تبیین نقش شهرسازی تاکتیکال در ارتقا کیفیت محیطی بافت های تاریخی شهری(نمونه موردی: بافت تاریخی شهر شیراز)

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

علیرضا زارع ¹ (دانشجو دکتری، گروه شهرسازی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.)
محمد رضا رضایی ² (استاد مدعو، گروه شهرسازی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.)
حسنعلی لقائی ³ (استاد مدعو، گروه شهرسازی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.)

تاريخ الإرسال : 27 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1441 تاريخ التأكيد : 24 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1441 تاريخ الإصدار : 26 الثلاثاء , جمادى الأولى, 1441

الکلمات المفتاحية: کیفیت محیطی, شهرسازی تاکتیکال, بافت های تاریخی شهری,

ملخص المقالة :

      امروزه بافت­های تاریخی شهرها با افول ارزش‌ها، کیفیات زندگی و محیطی در تمامی ابعاد شهری روبه‌رو شدند و این موضوع در صورتی است که شناخت ارزش‌ها، توانایی‌ها و پتانسیل‌های بافت‌ها تاریخی می‌تواند موجب توسعه و بهبود شرایط اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی شهر گردد. لذا، کیفیت محیطی این بافت ها با توجه به نقش مشارکت مردم سبب برون رفت از مسائل و مشکلات مطرح شده می‌شود. این مقاله به تبیین نقش شهرسازی تاکتیکال به عنوان رهیافتی نوین در ارتقا کیفیت محیطی بافت های تاریخی شهری پرداخته شده است. رویکرد حاکم بر این پژوهش "توصیفی- تحلیلی" و "توصیفی- پیمایشی" است و به طور کلی تحقیق از لحاظ هدف کاربردی می باشد. جامعه­ی آماری ساکنین منطقه هشت شهر شیراز می­باشد. هم‌چنین، در تجزیه‌وتحلیل اطلاعات و داده­های پرسشنامه­ای از نرم‌افزار SPSS و آزمون فریدمن و رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که توجه طراحی محیطی به عنوان پاتوق اجتماعی که می تواند در حضورپذیری افراد در فضاهای شهری مؤثر باشد، دارای بیشترین اثرگذاری در در ارتقا کیفیت محیطی بوده است. پس از آن دسترسی به خدمات تجاری و کیفیت طراحی محیطی در ایجاد فضای فراغتی بالاترین رتبه را به خود اختصاص داده اند. هم‌چنین، با توجه به موؤفه های بررسی شده بر اساس آزمون فریدمن به ترتیب مؤلفه های حضورپذیری، مشارکت و فراغت قرارگرفته شدند که هریک از این مؤلفه ها می توانند کیفیت محیطی بافت تاریخی شهر شیراز را بر اساس شهرسازی تاکتیکال موجب شوند.

المصادر:

1. Ahmadi Dehrshid, Atefeh (2011) An Analysis of the Sustainable Development Perspective of Urban Decay Texture Using Geographic Information System; Case Study: Sertoupole Neighborhood, Sanandaj, Firoozi, Mohammad Ali, Shahid Chamran University of Ahvaz, Department of Geography and Urban Planning.


2. Haeri, Mohammad Reza. (1994). An outline of the Iranian city body, typological study of urban texture in the fourteenth century, in abstracts of the Seminar on Sustainability in Old Iranian Contexts, Mohammad Moradi, Asghar, Iran University of Science and Technology.


3. Soltanzadeh, Hussein (1996). Urban spaces in Iranian historical contexts, Tehran, Office of Cultural Research in collaboration with Tehran Municipality


4. Sedaghat Rostami, K., Etemad, G., Bidram, R., Molaz, J. (2011). Drawing up some indexes to recognizing blighted fabrics. Spatial Planning.


5. Alaei, N. (2018). Revitalize the historic texture of the city of Fas, with the priority of preserving its native landscape. Journal of Art and Civilization of the Orient, 6(20), 31-36. Doi: 10.22034/jaco.2018.67358.


6. Alipour, Khademi, Sanmari, Rafieian, Rojava, Masoud, Mohammad Mehdi, Mojtaba (2012) Environmental quality indicators in identifying the priorities of intervention in the worn-out urban area of ​​Rangelands;BagH-Nazar, 9(20):13-22.


7. Tavasolli, Mahmoud. (1996). Terminology of Urban Renovation and Improvement. Seven Cities. 1 (2): 85-87.


8. -Fallah, Sevda, (2018), Modern Urban Design Using Tactical Urban Planning Case Study: Amjadieh Zanjan Neighborhood, Civil, Architecture and Urban Planning Conference of Islamic World Countries, Tabriz, Tabriz University - Tabriz Shahid Madani University - Tabriz Municipality.


9. Salem Dehghan, Shabnam & Amin Zeinel Hamadani, (2018),  Tactical Urban Development for Pedestrian Development in Chahar Bagh Abbasi, Isfahan, 3rd International Conference on Civil, Architecture and Urban Design, Tabriz, Permanent Secretariat of the Conference -Mayad University, Tabriz Islamic Art University- Kharazmi University - Shahrekord University.


10. Shokouhi Bedhandi, Mohammad Saleh and Elaheh Jahannejadi, (2018), Tactical Urbanism; The Problem of Participation in the Concept of Right to the City, Third International Conference on Civil, Architecture and Urban Design, Tabriz, Permanent Secretariat of the Conference - Maiad University, University of Islamic Art - Kharazmi University - Shahrekord University.


11. Nourozi, Atefeh. (2016). Redesigning the public areas of Tehran's Monirieh neighborhood with a tactical urbanization approach. M.Sc. Imam Khomeini International University.


12. Shahabzadeh, Marjan, Peivastehgar, Yaghoub, Heydari, Ali Akbar. (2016). Analysis of Spatial Distribution of Urban Novel Business Centers and their Optimal Location Using GIS and AHP Case Study: Shiraz Metropolitan Area. Journal of Regional Planning 6 (23): 99-112.


13. Bahraminejad, Dehghan. (2003). Understanding and evaluating urban environment quality in urban contexts, Master of Geography and Urban Planning Thesis, Shiraz University, Shiraz.


14. Pakzad, Jahanshah (2014). Theoretical Foundations and Process of Urban Design, Tehran, Ministry of Housing and Urban Development, Fourth Edition.


15. Dadashpour, Hashem, Roshni, Saleh. (1391). Evaluating the Interaction between Individual and Living Environment in New Neighborhoods Using Objective and Subjective Quality Assessment Case Study: Tehran Oil City. Journal of Urban Studies. 2 (6): 3-16.


16. Lydon, Mike (2012), Tactical Urbanism 2: short-term action, long-term change


17. Lydon, Mike, (2012), From Here to There: How Tactical Urbanism Gets Us Moving,street plans.


18. -Faisal, K., & Shaker, A. (2017). Improving the Accuracy of Urban Environmental Quality Assessment Using Geographically-Weighted Regression Techniques. Sensors (Basel, Switzerland), 17(3), 528. Doi: 10.3390/s17030528.


19. -RIVM (2002), the morbidity of Asthmas and chronic obstructive pulmonary disease in the nether eland, workshop livability, p13, rapport.


20. Pfeifer, L. (2013). The planner’s guide to tactical urbanism. Montereal, Canada Page.


21. Wohl, S. (2018). Tactical urbanism as a means of testing relational processes in space: A complex systems perspective. Planning Theory, 17(4), 472-493.


22. Chapin, S. (1979), urban land use planning, New York: Routledge


23. Heather,(2013). Tactical urbanism.


24. De Smet, A., Van Reusel, H. (2018). How one tree can change the future of a neighbourhood: The process behind the creation of the Boerenhof Park as an example for tactical urban planning. Urban Forestry & Urban Greening, 30, 286-294.


25. Barata, A. F., Fontes, A. S. (2017). Tactical Urbanism and Sustainability: Tactical Experiences in the Promotion of Active Transportation. World Academy of Science, Engineering and Technology, International Journal of Civil, Environmental, Structural, Construction and Architectural Engineering, 11(6), 734-739.


26. Smith, M., Tejani, S. (2015).  Tackling Tactical Urbanism: Exploring the Potential for Improved Social Spaces on Campus.


27. Griffith, J. D. (2016). Reimagining a Past Reality: Tactical Design Interventions for Historic Sites.