بررسی تأثیر ابعاد سرمایه اجتماعی بر بازیافت زباله‌های شهری در کلانشهر شیراز

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

منصور حقیقتیان ¹ , کیانوش قلی پور ² , سید علی هاشمیان فر ³

1 - دانشیار گروه جامعه شناسی، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، ایران
2 - دانش آموخته دکتری جامعه‌ شناسی فرهنگی، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، ایران
3 - استادیار گروه جامعه شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

تاريخ الإرسال : 13 الجمعة , ذو القعدة, 1436 تاريخ التأكيد : 13 الثلاثاء , ذو القعدة, 1437 تاريخ الإصدار : 17 الجمعة , شوال, 1437

الکلمات المفتاحية: مشارکت اجتماعی, اعتماد اجتماعی, شیراز, زباله های شهری, تعهد اجتماعی,

ملخص المقالة :

      امروزه به موضوع بازیافت و ابعاد آن به عنوان یک اصل ضروری در مدیریت مواد زاید توجه می­شود. با روند رو به رشد محل­های دفن زباله و پیامدهای زیست محیطی آن نمی­توان تنها به دفن یا سوزاندن و نگاه فیزیکی و شیمیایی (علوم طبیعی) متوسل شد، بلکه یکی از کلیدهای موفقیت در این امر اهمیت عوامل اجتماعی مؤثر بر بازیافت نظیر سرمایه­های اجتماعی می­باشد. این پژوهش به بررسی رابطه ابعاد سرمایه اجتماعی (اعتماد اجتماعی، تعهد اجتماعی، مشارکت اجتماعی) و بازیافت زباله­های شهری در شیراز پرداخته است. روش پژوهش پیمایشی و جامعه آماری شهروندان ساکن در شهر شیراز (1400000 نفر) می­باشند. با توجه به حجم نمونه در مدلسازی معادلات ساختاری 500 نفر به عنوان نمونه تعیین و به صورت سهمیه­ای از 9 منطقه شهری داده­ها با ابزار پرسش­نامه جمع­آوری گردیده است. پایایی از طریق حد نصاب ضریب الفای کرونباخ و روایی پرسش نامه (با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی)، (روایی سازه) صورت گرفته است. نتایج آماری مربوط وجود رابطه معنی­داری بین هر یک از متغیرهای اعتماد، تعهد و مشارکت اجتماعی با بازیافت زباله­های شهری را مورد تأیید قرار داده است. نتایج ضریب پیرسون در مورد همبستگی رابطه­های فوق به ترتیب (20 /0 = r و 15 /0= r  و  19 /0= r) می­باشد و در فضای چند متغیره مدلسازی معادلات ساختاری با احتساب خطاهای اندازه­گیری تأثیر این متغیرها به ترتیب 13/0 ، 13/0 و 23/0 و ضریب تعیین 13/0 صدم می­باشد.

المصادر:

1. Abdul, M. (2000): management of municipal solid waste - Recycling and disposal of municipal solid waste in the world, organizations, municipalities, First Edition, Tehran. (in Persian).


2. Adams, W.M. (1993): Sustainable Development and the Greening of Development Theory in Schuurman, Beyond the Impasse: New Directions in Development Theory, Zed Books, London.


3. Benny Fateme, H . and Hosin Nejad ,F . (2012): consumerism in society and its impact on the urban environment: the modern approach to cultural and social strategy, Volume 1, Issue 2, p 45. (inPersian).


4. Braungart, M .& Mc Donough, W. (2010): Cradle to Cradle: Remaking the Way We Make Things, Farrar, Straus and Giroux.


5. Chvbanglus, G . and Tisian, H. (2009): comprehensive management of solid waste engineering principles and management issues, translated by  hagegifard, J and Yaghmaeian ,K and Hosseini, M , Khanyran Publications, First Edition. (in Persian).


6. Connett, P. (2013): The Zero Waste Solution: Untrashing the Planet One Community at a Time, Chelsea Green Publishing.


7. Fany,Z. (2005): Journal of geographic territory, Issue 8, pp. 108. (Persian).
   -Farsnews, No. 001 278, date 18.04.2012. (in Persian).


8. Ghasemi, V. (2011): The sample size in structural equation models and assess its adequacy for social scientists, Iranian Sociological Association, Issue 4,  pp 160-138. (in Persian).


9. Ghasemi, V. (2010): Structural Equation Modeling in Social Research Using Amos, sociologist Publications, First Edition, Tehran. (in Persian).


10. Great Britain: (2008): Parliament, House of Lords, Science and Technology Committee Waste Reduction , The Stationery Office.


11. Hafez b. sh. (2004): Unveiling the Face of Social Capital: Evidence from Community-Based Solid Waste Management Initiatives in Urban Bangladesh,the center for development research ,university of bonn.


12. Inglehart, R. (1994): cultural change in advanced industrial society, translated by vatter, M Kavir Publications, Tehran. (in Persian).


13. Johnson,B .(2013): Zero Waste Home: The Ultimate Guide to Simplifying Your Life by Reducing Your Waste, Simon and Schuster.


14. khody, M. and Mousavi,S . (2009): Energy Policy and Planning, National Energy Conference, the 7th National Energy Committee of the Islamic Republic of Iran, Tehran, p. 1. (in Persian).


15. Khorramdel, s.  and Rezvani Moghaddam,P and Amin Ghafori ,A .(1993): Environmental effects of wheat production in the country using cycle assessment yard, Cereal Research, Issue I, p. 28. (in Persian).


16. khosh far, G. and Salehi , S . (2009): social capital and environmental behavior, -Congress of social issues, Mazandaran Province. (in Persian).


17. Lehmann, S. & Robert C. (2012): Designing for Zero Waste: Consumption, Technologies and the Built Environment, EarthScan.


18. Meer, U. (2011): PET Recycling: Behavior of consumers in Lahore, Pakistan, Master Thesis in Business Administration.


19. Navabakhsh, M. and Naeem M. (2011): Social factors affecting the participation of citizens in the separation and collection of household waste (Case Study in District 13 of Tehran Municipality), Quarterly Scientific Journal of Urban Studies, Islamic Azad University Dehaghan, First Year, Issue I, pp. 51-20. (in Persian).


20. Nick pour,A . and Ramzanzadeh , M. and  Vahedy , H. (2015): Evaluation of social capital and its impact on improving the quality of urban environment Case study: Babolsar, Regional Planning Journal, Volume 5, Issue 19, p. 116. (in Persian).


21. Putnam, R.(2001) Democracy and civic traditions, translated by delfroz, M , Office of Political Studies and the Interior Ministry Publications ,Tehran. (in Persian).


22. Rainer, S . and Wenger, E . (2011): waste management and recycling, translated by Sabour, M ,and  Ghanbarzadeh Lak, M and Gorban, A , K.N.Toosi University of Technology Publications , Second Edition, Tehran.(in Persian).


23. Safdari, M .and Ehrampoush, M. (2013): evaluate the knowledge, attitudes and practices of housewives city recycling of solid waste. Sunrise Yazd Journal, Volume 12, Issue 3.(Persian).


24. Share pour, M . (2011): dimensions and functions of social capital and the consequences of erosion, Iranian Sociological Association, Issue 3. (in Persian).


25. Salih, S . and Logman, E . (2012): An Empirical Study to study the environmental behavior of responsible and irresponsible environmental behavior in Zanjan city and rural areas, social issues, Issue 1,pp .147-121. (inPersian).


26. SharghDaily, No. 1998, date 23.05.2014. (in Persian).


27. Spiegelman , H. (2006): Transitioning to Zero Waste, What can local governments do now? Within a Zero Waste / EPR planning framework.


28. Tajbakhsh, k. (2005): social capital, trust, democracy and development, translated by Afshin Khakbaz and Hassan puyan, shirazeh Publications, Tehran. (in Persian).


29. Ztumka,P. (2005): Trust: a sociological theory, translation by Golabey, F,  motarjem Publications, Tabriz. (in Persian).