اولویت بندی عوامل موثر بر توسعه منطقه ای در ایران
اسماعیل امید علی
1
(
گروه شهرسازی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
)
زهره فنی
2
(
گروه شهرسازی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران و دانشیار و عضو هیئت علمی گروه جغرافیای انسانی و آمایش دانشگاه
)
ناصر شفیعی ثابت
3
(
گروه شهرسازی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران و دانشیار و عضو هیئت علمی گروه جغرافیای انسانی و آمایش دانشگاه
)
الکلمات المفتاحية: ایران, تحلیل سلسله مراتبی, توسعه منطقه‌ای, شاخص‌های توسعه, نابرابری,
ملخص المقالة :
پیش از تلاش برای اجرای هرگونه استراتژی رشد متعادل منطقه‌ای، لازم است تا عوامل موثر بر توسعه منطقه‌ای از ابعاد گوناگون شناسایی شود. در این راستا در پژوهش حاضر به اولویت بندی عوامل موثر بر توسعه منطقه‌ای از لحاظ شاخص‌های مختلف در ایران پرداخته شده است. این پژوهش از لحاظ هدف تحقیق، کاربردی- توسعهای و از نظر روش تحقیق، تلفیقی از روش‌های توصیفی- تحلیلی است که از روش تحلیل سلسله مراتبی برای وزن دادن به شاخص‌ها و روش فراتحلیل برای تبیین نظریه های اولویت بندی شاخص‌های توسعه منطقه‌ای در ایران استفاده شده است. پس از مقایسات زوجی میان شاخص‌ها و معیارها وزن و اهمیت هریک، در راستای توسعه منطقه‌ای مشخص گردید. از میان 7 شاخص منتخب عامل ارتقا کارایی اقتصادی، توزیع متوازن امکانات و توزیع متوازن زیرساخت ها نسبت به 4 شاخص دیگر از تاثیرگذاری بیشتری در توسعه منطقه‌ای برخودار می‌باشد. از سوی دیگر، نتایج مقایسات زوجی میان معیارهای 22 گانه نیز نشان می‌دهد که به ترتیب فرصت شغلی، درآمد، بهداشتی- درمانی، آموزشی- فرهنگی، حمل و نقل، گردشگری، تفریحی- رفاهی، فناوری اطلاعات و احساس امنیت و ... از اهمیت و تاثیرگذاری بیشتری نسبت به سایر معیارها در توسعه منطقه‌ای برخوردار است. استفاده از نتایج حاصل از پژوهش‌های پیشین با استفاده از روش فرامطالعه و اخذ نظرات کارشناسان در حوزه‌های مختلف علمی، اجرایی و تدوین مطالعات به منظور اولویت بندی عوامل موثر بر توسعه منطقه‌ای ایران با یک دیدگاه فضایی و همه جانبه به صورت جامع و متناسب با واقعیت های اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، زیست محیطی و ... کشور به عنوان تفاوت و ارزش افزوده این پژوهش می‌باشد. با توجه به نتایج حاصل از پژوهش در بخش پیشنهادات، راهبردهایی در راستای توسعه متوازن منطقه‌ای در کشور ارائه شده است.
_||_
