ارزیابی ویژگی‌های مسکن پلکس در ارتباط با مسکن بومیِ اقلیم گرم و خشک مورد پژوهی؛ شهر کرمان

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

رضا سروش نیا ¹ (دانشجوی دکتری معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
سید مجید مفیدی شمیرانی ² (استادیار معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران)
ایرج اعتصام ³ (استاد تمام دانشکده هنر و معماری ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات)

تاريخ الإرسال : 17 الأحد , ذو الحجة, 1440 تاريخ التأكيد : 10 الأحد , جمادى الأولى, 1441 تاريخ الإصدار : 26 الثلاثاء , جمادى الأولى, 1441

الکلمات المفتاحية: گونه شناسی مسکن, مسکن بومی, مسکن پلکس, اقلیم گرم و خشک,

ملخص المقالة :

   پلکس­سازی، روشی در طراحی مسکونی است که باهدف تأمین مسکنی پایدار، امن و همسو با شرایط محیطی پیشنهاد شده است. مسکن پلکس به دلیل دارا بودن خصوصیات مثبتی چون  همسویی بنا با محیط، اقلیم و منطقه، تقلیل مصرف انرژی بنا در حین گرمایش و سرمایش، صرفه‌جویی در استفاده از سرانۀ زمین شهری و ازلحاظ کیفی، ارتقاء پایداری اجتماعی در این نوع مسکن به‌عنوان نوع مطلوبی از مسکن اجتماعی جهت مطالعه و بررسی انتخاب گردیده است. از طرفی با دقت در معماری بومی می‌توان دریافت که این نوع معماری از کیفیات منحصربه‌فردی در ارتباط با ملاحظات اقلیمی، فرهنگی و اجتماعی برخوردار بوده که توجه به این الگوها در معماری معاصر می‌تواند مسکن را به سرشت و طبیعت سرزمینی که در آن واقع ‌شده بازگرداند. هدف این مقاله، نشان دادن راهبردهای طراحی مسکن پلکس در ارتباط با مسکن بومی اقلیم گرم و خشک در راستای بازخوانی و احیاء الگوهای غنی معماری گذشته در معماری معاصر است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و تطبیقی بوده وا طلاعات مورد نیاز از طریق مطالعات میدانی (مشاهده و مصاحبه) و مرور برخی اسناد جمع­آوری شده است. نتایج حاصل از بررسی شاخصه‌های مورد پژوهش نشان می­دهد  که در مسکن پلکس و مسکن بومی از بُعد موقعیت کالبدی تعامل زیادی دیده می‌شود. از لحاظ ساختار فضایی این دو نوع مسکن در تعامل بسیار نزدیک می‌باشند و از دیدگاه اقلیمی مسکن بومی پاسخگویی بهتری به محیط داشته است، ولی در مجموع تمامی معیارهای طراحی در دو نوع مسکن در تعامل با یکدیگر است. مسکن پلکس می‌تواند به‌عنوان شکل جدیدی از مسکن معاصر در ایجاد هم پیوندی با معماری گذشته در پاسخگویی به محیط و ایجاد مسکن پایدار مفید و مؤثر باشد و احیاء  الگوهای غنی معماری مسکن بومی  را در معماری معاصر به دنبال داشته باشد.

المصادر:

1. Ahmadi, Farhad (2005): "City-House, Central Yard", Safeh Journal, No. 41, Shahid Beheshti University, Tehran.


2. Asgari Nezhad, A. (2004): " Compatible Architecture with the Climate", Paper Presented at the Third Conference on Optimization of Fuel Consumption in Buildings, Tehran.


3. Dehghan Monshadi, Mehdi (2006): "Sustainable Development in the Shadow of the City", Mafakhar Publications.


4. Dehkhoda, Ali Akbar, (2002): "Dictionary of Dehkhoda".


5. Department of Planning and GIS Mapping, Deputy of Planning of Kerman Governorate (2016), State Mapping Organization.


6. Erfani Zadeh, Zahra (2010): "Design of Exhibition of Palm Products (Using Technology and Native Materials) ", MSc Thesis, Isfahan University of Art.


7. Farrokh Yar, Hossein (2011): "One Hundred-House Plans (Architectural Properties of Old Houses in Warm and Dry Climates) ". Kashan, Islamic Azad University of Kashan Branch.


8. Ghaznavian, Zahra (2012): "Anthropology of Urban Home Space: From Desire to Reality", Master's Degree Thesis, Supervision: Nasser Fakuhi, Faculty of Social Sciences, University of Tehran. P. 56.


9. Ghiyalvand J, (2007), "Architectural Interaction and New (Sustainable) Energy, Road and Building Journal", 38, pp. 27-22.


10. Ghobadian, Vahid (1998): "A Climatic Study of Traditional Iranian Buildings" (Sixth Edition), Tehran: Tehran University Press.


11. Ghobadian, vahid (Translator), Feiz Mahdavi, Mohammad, (Translator). (2013): "Climate Design: Theoretical and Practical Principles of Energy Use in Building", University of Tehran Publications, Fifteenth Edition, p. 120.


12. Goodarzi, Sayeh, Mofidi Shamrani, Seyyed Majid, Zia Bakhsh, Neda and Sardari Moghani, Nahid (2013): "Investigation of the Role of Public Housing Plexus in Energy Conservation, Neighborhood Recovery and Increased Social Interaction in Cold Climate", Summit International Civil, Architecture and Sustainable Urban Development, Islamic Azad University, Tabriz Branch, Tabriz.


13. Iran Manesh, Elaheh, Nosratpour, Darya, Mirshak Daghian, Maryam & Hadi, Marzieh (2014): "Introducing Indigenous Housing Design Indicators with Emphasis on Climatic Urban Design Components; Case Study: Kerman City", Urban Management Quarterly.


14. Iran Statistical Center (2019), Web site: https: //www.amar.org.irhNV.


15. Jafari, A and Mahdavi Pour, H (2013): "The Role of Native Technologies in the Quality of Residential Space", Journal of Housing and Rural Environment, 32 (141), pp. 68-51.


16. Kesami, M. (2003): "Climate and Architecture, First Edition", Soil Publishing.


17. Mehdi Zadeh Seraj, Fatemeh and Tabataba'i, Tanaz (2008): "Identifying Factors of Iranian Native Cities", Seven Cities, No. 25 and 26, Fall 2008, p. 69.


18. Memariyan, Gholamhossein (2008): "Iranian Architecture", First Edition, Tehran, Tehran Printing Treasures.


19. Mofidi Shemirani Seyed Majid (2009): " Today's Plexus and Yesterday's House According to the Sustainability Approach,", Building Industry Magazine, No. 82.


20. monzavi, Shaghayegh (2012): "Designing a Sustainable Residential Complex in Anzali Port", M.Sc. in Architecture Engineering, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, p. 174.


21. Oktai, D. (2007): "Design with Climatic Attitudes in Residential Environments, Analysis in Northern Cyprus", Translated by Seyyed Bagher Hosseini and Fatemeh Nabi and Mehdi Akhlaghi, Abadi Quarterly, 23-55


22. Pahizkar, Gholamreza (2003): "Culture and Architecture Article", Hadith Life Magazine, No. 11.


23. Pirnia, Mohammad Karim (2004): "An Introduction to Islamic Architecture of Iran", No 13, edited by Gholamreza Memarian, Soroush Danesh Publications, Tehran.


24. Pourdiehimi, Shahram (2011): "Culture and Housing, Housing and the Rural Environment", No. 134, p. 48.


25. Rapaport, Imos, (2005): "The Cultural Origin of Biological Complexes", by Farah Habibi, Tehran: Urban Planning and Publication.


26. Sedighi, Mahak (2009): "Applying the Plexification Method in Warm and Dry Climates", MSc Thesis, Supervision:Mofidi Shemirani, Seyyed Majid, Islamic Azad University, Science and Research Branch, p. 56.


27. Shatarian, Reza (2008): " Iranian Climate and Architecture " (first edition), Tehran: Danesh Sime Publications.


28. Tavassoli, Mahmood (1976): "The Architecture of Warm and Dry Climates", Second Edition, p. 32.


29. Tavassoli, Mahmood (2002): "Urban Construction and Architecture in Warm and Dry Climates of Iran", Publisher: Mahmoud Tavassoli.


30. Tavassoli, Shima (2014), "Plexigating; A New Approach to Presenting Residential Design for the Objective Realization of Sustainable Architecture", National Summit on Architecture and Sustainable Urban Landscape, April 2014.\

Tavosi, T. Ataee, H. Kazemi, A. (2005). " Climate and Architecture of Newly