تعیین مرکز روستا- شهری، الگویی در جهت توسعه پایدار مناطق روستایی (مورد مطالعه: شهرستان خرمآباد)
الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای
طاهر پریزادی
1
(استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران)
مهتاب بهمنی
2
(کارشناسی ارشد شهرسازی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران)
محمد حسین شاکرمی
3
(دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، پژوهشگاه مهندسی بحرانهای طبیعی شاخص پژوه، اصفهان، ایران)
مریم بیرانوندزاده
4
(پژوهشگر جهاد دانشگاهی واحد لرستان، خرمآباد، ایران)
نوبخت سبحانی
5
(دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
الکلمات المفتاحية: توسعه پایدار, روستا- شهر, خرم آباد, مدل های کمی,
ملخص المقالة :
در دهههای اخیر، توسعه شهرهای کوچک از طریق فرایند تبدیل روستاها به شهر همواره یکی از سیاستهای عمده در امر برنامهریزی کشورهای در حال توسعه از جمله ایران مدنظر بوده است. چون توسعه این استراتژی تأثیر بسزایی در بهبود کیفیت زندگی در نواحی روستاها، توزیع متعال جمعیت، امکانات و سرمایه، کاهش مهاجرت به شهرهای بزرگ، افزایش مشارکت روستائیان و توسعه اشتغال در روستائیان دارد. پژوهش حاضر با هدف، تعیین مرکز یا مراکز روستا- شهری در حوزهی شهرستان خرمآباد با بررسی روستاهای با جمعیت بالای 2000 نفر، در قالب 71 شاخص به تفکیک شاخصهای اقتصادی، اجتماعی، مسکن- کالبدی، زیربنایی و ارتباطی، بهداشتی- درمانی، مدیریتی و شاخص های کشاورزی تدوین شده است. در این پژوهش از روش تحلیلی- توصیفی در قالب روش تاکسونومی، روش موریس، روش ضریب پراکندگی، روش تعداد گرههای ارتباطی و روش مجموع حداقل فواصل، استفاده شده است. یافتهها حاکی از ان است که روستای دارایی از لحاظ امکانات و خدمات از برتری بیشتری نسبت به سایر روستاها دارد ولی روستای بهرامی بر اساس دو مدل موریس و تعداد گره های ارتباطی در رتبه های اول در بین روستاهای مورد مطالعه قرار دارد و می تواند به عنوان مرکز روستا- شهری تعیین شود. همچنین یافتهها بر اساس ضریب پراکندگی بیانگر عدم تعادل شاخص نرخ باسوادی در بین روستاها و از سوی دیگر شاخص اموزشی و اینترنت بیانگر تعادل در سطح روستاها میباشد.