برآورد آسیب پذیری لرزه ای مسکن شهری و روستایی در مناطق سکونتگاهی کشور ایران با تأکید بر نوع اسکلت و مصالح مورد استفاده
الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای
اکبر محمدی
1
(استادیار/دانشگاه فنی مهندسی بویین زهرا)
الکلمات المفتاحية: ایران, مسکن, آسیب پذیری, منطقه,
ملخص المقالة :
آسیب به ساختمانهای مسکونی یکی از مهمترین آسیبهای کالبدی زلزله میباشد که میتواند آسیبهای دیگری را بدنبال داشتهباشد. در این تحقیق سوال اصلی این است که واحدهای مسکونی واقع در مناطق کشور (شهرستانها) با توجه به نوع مصالح و اسکلت و همچنین خطر زلزله، چقدر آسیبپذیر هستند؟ هدف اصلی تحقیق بررسی درجه آسیبپذیری لرزه ای واحدهای مسکونی در مناطق ایران (شهرستانها) میباشد. روشهای مورد استفاده در تحقیق AHP-fuzzy ، DIMETEL-fuzzy و تحلیلهای فضایی است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که تفاوتهای زیادی به تفکیک مناطق و همچنین به تفکیک بخش شهری و روستایی در خصوص آسیبپذیری واحدهای مسکونی در مقابل زلزله وجوددارد. میانگین امتیاز آسیبپذیری در بخش شهری 27/0 و در بخش روستایی 31/0 بدستآمد که نشانگر آسیبپذیری بالای بخش روستایی در مقایسه با بخش شهری است. از نظر منطقه ای نیز شهرهای واقع در استانهای مرکزی، همدان، اصفهان، تهران، کردستان، گیلان و زنجان از نظر آسیبپذیری مسکن شهری در وضعیت مناسبی قراردارند در صورتی که شهرهای واقع در استانهای شرقی، جنوبی، جنوب غربی و شمال غربی کشور از آسیبپذیری بالایی برخوردارهستند. در خصوص بخش روستایی نیز، وضعیت استانهای مرکزی، اصفهان، تهران، کردستان و گیلان در مقایسه با سایر استانها مناسبتر می باشد و استانهای شرقی، مرکزی، جنوبی و غربی نیز از آسیبپذیری بالایی برخوردارهستند.
1- Razavian, Mohammad Taghi, Alian, Mehdi and Rostami, Hossein (1979): "Assessing the Spatial Vulnerability of Yazd Province Infrastructures with Passive Defense Approach", Town and Country Planning Journal, Volume 10, Number 1, Qom, pp. 31-63. (In persian)
2- Shakoor, Ali, Karimi Ghotbabadi, Fazlollah & Maleki, Mohammad (1396): "Risk Analysis of Human settelment Vulnerability to Earthquake (Case Study: Villages of Lamerd County)", Journal of Regional Planning, Volume 7 No. 26, Marvdasht, pp. 92-81. (In persian)
3- Tabibian, Manouchehr, Mozaffari, Negin. (1979): "Assessment of Residential Vulnerability to Earthquake and Vulnerability Reduction Strategies (Case Study: District 6 of Tehran Municipality"), Journal of Urban Studies, Volume 7, Number 27, Sanandaj, pp. 93-112. (In persian)
4- Fazel, Sogol, Tawahi, Massoud and Mahmoudzadeh, Amir. (2016): "Urban Seismic Vulnerability Zoning Using ANP Model Case Study: Najaf Abad City", Journal of Crisis Management, Volume 6, Number 1, Tehran, pp. 132-121(In persian)
5- Amanpour, Saeed, Mohammadi Deh Cheshme, Mostafa & Alizadeh, Mehdi (2016): "Assessment of Urban Infrastructure Vulnerability of Kouhdasht with Passive Defense Approach", Journal of Town and Country Planning, Volume 8, Number 1, Qom, pp. 133-154. (In persian)
6- Institute of Natural Disasters (2016): "Preliminary Report of November 21, 2016- Azgaleh-Sarpol Zahab Kermanshah earthquake with magnitude 3.7", Institute of Natural Disasters, Tehran(In persian)
7- Zebardast, Esfandiar. (2001): "Application of Analytical Hierarchy Process in Urban and Regional Planning", Journal of Honarhaye Ziba, No. 10, Tehran, pp. 21-13(In persian)
8- Sadin, Hossein, Mirzaali, Mohammad, and Kowsari Safa, Masoumeh (2017): "Risk Analysis and Seismic Damage in Rural Areas Using AHP and GIS Methods Case Study:Abarshiveh Damavand Village », Journal of Crisis Management Research, Volume 6, Number 1, Tehran, pp. 93-104. (In persian)
9- Anderson, B. Mary, Woodrow, J. Peter (1989): A FRAMEWORK FOR ANALYZING CAPACITIES AND VULNERABILITIES, Harvard University Graduate School of Education, Longfellow Hall, Appian Way, Cambridge, Massachusetts 02138-3704 (617): 495-9815
10- Birkmann, J. (2006): Indicators and criteria for measuring vulnerability: theoretical basis and requirements. In measuring vulnerability to natural hazards: towards disaster resilient societies Tokyo: UNU-Press: 55-77.
11- Chaibedra, B., Benanane, A., & Boutaraa, Z. (2018): Seismic vulnerability assessment to earthquake at urban scale: A case of Mostaganem city in Algeria, Journal of Disaster Risk Studies, Vol 10, No 1:1-8.
12- Askari, Ali (2011): "Spatial Statistics Analysis with Arc Gis", Tehran Municipality Information and Communication Technology Organization Publications(In persian)
13- Faraji Sabokbar, Hassanali, Omidipour, Morteza, Modiri, Mehdi and Bastamnia, Amir. (2014): "Presentation of Ahwaz Vulnerability Zoning Model Using Profile-Based Options Sorting Model (SSP)", Journal of Crisis Management, Volume 3, Number 2, Tehran, pp. 56- 45(In persian)
14- Lumantarna, E. Lam, N. Tsang, H.H. Wilson, J. Gad, E. Goldsworthy H.(2014): Review of Methodologies for Seismic Vulnerability Assessment of Buildings, Australian Earthquake Engineering Society 2014 Conference, Nov. 21−23, Lorne, Victoria
15- Nath, S. K., Adhikari, M. D., Devaraj, N., & Maiti, S. K. (2015): Seismic vulnerability and risk assessment of Kolkata City, India, Natural Hazards and Earth System Sciences (NHESS) journal, volume 15 issue 6: 1103–1121.
16- WHO (2016). https://www.who.int/environmental_health_emergencies/vulnerable_groups/en
17- Kamel Basmonge, Batol, Mirjafari, Babak & Alavi, Seyed Ali (2012): "Seismic Vulnerability Assessment in a Tabriz City Area Using Spatial Multi Criteria Analysis Model", Journal of Space Planning, Volume 16, Issue 2 , Tehran, pp. 121-140(In persian)
18- Iran Statistics Center (2016). Country Division 1395 information, available at https://www.amar.org.ir
19- Iran Statistics Center (2016). Population and Housing Census 2016, available at https://www.amar.org.ir
20- Ministry of Interior (2016). Map of Shahrestan divisions 2016
_||_