برنامه‌ریزی راهبردی جهت مکان‌‌یابی بهینه پارک‌های‌ محله‌ای با استفاده از GIS و تکنیک Fuzzy AHP؛ (مطالعه موردی: منطقه دو شهر زاهدان)

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

علی اصغر عبدالهی ¹ , فاطمه پازند ²

1 - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه باهنر کرمان، کرمان، ایران
2 - کارشناسی ارشد شهرسازی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران

تاريخ الإرسال : 16 الإثنين , ذو القعدة, 1436 تاريخ التأكيد : 21 السبت , جمادى الأولى, 1438 تاريخ الإصدار : 22 الجمعة , ربيع الثاني, 1438

الکلمات المفتاحية: GIS, AHP, منطق فازی, برنامه‌ریزی راهبردی, مکان‌یابی فضای سبز, پارک محله‌ای,

ملخص المقالة :

      از آنجا که مهم­ترین کارکرد فضاهای سبز و پارک­ها مقابله با آثار سوء گسترش صنعت و کاربرد نادرست تکنولوژی است و موجب افزایش کیفیت زیستی شهرها می‌شوند. وجود فضاهای سبز و تأثیر آنها در شهرها اجتناب ناپذیر است؛ به طوری­که بدون آن ممکن نیست شهرها پایدار باقی بمانند. از این­رو برنامه‌ای هدفمند جهت توسعه اینگونه فضاها در شهرهای حاضر نیاز می‌باشد. برای این منظور ابزار و فنون پیشرفته‌ای ابداع شده‌اند؛ تا در خدمت تحلیل کاراتر برنامه‌ریزی شهری قرار گیرند. هدف پژوهش حاضر تدوین برنامه‌ای راهبردی جهت مکان‌یابی پارک‌های محله‌ای در منطقه 2 شهر زاهدان می‌باشد، که با  استفاده از تکنیک سوات، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی، الگوی مکان­یابی بهینه پارک‌های محله‌ای در منطقه 2 شهر زاهدان را ارائه نموده است. ماهیت تحقیق به لحاظ نوع هدف کاربردی و روش تحقیق توصیفی – تحلیلی است. به منظور طبقه‌بندی و تجزیه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات از مدل‌های  SWOT، FUZZY AHP و شاخص همپوشانی (IO) استفاده شد. برای ایجاد بانک اطلاعاتی، تجزیه و تحلیل اطلاعات و تولید نقشه‌های مربوطه از سیستم اطلاعات مکانی GIS استفاده ‌شده است و وزن دهی معیارها در نرم افزار Expert choice انجام ‌گرفته است. نتایج پژوهش در اولویت سنجی شاخص‌ها بیانگر آن است که معیارهای نزدیکی به مراکز مسکونی بعنوان زیر شاخص کالبدی با وزن نسبی (0.368) و تراکم جمعیت بعنوان زیر شاخص اجتماعی با وزن نسبی (0.123) بیشترین اولویت در مکا­ن­یابی پارک‌های محله‌ای را دارند.

المصادر:

1. Ashrafi, Y., 2010. A new approach in the urban planning CDS analytical approach. Tehran, Urban management, No. 23. Pp: 89-105. (in Persian)


2. Ashrafi, Y., Malekzadeh, A., 2011. Vision participation in the process of urban development (CDS) (Case study: Maragheh). Tehran, Urban management, No. 25, Pp. 169-186. (in Persian)


3. Baroughi, F., 2004. Urban green space of plan to reality. municipalities Journal, year 5^th. No. 6^th. (in Persian)


4. Cities Alliance, (2004), b, CDS in China: A Manual of CDS, Cities Alliance, Washington D.C., (http//www.citiesalliance.org).


5. Danesh payeh, N., Masoud, M., 2015. planning Hierarchical Spread of green spaces (Case Study Area 6 District 6, Tehran). First National Conference on Architecture, Civil Engineering and Urban Environment, Community Hegmataneh environmental assessment. (in Persian)


6. Pourebrahim, SH., 1385. The importance of green spaces in the urban environment. sonboleh Journal, No. 13. (in Persian)


7. Habibi M., Masaeli, S., 2008. The per capita of urban land use. First Edition. Tehran: Ministry of Housing and Urbanism & National Land and Housing Organization. (in Persian)


8. Sarkargar ardekani, Z., Pourmanafi, S., 2014. Urban green space optimization positioning using SWOT model in the GIS environment using Boolean and fuzzy (Case study: Ardakan). National Conference Construction and Sustainable Development with a focus on modern methods in civil engineering, the ninth Symposium on Advances in Science and Technology. Mashhad. December. Institute of Higher Education KHAVARAN. (in Persian)


9. Saeidniya, A., 2000.  Urban green space. green book Municipality. Department of Urban Planning. Ministry of Interior. Vol 9^th. (in Persian)


10. Majnoniyan, H., 1995. Issues around the park, green space recreation. Department of Parks and green spaces in Tehran municipality. Tehran. (in Persian)


11. Mohammadi, J., Zarabi, A., Pourghayomi, H., 2013. Spatial analysis and site selection urban parks Case study: City Kazeroon. year 16. No. 38. Pp: 123-152. (in Persian)


12. Mohammadi, J., (1381), Spatial analysis and site selection urban parks Case study: City Kazeroon. year 4^th . Number 44^th. pp: 15-20. (in Persian)


13. Ministry of Housing and Urban, 2005. The criteria of locating urban space. Journal Soffeh, year 15^th. No. 40. (in Persian)


14. Saberi, A., Ghanbari, A., Hoseinzade, M., 2011. site selection parks and urban green space by using geographic information system using multi-criteria evaluation AHP; Case Study: City of Shushtar. National Geomatics Conference in May. National mapping agency. (in Persian)


15. Zarabi, A., Ranjbar, A., 2011. An Analysis of urban green space by using the techniques of urban planning in GIS (Case Study: Region 4 Shiraz). year 24, No. 52, pp: 135-154. (in Persian)


16. Ziyari, K., Shadman rodposhti, M., Hassanpour, S., Mostafaeey A., 2013. site selection Urban Space using AHP and fuzzy synthetic method in GIS; Case Study: Region 14 of Tehran Metropolis. year 13^th. Number 43. Pp: 19-38. (in Persian)