بررسی همگرایی منطقه‌ای گردشگری و نقش زیرساخت‌های گردشگری در استان‌های ایران

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

جواد براتی ¹

1 - استادیار گروه پژوهشی اقتصاد گردشگری، پژوهشکده گردشگری، سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی

تاريخ الإرسال : 13 الأربعاء , شوال, 1439 تاريخ التأكيد : 17 الأحد , ذو الحجة, 1440 تاريخ الإصدار : 24 الإثنين , محرم, 1441

الکلمات المفتاحية: پانل دیتای پویا, زیرساخت‌های گردشگری, همگرایی منطقه‌ای گردشگری, پارامترسازی مجدد متعامد,

ملخص المقالة :

این مطالعه، با هدف بررسی همگرایی در توسعه گردشگری بین استان‌های ایران، سه نوع همگرایی بتا (مطلق و شرطی)، همگرایی سیگما و همگرایی باشگاهی را مورد سنجش و تحلیل قرار داده است. در بررسی همگرایی بتا شرطی، از متغیرهای زیرساختی گردشگری به عنوان متغیرهای ابزاری استفاده شده است و از اینرو، نقش زیرساخت‌های گردشگری در همگرایی منطقه‌ای گردشگری نیز بررسی شده است. مدل پانل دیتای پویا با رویکرد پارامترسازی مجدد متعامد برای دوره زمانی 1390-1395 و برای 31 استان کشور برآورد شده است. برای بررسی همگرایی باشگاهی، استان‌ها به دو گروه استان‌های با سرعت همگرایی منفی (گروه 1) و استان‌های با سرعت همگرایی مثبت (گروه 2) تقسیم شده‌اند. نتایج بیانگر تفاوت در سرعت همگرایی بین این دو گروه می‌باشد، بطوریکه استان‌های گروه 2، روند سریعتر در دو نوع همگرایی بتا و همگرایی باشگاهی داشته‌اند. همچنین، استان‌های گروه 1، از زیرساخت‌های گردشگری بسیار بالاتر، تمرکز جمعیتی بیشتر و قرارگیری در مسیر تردد گردشگران سایر استان­ها برخوردارند. این استان‌ها عمدتاً به عنوان استان‌های با مقصد نهایی سفر شناخته می‌شوند که از ماندگاری بالاتر گردشگری نیز برخوردارند.

المصادر:

1. براتی، جواد (1397): بررسی مبنای اجرایی تهیه و تدوین حساب‌های اقماری منطقه‌ای گردشگری؛ طرح پژوهشی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی.


2. رحمانی، تیمور و حسن‌زاده، ابراهیم (1390): اثر مهاجرت بر رشد اقتصادی و همگرایی منطقه‌ای در ایران؛ فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی؛ شماره 5؛ صص 1-19.


3. ممی‌پور، سیاب و عبدی، فهمیه (1396): بررسی اثرات سرریز فضایی گردشگری بر رشد اقتصادی استان‌های ایران: در چارچوب تحلیل همگرایی فضایی بتا؛ فصلنامه برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری؛ سال ششم؛ شماره 22؛ صص 54-76.
   
   
   1. Azariadis, C., Draze N, A. (1990): Threshold externalities in economic development.  The Quarterly Journal of Economics, 105: 501 – 26.
   
   
   2. Bahar, Ozan; Bozkurt, Kurtulus; Dogan, Bilge (2013): Striving for Service Quality: Reality, Problems and Solutions: Empirical Testing of Convergence Hypothesis of International Tourism Sector; Social Sciences (1392-0758). Vol. 79 Issue 1, p7-16. 10p. 6 Charts
   
   
   3. Barro R, Sala-i-Martin X, (1992): Convergence. Journal of Political Economy, 100(2): 223–251. doi: 10.1086/261816.
   
   
   4. Baumol, W. J. (1986): Productivity Growth, Convergence, and Welfare: What the Long-Run Data Show. American Economic Review, 76, 1072–10855.
   
   
   5. Canova F, (2004): Testing for convergence clubs in income per capita: A predictive density approach. International Economic Review, 45(1): 49–77.
   
   
   6. Ertur C., Le Gallo J., Baumont C. (2006): The European regional convergence process, 1980-1995: Do spatial regimes and spatial dependence matter? International Regional Science Review, 29: 3 - 34.
   
   
   7. Galor O D, (1996): Convergence? Inferences from theoretical models. Economic Journal, 106(7): 1056–1069.
   
   
   8. Hepsag, Aycan (2015): Testing convergence of tourism markets: evidence from seasonal unit roots test; Journal Anatolia an International Journal of Tourism and Hospitality Research; Pages 177-188.
   
   
   9. Korres, George M.; Tsombanoglou, George & Kokkinou, Aikaterini (2008): The Role of Tourism in European Regional Growth; The International Conference on ICMMS 2008; Marketing and Management Sciences: pp. 339-343.
   
   
   10. Lancaster, T.  (2000): The incidental parameter problem since 1948; Journal of Econometrics, 95:391–413.
   
   
   11. Lancaster, T. (2002): Orthogonal parameters and panel data; Review of Economic Studies, 69:647–666.
   
   
   12. Lee, C.G. (2009): The convergence hypothesis for tourism markets: Evidence from Singapore. Tourism Economics, 15(4), 875–81.
   
   
   13. Marković & Marković (1972): Tourism economics. Zagreb: Školska knjiga
   
   
   14. Muszyńska, Joanna & Müller-Frączek, Iwona (2014): The Convergence of the Economic Size of Farms in Poland – The Econometric Analysis, Quantitative Methods in Economics, Vol. XV, No. 2, 2014, pp. 157-166.
   
   
   15. Narayan, Paresh Kumar (2007): Testing Convergence of Fijis Tourism Markets; Pacific Economic Review, Vol. 12, Issue 5, pp. 651-663.
   
   
   16. Narayan, Paresh Kumar (2006): Are Australia's Tourism Markets Converging?; Journal of Applied Economics Volume 38, 2006 - Issue 10; Pages 1153-1162.
   
   
   17. Nickell, S. (1981): Biases in dynamic models with fixed effects; Econometrica, 49:1417–1426.
   
   
   18. Peng Guohua, (2005): The disparity of income, TFP and the convergence hypothesis in Chinese provinces. Economic Research Journal, (9): 19–29. (in Chinese)
   
   
   19. Pickup, Mark; Gustafson, Paul; Cubranic, Davor & Evans, Geoffrey  (2017): OrthoPanels: An R Package forEstimating a Dynamic Panel Model withFixed Effects Using the Orthogonal Reparameterization Approach; The R Journal Vol. 9/1, June 2017; pp 60-76.
   
   
   20. Próchniak M., Vojinović B., Oplotnik Ž.J., (2016): Convergence in the Tourism Sector at the Local Level: Empirical Evidence from the EU Regions, „Lex Localis – Journal of Local Self-Government”, 14, 2016, s. 559-574.
   
   
   21. Sergo, Zdravko & Jasmina, Grzinic (2017): Exploring International Tourism Trends in the Mediterranean: Convergence or Big Divergence; Journal of Economic and Social Development – Vol 4. No 1; pages 39-49.
   
   
   22. Shuxin, WANG; Yuanqing, HE; Xueding, WANG; Guofeng, ZHU & Weihong, CAO (2011): Regional Disparity and Convergence of China′s Inbound Tourism Economy, Chin. Geogra. Sci. 2011 21(6) 715 – 722.
   
   
   23. Solarin, Sakiru Adebola (2014): Revisiting the Convergence Hypothesis of Tourism Markets: Evidence from South Africa; Margin: The Journal of Applied Economic Research; Volume: 8 issue: 1, page(s): 77-92.
   
   
   24. Solow R M, (1956): A contribution to the theory of economic growth. Quarterly Journal of Economics, 70(1): 65–94.
   
   
   25. Swan T W, (1956): Economic growth and capital accumulation. Economic Record, 32(2): 334–361.
   
   
   26. Tourism & Transport Forum Australia (TTF): (2008). tourism infrastructure policy & priorities - Tourism & Transport Forum; Sydney, Australia.
   
   
   27. Vojinovic, Borut; Brezovnik, Bostjan & Oplotnik, Zan Jan (2016): Measuring Services and Tourism Convergence Among Five Old and Five New EU Member States; Engineering Economics, Volume 27, No 3, pages 285–293.
   
   

Yilanci, V., & Eris, Z.A. (2012): Are tourism markets of Turkey converging or not? A Fourier stationary analysis.  Anatolia, 23(2), 207–16.