgan province”, Journal of Geography and Environmental Planning, Volume 23, Number 46, Issue 2, Summer, pp. 53-68. (In Persian)