تحلیل مقایسه ای از کاربرد روش های تحلیل چند معیاره در مطالعات منطقه ای (مطالعه موردی: استان لرستان)
الموضوعات :
فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای
حسین نظم فر
1
,
بهزاد پادروندی
2
1 - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2 - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
تاريخ الإرسال : 14 الأربعاء , ربيع الأول, 1435
تاريخ التأكيد : 21 الجمعة , جمادى الثانية, 1436
تاريخ الإصدار : 01 السبت , جمادى الثانية, 1436
الکلمات المفتاحية:
تحلیل چندمعیاره,
روش شباهت به گزینه ایده آل,
برنامه ریزی توافقی,
فرایند تحلیل سلسله مراتبی,
لرستان,
ملخص المقالة :
تکنیکهای تصمیمگیری چند معیاره با اتخاذ انواع مشخصههای کمی و کیفی و وزندهی آنها ابزارهای مناسبی در تحلیل تصمیمگیری برنامهریزی توسعهی نواحی میباشند. در همین راستا پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با هدف بهرهگیری تلفیقی و مقایسهای از روشهای تصمیمگیری چند معیاره تاپسیس، تحلیل چند معیاره ویکور و محاسبه تحلیل سلسلهمراتب (EHP) در تلاش است تا وضعیت توزیع و توسعه شاخصهای توسعهی اقتصادی- اجتماعی، فرهنگی، بهداشتی- درمانی در استان لرستان (بعنوان جامعه هدف) را مورد تحلیل و ارزیابی مقایسهای قرار دهد. نتایج نشان دهنده موقعیت متفاوت توسعهیافتگی شهرستانهای استان در روشهای مورد مطالعه است. در برآیند تحلیل مقایسهای نیز چنین به نظر میرسد که روش VIKORبه لحاظ این که میزان نوسان نتایج در این روش در مقایسه با دو روش دیگر مورد استفاده، دارای درصد و شدت تغییرات کمتری است، از اعتبار بیشتری در سطحبندی توسعه نواحی برخوردار است.
المصادر:
بردی آنامرادنژاد، رحیم (پاییز1387): «جایگاه توسعهیافتگی استان‌های کشور در شاخصهای عمده بخش کشاورزی» فصلنامه روستا و توسعه، سال ۱۱، شماره ۳، تهران، صص 194-173.
امینی فسخودی، عباس (پاییز و زمستان1384): «کاربرد استنتاج منطق فازی در مطالعات برنامهریزی و توسعهی منطقهای»، دو فصلنامه دانش و توسعه، شماره 17، مشهد، صص61-39.
بدری، سیدعلی، قهرودی تالی، منیژه و سعیدرضا اکبریان رونیزی (بهار و تابستان 1385): «مطالعه تطبیقی روشهای سنجش توسعه یافتگی بر مطالعات ناحیه ای» مجله جغرافیا و توسعه، دوره 4، شماره 7، زاهدان، صص 22-5.
بدری، سیدعلی (1382): روشها و مدلهای برنامهریزی روستایی، جزوه درسی کارهای عملی رشته جغرافیا و برنامهریزی روستایی، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور، تهران.
بیرانوند زاده، مریم، سرخ کمال، کبری، علیزاده، سید دانا و علیرضا شیخ‌الاسلامی (تابستان 1386): «تحلیلی بر میزان توسعهیافتگی استان خراسان شمالی و جایگاه آن در کشور»، مجله علوم جغرافیایی، شماره 7 و 8، تهران، صص40-21.
پادروندی، بهزاد (1392): بررسی و سطحبندی وضعیت پایداری توسعه شهرستانهای استان لرستان، پایاننامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل.
داداش پور، هاشم، علیزاده، بهرام و بهاره مدنی (تابستان1390): «بررسی و تحلیل روند توسعهیافتگی و نابرابری‌های فضایی در شهرستانهای استان آذربایجان غربی»، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 53، تهران، صص 209-173.
سلطانپناه، هیرش، فاروقی، هیوا، و محمود گلابی (بهار و تابستان 1389): «به کارگیری و مقایسه تکنیکهای تصمیم گیری چند شاخصه در رتبهبندی کشورها بر مبنای میزان توسعه انسانی»، مجله دانش و فناوری سال اول، شمارة 2، مشهد، صص 28-1 .
ضرابی، اصغر و نازنین تبریزی (بهار1389): «تعیین سطح توسعهیافتگی شهرستانهای استان مازندران-رویکرد تحلیل عاملی»، فصلنامه جغرافیایی آمایش محیط، سال 4، شماره 12، ملایر، صص 77-63.
عطایی، محمد ( 1389): تصمیم گیری چند معیاره، انتشارات دقت، چاپ اول، دانشگاه صنعتی شاهرود.
خاکپور، براتعلی، و علیرضا باوانپوری (تابستان1388): «بررسی و تحلیل نابرابری در سطوح توسعه یافتگی مناطق شهر مشهد»، مجله دانش و توسعه، سال شانزدهم، شماره 27، مشهد، صص 202-182.
غفاری گیلانده، عطا (1380): ارزیابی نظام توسعه کالبدی شهر وارائه الگوی مناسب توسعه کالبدی شهر با استفاده از GIS در قالب مدل توسعه پایدار زمین– مطالعه موردی اردبیل، پایانامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
غلامی، عبدالوهاب (1390): کاربرد فنون MCDM در طرح و اولویتبندی گزینههای مناسب در امر بازیافت و دفن پسماندهای شهری، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل.
فولادگر، محمد ( 1386): طراحی ساختار سیستم پشتیبانی در تصمیمگیری جهت مدیریت منابع و مصارف آب متناسب با حوضه‌های آبریز کشور، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
قائد رحمتی، صفر، مستوفی‌الممالکی، رضا و مهدی براری (بهار1392): «تحلیل شاخصهای توسعه و سطح بندی دهستان‌های استان یزد»، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 30، زاهدان، صص 86-71.
کردوانی، پرویز و صلاح شریفی (پاییز1391): «میزان توسعهیافتگی در دهستان‌های شهرستان مریوان: مطالعه موردی بخش مرکزی»، فصلنامه روستا و توسعه، سال 15، شماره 3، تهران، صص 130-115.
مالچفسکی، یاچک (1385): سامانههای اطلاعات جغرافیایی و تحلیل تصمیم چندمعیاری، ترجمه: اکبر پرهیزکار و عطا غفاری گیلانده، انتشارات سمت، چاپ اول، تهران.
محمدی مرادی، اصغر و مهدی اخترکاوان (بهار و تابستان1388): «روششناسی مدلهای تحلیل تصمیمگیری چند معیاره»، نشریه آرمانشهر، شماره 2، تهران، صص125-113.
مرکز آمار ایران (1390): سرشماری عمومی نفوس و مسکن استان لرستان، تهران.
موحد، علی، فیروزی، محمدعلی و حبیبه روزبه (تابستان1390): «تحلیل درجه توسعهیافتگی شهرستانهای استان خوزستان با استفاده از روش تحلیل عاملی و تحلیل خوشه ای»، مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری، سال دوم، شماره 5، مرودشت، صص 56-43.
21. Alhassan,H. (2007): Regional Inequalities in Consumption Patterns: A Multilevel Approach to the Case of Italy, International Statistical Review, Vol. 75, NO.1, pp:27-41.
22. Chankong, V & Y. Haimes (1983): Multi-objective decision making: theory methodology. New York: North-Holland.
23. Mahmoodzadeh, J. Shahrabi, M. Pariazar, M. S. Zaeri (2007): Project Selection by Using Fuzzy AHP and TOPSIS Technique, World Academy of Science, pp: 333-338.
24. Sarr. M & K Zeleny (1997): MCDM: stat and future of the arts. In: (Eds). Multiple criteria decision making. Amsterdam: North-Holland, pp: 29.
25. Gary Higgs, J. (2006): integrates multi-criteria techniques with geographical information systems in waste facility location to enhance public participation, Journal of Waste Management & Research, volume24, pp 105-117.
26. Lees, N, (2010) Inequality as an Obstacle to World Political Community and Global Social Justice, Oxford University, Paper to be Presented at the SGIR 7th Annual Conference on International Relations, Sweden, September 9-11th 2010.
27. UNDP, (2010): Human Development Report: 40-year Trends Analysis Shows Poor Countries Making Faster Development Gains.
