اثرات تغییر رژیمی گردشگری بر رشد اقتصادی استان‌های گردشگرپذیر: کاربردی از مدل انتقال ملایم

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

جواد براتی ¹ , عصمت مجرد ²

1 - استادیار گروه پژوهشی اقتصاد گردشگری، پژوهشکده گردشگری، سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی
2 - دانش‌آموخته دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشگاه زابل

تاريخ الإرسال : 12 الجمعة , رمضان, 1440 تاريخ التأكيد : 11 الجمعة , رجب, 1441 تاريخ الإصدار : 13 الجمعة , ذو الحجة, 1442

الکلمات المفتاحية: رشد اقتصادی, واژه‌های کلیدی: گردشگری, مدل غیرخطی انتقال ملایم, استانهای گردشگرپذیر,

ملخص المقالة :

     اثرپذیری گسترده بخش گردشگری از نوسانات ارزی و سطوح متفاوت توسعه گردشگری در استان‌های مختلف در ایران، باعث می‌شود که اثرات گردشگری بر رشد اقتصادی استان‌ها متمایز از یکدیگر باشد. بررسی این موضوع در قالب تعیین اثرات تغییر رژیمی گردشگری بر رشد اقتصادی استان‌ها، دیدگاه برنامه‌ریزان منطقه‌ای در کشور بهبود خواهد بخشید. از اینرو، این مطالعه به بررسی فرضیه رشد اقتصادی مبتنی بر گردشگری و اثرات تغییر رژیمی گردشگری بر رشد اقتصادی چهار استان بزرگ گردشگرپذیر (اصفهان، خراسان رضوی، فارس وگیلان) پرداخته است. بدین منظور، از تکنیک­های غیرخطی و مدل انتقال ملایم (STAR) برای سنجش اعتبار فرضیه وجود رابطه­ی غیرخطی بین گردشگری و رشد اقتصادی استفاده شده است. همچنین، از علیت گرنجر برای بررسی فرضیه تحقیق در دوره مورد مطالعه 1387-1396 استفاده شده است. نتایج مطالعه، اثرات غیرخطی بین گردشگری و رشد اقتصادی را تایید کرده است، بطوریکه نتایج بین استانی، رفتار متمایز و اثرات متفاوتی را نشان داده است. طبق نتایج بدست آمده، در استان­های اصفهان و فارس، گردشگری تاثیری بر ارزش تولید ناخالص منطقه‌ای ندارد. علاوه بر این، خطی بودن این رابطه برای استان­های خراسان رضوی و گیلان رد می­شود و گردشگری تاثیری به سزایی بر ارزش تولید ناخالص این استان­ها دارد. جریان غیرخطی علیت گرنجر در همه­ی موارد اثبات علیت از ارزش تولید ناخالص منطقه‌ای به گردشگری را تایید می­کند. لذا ارزش تولید ناخالص منطقه‌ای بر گردشگری تمامی استان­های اصفهان، خراسان رضوی، فارس و گیلان تاثیر قابل توجهی دارد. بنابراین می­توان توصیه نمود که با بهبود رشد اقتصادی جهت توسعه گردشگری تلاش نمود. همچنین بایستی تصمیم­گیران اقتصادی وجود رابطه­ی غیرخطی در ارتباط پویا­ی بین گردشگری و رشد اقتصادی را برای تعیین سطح آستانه­ای از منافع بالقوه توسعه گردشگری در برنامه­ریزی­های آینده مورد توجه قرار دهند.

المصادر:

1. Barati, J. (2019A). Investigating the Regional Convergence of Tourism and the Role of Tourism Infrastructure in Iranian Provinces,  Journal of Regional Planning, 35(9), 1-12. (in persian)


2. Barati, J. (2019B). Infrastructure Factors and their impact measuring on Growth on Tourism Economy in Iranian Provinces, accepted in The Journal of Economic Modeling Research (accepted articles). (in persian)


3. Barati, J. (2017).The relationship between industrial investment and regional inequality in Iran. PhD Thesis in Faculty of Economics and Administrative Sciences, University of Mazandaran: Mazandaran. (in persian)


4. Hasanvand S.,Khodapanah M. (2014). The Impact of Tourism on Economic Growth in Developing Countries: Two Approaches Static Panel Data and Dynamic Panel Data. Quarterly Journal of the Macro and Strategic Policies, 2(2): 87-102. (in persian)


5. Jafari Samimi, A. & Khebreh, S. (2015). The Effect of Religious Tourism on Economic Growth in Iran's Provinces. Quarterly Journal of Tourism Space, 15(4): 85-103. (in persian)


6. Ministry of Cultural Heritage, Tourism and Handicrafts (2018). Statistical Yearbook of  Culture and Tourism, All the years. Office of Planning and Budgeting. (in persian)


7. Mirzaie H. &,Jalili S. (2011). Impact of Tourism Development on Economic Growth (Compared To Iran And Selected Countries).  journal of Financial Economics (Financial Economics and Development); 15(5): 73-91. (in persian)


8. Mohammadi, M. & Daripour, N. (2016). The Feasibility of Regional Development on Tourism Industry by Using Mixed Model of FAHP- GIS. Journal of Zonal Planing; 21(6): 31-44. (in persian)


9. Statistical Centre of Iran (2018). Iranian Survey Results of National Tourists. All the years. Plan and Budget Organization of the Islamic Republic of Iran (PBO). (in persian)


10. Tayebi, S. K.; Babaki, R. & Jabbari, A. (2007). An Investigation of the Relationship between Tourism Development and Economic Growth (1959-2004). Journal of Humanities and Social Sciences. “Letter of Economics”; 26(7): 83-110. (in persian)


11. Yavari, K.; Rezagholizadeh, M.; Aghaei, M. & Mostafavi, S. M. H. (2010).The Effect of Tourism on Economic Growth: The Case of OIC Member Countries. Journal of Economic Research (Tahghighat-E-Eghtesadi), 45(2): 221-243. (in persian)


12. Awokuse, T. O. & Christopoulos, D. K. (2009): Nonlinear Dynamics and the Exports – output growth nexus. Economic Modeling, 26: 184–190.


13. Brida, J. G., Lanzilotta, B., Pereyra, J. S., Pizzolon. F. (2013): A Nonlinear Approach to the Tourism–Led Growth Hypothesis: The case of the MERCOSUR. Tourism, 18(7): 1-20.


14. Buthaina, M. A. & Hussam-Eldin, D. (2017): Tourism and Economic Growth in Jordan: Evidence from Linear and Nonlinear Frameworks. International Journal of Economics and Financial Issues, 7(1), 214-223.


15. Candela, G., & Figini, P. (2012): The Economics Of Tourism Destinations. Berlin and Heidelberg: Springer.


16. Caner, M., Hansen, B.E., (2001): Threshold Autoregression with a Unit Root. Econometrica 69, 1565–1596.


17. Chiang, Geng-Nan; Sung, Wei-Ying & Lei, Wen-Guu (2017): Regime-Switching Effect of Tourism Specialization on Economic Growth in Asia Pacific Countries. Economies, 23(5), 1-14.


18. Granger, C.W.J. & Terasvirta, T. (1993): Modeling Non-Linear Economic Relationships. Oxford University Press, Oxford.


19. Isik, C. & Dogru, T. (2018): A Nexus of Linear and Nonlinear Relationships between Tourism Demand, Renewable Energy Consumption, and Economic Growth: Theory and Evidence. International Journal of Tourism Research. 20)1(,38-49.


20. Labanauskaitė, D. & Baranskaitė, E. (2019): The Evaluation of Tourism Development Economic Impact Indicators in Lithuania. The European Proceedings of Social & Behavioural Sciences, 62: 728-736.


21. Nissan, E., Galindo, M. A. & Mendez, M. T. (2011): Relationship between Tourism and Economic Growth. The Service Industries Journal, 31(10): 1567-1572.


22. Ribeiro, E. C. & Wang, B. (2020): Tourism Led Growth Hypothesis: Has the Tourism industry an impact on The Economic Growth of Sao Tome and Principe?. International Journal of Economics and Financial Issues, 10(1), 180-185.


23. Suhel, S. & Bashir, A. (2018): The Role of Tourism Toward Economic Growth in the Local Economy. Economic Journal of Emerging Markets, 10(1), 32-39.


24. Terasvirta, T. (1994): Specification, Estimation and Evaluation of Smooth Transition Autoregressive Models. Journal of the American Statistical Association 89, 208–218.


25. Terasvirta, T. (1998): Modeling Economic Relationships with Smooth Transition Regressions. In: Ullah, A., David, E. (Eds.), Handbook of Applied Economic Statistics.Marcel Dekker, NY, 507–552.


26. Usman, M.U.; Tuba, S. & Güven, S. (2019): Forecasting Performance of Smooth Transition Autoregressive (STAR) Model on Travel and Leisure Stock Index. The Journal of Finance and Data Science, 5(1), 12-21.


27. Wan Chen, B., Bwo Nung, H. (2008): Tourism Development and Economic Growth – a Nonlinear Approach. Physica A: Statistical Mechanics and its Applications. Elsevier, 387(22): 5535-5542.