• الصفحة الرئيسية
  • ارزیابی تأثیر مولفه های ادراکی- بصری بر تاب آوری منظر شهری مورد مطالعه: شهر رشت

شارک

عنوان URL للمقالة


رقم المقالة : JZPM-2102-3860 (R1) زيارة : 65 الصفحة: 165 - 180

10.30495/jzpm.2022.5431

20.1001.1.22516735.1401.12.47.10.2

نوع المخطوط: ابحاث

ارزیابی تأثیر مولفه های ادراکی- بصری بر تاب آوری منظر شهری مورد مطالعه: شهر رشت

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

حسن حکمت‌نیا 1 , اسماعیل نصیری هنده خاله 2 , محمد اسکندری نوده 3 , داود مقدم 4

1 - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
2 - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
3 - استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
4 - دانشحوی کارشناسی‌ارشد، برنامه‌ریزی آمایش سرزمین، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

تاريخ الإرسال : 12 الأربعاء , رجب, 1442 تاريخ التأكيد : 27 الجمعة , شعبان, 1442 تاريخ الإصدار : 27 الأحد , ربيع الأول, 1444

الکلمات المفتاحية: رشت, تاب آوری, منظر, منظر تا ب آور, مولفه های ادراکی- بصری,

ملخص المقالة :

تاب آوری به عنوان مفهومی نوین در ادبیات پایداری، فهم جدیدی از ارتباط انسان و محیط را ایجاد کرده است. تاب آورى برگرفته از نظم و انضباط بیولوژیکی است، که توانایی ارگانیسم یک سیستم براى مقاومت در برابر یک شوک، فاجعه و بیمارى و بهبود یافتن از آن تعیین می گردد. تحقیق حاضر، به ارزیابی ارزیابی تأثیر مولفه های ادراکی- بصری بر تاب آوری منظر شهری کلانشهر رشت میپردازد. روش گردآوری اطلاعات به دو صورت؛ اسنادی و میدانی پرسشنامه و مصاحبه است. متغیرهای مستقل این تحقیق شاخص‌های عملکردی، زیباشناختی ،فرم و ریخت شناسی ، زیست محیطی ومتغیر وابسته پژوهش تاب اوری منظر است . پرسشنامه مورد استفاده در این تحقیق پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن از طرف متخصصان (اساتید و متخصصان حوزه منظر شهری) مورد تأیید قرار گرفت حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، 384 پرسشنامه محاسبه و به روش نمونه گیری تصادفی ساده توزیع گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها در نرم افزار SPSS از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد که با توجه به اینکه متغیر مؤلفه‌های کیفیت ادارکی – بصری (شامل مؤلفه‌های‌عملکردی، تجربی و زیباشناختی، فرم و ریخت شناسی، زیست محیطی) با متغیر وابسته این پژوهش (منظر تاب-آور) دارای ضریب همبستگی 568/0 است. رقم ضریب تعدیل شده نیز در این پژوهش بیانگر آن است که 76 درصد از تغییرات مربوط به منظر تاب‌آور در متغیرهای زیست‌محیطی، فرم و ریخت شناسی و زیباشناختی قابل تبیین است. بررسی ضرایب تولرانس نشان می‌دهد که متغیرهای زیست‌محیطی فرم و ریخت‌شناسی و زیباشناختی به ترتیب با 452/0، 328/0 و 312/0 بالاترین ضرایب را دارند و نسبت به متغیرهای دیگر به عنوان متغیر پیش‌بین عمل می‌نمایند. بنابراین می‌توان افزود که مؤلفه‌های کیفیت ادراکی – بصری بر منظر تاب‌آور تأثیرگذار است . رقم ضریب تعدیل شده نیز در این پژوهش بیانگر آن است که 76 درصد از تغییرات مربوط به منظر تاب‌آور در متغیرهای زیست‌محیطی، فرم و ریخت شناسی و زیباشناختی قابل تبیین است.

المصادر:


  1. Adger, W. N. (2000). Social and ecological resilience: Are they related? Progress in Human Geography, 24(3): 347-364. DOI: 10, 1191/030913200701540465. Alexander, Alexander, D. E. (2013). Resilience and disaster risk reduction: An etymological journey. Natural Hazards and Earth System Science, 13: 2707-2716. DOI: 10, 5194/nhess-13-2707-2013.
    2.
  2. Ahern, J. (2013). Urban landscape sustainability and resilience: the promise and challenges of integrating ecology with urban planning and design. Landscape Ecology, (28), 1203-1212.
    3.
  3. Al Hashemi, Aida and Mansouri, Sidamir. (2017). Landscape, a changing concept: A look at the evolution of the concept of landscape since the Renaissance. Bagh-e Nazar, 14 (57), 33-44. Bahrami, Farshad; Al-Hashemi, Aida and the pious, Heshmatullah. (2018). Urban rivers and flood resilience thinking, resilient planning of the Kan River. Landscape, 11 (47), 60 - 73. [In Persian].
    4.
  4. Albers, M. & Deppisch, S. (2013). Resilience in the light of climate change: Useful approach or empty phrase for spatial planning? European Planning Studies, 21(10), 1598-1610.
    5.
  5. Alberti, M. & Marzluff, J. M. (2004). Ecological resilience in urban ecosystems: linking urban patterns to human and ecological functions. Urban Ecosyst, 7(3), 241-265.
    6.
  6. Arefi, M. (2011). Design for Resilient Cities. reflections from a studio. In: Banerjee, Tidib & Loukaitou-Sideris (ed) (2011) Companion to Urban Design. Routledge: Abingdon.
    7.
  7. Asadpour, Ali. (2013). Evaluate the landscape and its visual messages. Book Month Art Magazine. 8 - 1: 177. [In Persian].
    8.
  8. (2019). Resilient Landscape. Retrieved from www.asla.org.
    9.
  9. Atshin Bar, Mohammad. (2015). Continuity of identity in the urban landscape. Garden of Nazar, 6 (12), 56-45. [In Persian].
    10.
  10. Bahrami,farshad. Hemati, morteza(2019). Resilient Perspective: An Unseen Concept Review and Evaluation of Definitions in the Field of Resilience Intensive Review of Theoretical Literature. DOI: 10.22034/manzar.2020.218060.2032. [In Persian].
    11.
  11. Bell, S. (2012). Landscape: Pattern, Perception and Process. London: Routledge.
    12.
  12. Beller, E., Robinson, A., Grossinger, R. & Grenier, L. (2015). Landscape Resilience Framework: Operationalizing ecological resilience at the landscape scale. Prepared for Google Ecology Program. A Report of SFEI-ASC’s Resilient Landscapes Program. San Francisco: Estuary Institute, Richmond, CA.
    13.
  13. Berque, A. (1995). Les raisons du paysage: de la Chine antique aux environnements de synthèse. Paris: Fernand Hazan.
    14.
  14. Berque, A. (2000). De peuples en pays, ou la trajection paysagère. Les enjeux du paysage. Paris: Ousia. Hazan.
    15.
  15. Berque, A. (2013). Thinking through landscape. New York: Routledge.
    16.
  16. Bourassa, SC. (1978). Toward a theory of landscape aesthetics.Landscape and Urban Planning, (15), 241-252.
    17.
  17. Boyd,L. Robert. (2017), Urban locations and Black Metropolis resilience in the Great Depression, Geofrum, no 84, p: 1-10.
    18.
  18. Bozza, A., Asprone, D. & Fabbrocino, F. (2017). Urban resilience: a civil engineering perspective. Sustainability, 9(1), 103-120
    19.
  19. Brand, F., & Jax, K. (2007). Focusig the meaning (s) of resilience: resilience as a descriptive concept and a boundary object. Ecology and society, Vol. 12, No.1, pp.1-15.
    20.
  20. Beel, D. E. and C.D. Wallace, and G. Webster, and H. Nguyen, and E. Tait, and M. Macleod,and C. Mellish, (2017): CULTURAL RESILIENCE: THE PRODUCTION OF RURALCOMMUNITY HERITAGE, DIGITAL ARCHIVES AND THE ROLE OF VOLUNTEERS.Journal of Rural Studies, 54, pp: 459-468.
    21.
  21. Bruneau, .., Chang, .. E. and Eguchi, R. T., Lee, G. C., Thomas, .. O􀂶, Reinhorn, A. .., Shinozuka, M., Tierney, K., A., Wallace, W., Winterfed. D.V. (2003). A framework to quantitatively assess and enhance the seismic resilience of communities, Earthquake Spectra, 19: 733- 752. DOI: 10, 1193/1, 1623497.
    22.
  22. Brunon, H. (2010). The notion of landscape in the humanities and social sciences: benchmarks on “culturalist” approaches: Thematic bibliography. Retrieved from https:hal.archivesouvertes. frhalshs-00462112.
    23.
  23. Buckle, P.; Marsh, G.; Smale, S. (2001). Assessing Resilience and Vulnerability: Principles, Strategies and Actions. Australia: Victorian Government Publishing.
    24.
  24. Chomarat-Ruiz, C. (2008). La critique de paysage peut-elle être scientifique? Projets de paysage. Retrieved from projetsdepaysage.fr.
    25.
  25. Christopherson, S., Michie J. & Tyler P. (2010) Regional resilience: theoretical and empirical perspectives. Cambridge Journal of Regions, Economy and Society, 3(1), 3–10.
    26.
  26. S and Dolio, H. (2018), Risk-based Resilience Assessment Model Focusing on Urban Infrastracture System Restoration, Procdia Engineering, No. 212, P:1115-1122.
    27.
  27. Cockburn, J., Lindley, D., Kotze, D. & Dubazane, N. (2015). The Resilient Landscapes Approach: WWF. South Africa Mondi Wetlands Programme.
    28.
  28. Collier, J.M and et al. (2013), Transitionninig to resilience and sustainableity in Urban communicaties, Cities, No. 32,P: 21-28.
    29.
  29. Cox, R. S , and M. Hamlen, (2015): COMMUNITY DISASTER RESILIENCE AND THERURAL RESILIENCE INDEX. American Behavioral Scientist, 59(2), pp: 220-237.
    30.
  30. Crowe, Philip.R, Fole, Karen and Marcus Collier. (2016), Operatioalizing Urban resilience through a framework for adaptive co-management and design, Environment Science and Policy, No. 62, P. 112-119.
    31.
  31. Cutter, S. L, and K.D, Ash, and C.T, Emrich, (2016): URBAN–RURAL DIFFERENCES INDISASTER RESILIENCE. Annals of the American Association of Geographers, 106, pp:1236-1252.
    32.
  32. Duncan, J. S. (2004). The City as Text: The Politics of Landscape Interpretation in the Kandyan Kingdom. Cambridge: Cambridge University Press.
    33.
  33. Duncan, N. & Duncan, J. (2009). Doing landscape interpretation. In DeLyser, D., Herbert, S., Aitken, S., Crang, M. & McDowell, L. (Eds.), The SAGE handbook of qualitative geography (pp. 225-247). London: SAGE Publications, Inc.
    34.
  34. Eskandari Nodeh, Mohammad. Gholipoor,Yaser. Fallah Heydari,Fatemeh. Ahmadpour Ayube(2019). Identifying Resilience Dimensions and its Impact on Urban Sustainability of Rasht City. Geography and Sustainability of Environment 32 (2019) 63-77. [In Persian].
    35.
  35. Folke, C. (2006). Resilience: The emergence of a perspective for social-ecological systems analyses. Global environmental change, Vol.16, No.3, pp. 253-267.
    36.
  36. Garschagen, M. (2013). Resilience and organizational institutionalism from a cross-cultural perspective: an exploration based on urban climate change adaptation in Vietnam, Nat. Hazards, 67: 25-46. DOI: 10, 1007/s11069-011-9753-4.
    37.
  37. Godschalk, D. R. (2003). Urban hazard mitigation: creating resilient cities. Natural Hazards Review, 4(3), 136-143.
    38.
  38. Hägerstrand, T. (1993). Samhälle och natur. In Region och miljö: ekologiska perspektiv på den rumsliga närings- och bosättningsstrukturen (vol. 1, pp. 14-59). Kobenhavn: Nordisk Institut for Regionalpolitisk Forskning.
    39.
  39. Holling, C. S. (1973). Resilience and stability of ecological systems annual. Review of Ecology and Systematics, (4), 1-23.
    40.
  40. Hosseinzadeh Dalir, Karim. Mohammadian, Mehrdad Sardari, Roya (2019). A review of the concept of urban resilience. Journal of Urban Design Studies and Urban Research Second year, number 3 in a row: 9. [In Persian].
    41.
  41. W and Ling. M. (2018), System resilience assessment method of Urban lifeline System to GIS, Computers, Environment and Urban System, No 71, P: 67-80.
    42.
  42. Klein, R. J. & Nicholls, R. J. & Thomalla, F. (2003) The resilience of coastal megacities to weather- related hazards. Building Safer Cities, pp.101-120.
    43.
  43. Lebel, L., J. M. Anderies, B. and Campbell, C., Folke, S., Hatfield- Dodds, T. P., Hughes, J. W. (2006). Governance and the capacity to manage resilience in regional social-ecological systems.Ecology and Society, 11(1): 19. DOI: http://www.ecologyandsociety.org/vol11/iss1/art19.
    44.
  44. ,
    45.
  45. Lewis, P. F. (1979). Axioms for reading the landscape. In Meinig D. W. (Ed.), The Interpretation of Ordinary Landscapes (pp. 11-32). New York: Oxford University Press.
    46.
  46. Local Land Services Central West. (2016). Building Resilience Landscape. Australian Government. Retrieved from centralwest.lls.nsw.gov.au.
    47.
  47. Mansoori, Sidamir. (1389) What is an urban landscape. Landscape, 2( 9 ), 30 – 3. [In Persian].
    48.
  48. Mc Harg, I. L. (1969). Design with Nature. New York: American Museum of Natural History.
    49.
  49. Maudat, Elias, garmsiri, Parasto, Momeni, Cyrus(2019). stimation of Urban Resilience Distribution from the Perspective of Earthquake Crisis: A Case Study of Ilam City. Scientific Journal of Regional Planning, Year 9, No36,pp-119-134[In Persian].
    50.
  50. J., Marques. B. & Hatton. W. (2018). Indigenous cultural knowledge for therapeutic landscape design. In Rosa, I. S., Lopes, J. C., Ribeiro. R. & Mendes, A. (Eds.). Handbook of Research of Methods and Tools for Assessing Cultural LandscapeAdaptation (pp. 28-52). USA: IGI Global.
    51.
  51. Majnuni Toutakhane, A. and V. Heidari Sarban, and M. Mafarah Bonab, (2016):"INVESTIGATION OF THE EFFECTS OF LAKE URMIA DROUGHT ON RESILIENCECHANGES IN RURAL SETTLEMENTS", Journal of Rural Research and Planning, 20,67- 89
    52.
  52. Meinig, D. W. (1979). The beholding eye: Ten versions of the same scene. In D.W. Meinig, (Ed.). The Interpretation of Ordinary Landscapes: Geographical Essays (pp. 33-48). New York: Oxford university press.
    53.
  53. Müller, B. (2010). Urban and Regional Resilience: A New Catchword or a Consistent Concept for Research andPractice? (B. Heidelberg, Ed.) German Annual of Spatial Research and Policy.
    54.
  54. .Moghim, Sanaz and Kavegarnia, Roja. (2019), Countries Classification b environmental resilience, Journal of Environmental Management, No. 230, P: 345-354.No. 4. [In Persian].
    55.
  55. Norris, F.H., Stevens, S.P. and Pfefferbaum, B., Wyche K.F., Pfefferbaum, R. L. (2008). Community Resilience as a Metaphor, Theory, Set of Capacities, and Strategy for Disaster Readiness, American Journal of Community Psychology, 41: 127-150. DOI: 10, 1007/s10464-007-9156-6.
    56.
  56. Olazabal, M.; Chelleri, L. and Waters J.J. (2012): Why urban resilience?. In: Chelleri, Marta, Multidisciplinary perspectives on urban resilience a workshop report, Basque Centre for Climate Change, Bilbao.
    57.
  57. Perrings, C. (2006). Resilience and sustainable development. Environment and Development Economics, 11 (4), 417˚427.
    58.
  58. Pickett, S. T. A., Cadenasso, M. L. & Grove, J. M. (2004). Resilient cities: meaning, models, and metaphor for integrating the ecological, socio-economic, and planning realms. Landscape and urban planning, 69(4), 369-384.
    59.
  59. Pickett, S.T.A., Parker, V.T., Fiedler, P.L. (1992). The new paradigm in ecology: implications for conservation biology above the species level. In: Fiedler, P.L. (Ed.), Conservation Biology: The Theory and Practice of Nature Conservation, Preservation, and Management. Chapman and Hall, New York: 65- 88.
    60.
  60. Pizzo, B. (2015). Problematizing Resilience: Implications for planning theory and practice. Cities 43: 133- 140. DOI: 10,1016/j.cities.2014,11,015.
    61.
  61. Porteous, J. D. 1996. Environmental Aesthetics: Ideas, Politics and Planning. Translated by: Mohammad Reza Masnavi, 1389. Pub: jahade daneshgahi Mashhad.
    62.
  62. Ramezani, Mohammad Ebrahim, Khodapnah, Kiomars (2020) Futurism of upgrading to rural housing in the face of drought in the villages of Ajabshir Basin, Scientific Journal of Regional Planning, Volume 10, No 40, pp. 147-162[In Persian].
    63.

 

  1. Sheibani, Mehdi. (1389). Pathology of Tehran Urban Landscape. Landscape, 2 (9), 29-26. [In Persian].
    2.
  2. Smith, A. (2010). Community-led urban transitions and resilience: performing transition towns in a city. In Cities and Low Carbon Transitions (pp. 175-193). Abingdon, Oxon: Routledge.
    3.
  3. Spirn, A. W. (1998). The Language of Landscape. London: Yale University Press.
    4.
  4. Steiner, F. (2011). Landscape ecological urbanism: Origins and trajectories. Landscape and Urban Planning, (100), 333-337.
    5.
  5. Tabibian, Manouchehr. (2006). Landscape assessment guidelines and visual effects. University Publications Tehran, p. 169.
    6.
  6. Tuan, Y. F. (1979). Landscapes of Fear. New York: Pantheon Books.
    7.
  7. Wang, Zhan and et al.(2018), Learning Urban resilience from a social-economic-ecological system prespective: Acasestudy of Beijing from 1978 to 2015, Journal of cleaner Production , No. 183, P: 343-357.
    8.
  8. Wu, J. J. (2008). Making the case for landscape ecology an effective approach to urban sustainability. Landscape Journal, (27), 41-50.
    9.
  9. Zali, Nader, Sohrabi Rezvan, Mehdi (2018) Evaluation of dimensions and components affecting regional resilience using the Triz technique ... Case Study of Hamadan Province, Scientific Journal of Regional Planning Year 8, No. 29, pp-41-52[In Persian].
    10.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

_||_

سند

Sanad is a platform for managing Azad University publications

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية

حقوق هذا الموقع الإلكتروني مملوكة لنظام SANAD Press Management. © 1442-1446

الصفحة الرئيسية| دخول| معلومات عنا| اتصل بنا|
[English] [فارسی] [en] [fa]