تحلیل و بررسی عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر توسعه پایدار در شهرستان تربت جام

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

شهربانو نکویی ¹ (دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد دهاقان)
محمدعلی چیت ساز ² (هیات علمی دانشگاه آزاد دهاقان)
سید ناصر حجازی ³ (هیات علمی دانشگاه آزاد دهاقان)

تاريخ الإرسال : 20 الإثنين , جمادى الثانية, 1440 تاريخ التأكيد : 29 الإثنين , رمضان, 1440 تاريخ الإصدار : 19 السبت , شوال, 1440

الکلمات المفتاحية: عوامل اجتماعی, عوامل اقتصادی, توسعه پایدار, عدالت اجتماعی, تربت جام,

ملخص المقالة :

توسعه پایدار، یکی از مفاهیمی است که باچگونگی شیوه زندگی افراد یک جامعه پیوندی تنگاتنگ دارد، و در ابعاد عینی بیشتر ناظر بر بالا بردن سطح زندگی عمومی از طریق ایجاد شرایط مطلوب و بهینه در زمینه های  تغذیه، بهداشت، اشتغال، آموزش و چگونگی گذراندن اوقات فراغت می­باشد. و این مبحث در مناطق مرزی اهمیت بیشتری دارد؛ چرا که مناطق مرزی و از نظر سیاسی نیاز به جمعیتی مقیم و ساکن دارند و خالی شدن مناطق مرزی به دلیل عدم امکانات کافی یا نابرابری در توزیع آن علاوه بر نقصان روند توسعه کشور، برای امنیت ملی نیز مخاطره­ای بزرگ می باشد، شهرستان تر بت جام هم از این قاعده مستثنی نیست. این پژوهش به بررسی بعضی از عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر توسعه پایدار شهرستان تربت جام می پردازد، این پژوهش بر اساس رویکرد پیمایشی به تبیین متغیرهای تأثیرگذار برتوسعه پایدار پرداخته است، جامعه آماری تمام شهروندان ساکن در شهرستان تربت جام می­باشندکه.500 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین و به صورت سهمیه­ای از مناطق مختلف این شهرستان پرسشنامه را پر کردند. یافته­ها نشان می­دهد زنان بیش از مردان و شهروندان متأهل بیشتر از مجردان بر توسعه پایدار تأثیر می­گذارند، پس از آن با استفاده از مدل­سازی معادلات ساختاری و با احتساب خطاهای اندازه گیری سایر متغیرهای پژوهش به ترتیب (عدالت اجتماعی 81 درصد، شاخص­های اجتماعی 44 درصد، عدالت فضایی 36 درصد، فقرزدایی 33درصد، سرمایه اقتصادی 27/0 درصد، مشارکت اجتماعی 25 درصد، توسعه اقتصادی 16 درصد، تعهد اجتماعی 15درصد، اعتماد اجتماعی 15 درصد) تأثیر را بر توسعه پایدار داشته­اند. اما توسعه پایدار در بین پایگاه­های اقتصادی اجتماعی و تحصیلات مختلف یکسان بوده و تفاوت چندانی وجود نداشته است.

المصادر:

1. احمدی، بهجت (1392): «بررسی عدالت اجتماعی به عنوان رویکرد بر تحقق توسعه پایدار شهری منطقه یازده شهرداری مشهد»، پایان نامه ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد.


2. اکبرى، نعمت الله (1378): «مباحثى از توسعه در ایران»، اصفهان، انتشارات هشت بهشت.


3. اصغرپور، کسری؛ خانلو، نسیم؛ زیاری، کرامت الله؛ شالی امینی، وحید( 1396): « ارتقای سطح کیفی فضاهای عمومی شهری با رویکرد عدالت اجتماعی (مطالعه موردی: محله دزاشیب منطقه یک شهرداری تهران)»، مجله پژوهش های اخلاقی، سال هفتم، شماره چهار، تهران، صص 23-42.


4. بشیریه، حسین( 1378): «تاریخ اندیشه های سیاسی قرن بیستم، لیبرالیسم و محافظه کاری» ، جلد دوم، نشر نی، چاپ اول.


5. بنیانیان، حسن (1386): «فرهنگ و توسعه»، تهران، نشر امیرکبیر.


6. پی نین تی کی کریشنا رائو(1385): «توسعه پایدار (اقتصاد وسازکارها)»، مترجم یاوری، احمدرضا، انتشارات دانشگاه تهران. 


7. تقوایی مسعود، صفرآبادی، اعظم (1392): «توسعه پایدار شهری و عوامل مؤثر بر آن، شهر کرمانشاه»، فصلنامه جامعه شناختی شهری، سال 3، شماره 11، دهاقان.


8. تودارو، مایکل، (1378): «توسعه اقتصادی در جهان سوم»، ترجمه غلامعلی فرجادی، تهران، موسسه عالی پژوهش در برنامه ریزی و توسعه، چاپ نهم.


9. حبیبی، محسن؛ بارول، شیرین؛ خجسته، مریم؛ نگهداری کیا، پریا (1389): « طراحی روستایی، مشارکت و توسعه پایدار»، فصلنامه مسکن و محیط روستا، شماره 132، تهران.


10. ریتزر، جرج به ترجمه هوشنگ نایبی (1395): نظریه جامعه شناسی ،تهران، نشر نی


11. زاهدی، محمد جواد، (1382): توسعه و نابرابری، چاپ دوم تهران، نشر مازیار.


12. زریباف، سیدمهدی (1391): « بررسی ونقد نظریه های فقر زدایی» ، مجله اقتصادی- ماهنامه بررسی مسائل و سیاست های اقتصادی، شماره3. صص 65-96.


13. گودرزی چگینی، مهرداد(1394): « توسعه پایدار؛ شاخص ها و سیاست»، فصلنامه سیاست جهانی، دوره 4، شماره 2.


14. کلانتری، محسن؛ قیامی، مریم ( 1394): « گردشگری موسیقی( موسیقی مقامی تربت جام) »، فصلنامه فضای گردشگری، سال چهارم، شماره 15. پرتال فرمانداری تربت جام.


15. شوماخر، ارنست اف ( 1392): «کوچک زیباست»، ترجمه علی رامین، سروش تهران.


16. نوابخش، مهرداد، سیاه پوش، اسحاق (1388): «مبانی توسعه پایدار شهری»، تهران، نشر جامعه شناسان.


17. مومنی و همکاران (1389): «عدالت اجتماعی، رویکردی در تحقق توسعه پایدار شهری در شهر (یاسوج)، فصلنامه برنامه ریزی فضایی، سال دوم، شماره 6، اصفهان.

18. Lynch, K. (2002). A Theory of Good City. (Translated by Bahrini, H. ), second edition, Tehran University Press.