تعیین مرکز روستا- شهری، الگویی در جهت توسعه پایدار مناطق روستایی (مورد مطالعه: شهرستان خرم‌آباد)

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

طاهر پریزادی ¹ (استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران)
مهتاب بهمنی ² (کارشناسی ارشد شهرسازی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران)
محمد حسین شاکرمی ³ (دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، پژوهش‌گاه مهندسی بحرانهای طبیعی شاخص پژوه، اصفهان، ایران)
مریم بیرانوندزاده ⁴ (پژوهشگر جهاد دانشگاهی واحد لرستان، خرم‌آباد، ایران)
نوبخت سبحانی ⁵ (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 24 السبت , ذو الحجة, 1435 تاريخ التأكيد : 17 الجمعة , ربيع الأول, 1438 تاريخ الإصدار : 21 الإثنين , صفر, 1438

الکلمات المفتاحية: توسعه پایدار, روستا- شهر, خرم آباد, مدل های کمی,

ملخص المقالة :

در دهه‌های اخیر، توسعه شهرهای کوچک از طریق فرایند تبدیل روستاها به شهر همواره یکی از سیاست­های عمده در امر برنامه­ریزی کشورهای در حال توسعه از جمله ایران مدنظر بوده است. چون توسعه این استراتژی تأثیر بسزایی در بهبود کیفیت زندگی در نواحی روستاها، توزیع متعال جمعیت، امکانات و سرمایه، کاهش مهاجرت به شهرهای بزرگ، افزایش مشارکت روستائیان و توسعه اشتغال در روستائیان دارد. پژوهش حاضر با هدف، تعیین مرکز یا مراکز روستا- شهری در حوزه‌ی شهرستان خرم‌آباد با بررسی روستاهای با جمعیت بالای 2000 نفر، در قالب 71 شاخص به تفکیک شاخص­‌های اقتصادی، اجتماعی، مسکن- کالبدی، زیربنایی و ارتباطی، بهداشتی- درمانی، مدیریتی و شاخص ‌های کشاورزی تدوین شده است. در این پژوهش از روش تحلیلی- توصیفی در قالب روش تاکسونومی، روش موریس، روش ضریب پراکندگی، روش تعداد گره‌های ارتباطی و روش مجموع حداقل فواصل، استفاده شده است. یافته­ها حاکی از ان است که روستای دارایی از لحاظ امکانات و خدمات از برتری بیشتری نسبت به سایر روستاها دارد ولی روستای بهرامی بر اساس دو مدل موریس و تعداد گره های ارتباطی در رتبه های اول در بین روستاهای مورد مطالعه قرار دارد و می تواند به عنوان مرکز روستا- شهری تعیین شود. همچنین یافته­ها بر اساس ضریب پراکندگی بیانگر عدم تعادل شاخص نرخ باسوادی در بین روستاها و از سوی دیگر شاخص اموزشی و اینترنت بیانگر تعادل در سطح روستاها می­باشد.

المصادر:

1. Amiminejad, Gholam Reza & Etal (2008)) "Sub-domain analysis of the degree of development of the South Pars facilities in Bushehr," Journal of Rural Development, Year 11, Number 3, pp:172-143.


2. Ebrahimzadeh, Eis& etal (2012), Functional analysis of the economic role of small towns in rural development case study, Zahedshahr in Shibkaveh District Fasa, geography and environmental planning, Year 23, Number 1, pp:151-172.


3. Allingham, Peter (2009): Experiential Strategies for the Survival of Small Cities in Europe, European Planning Studies Vol. 17, No. 6, www.informaworld.com.


4. Azadi Younes & Hasan BaykMohammadi (2012), Analysis and classification of levels of development in rural areas of Ilam city "specialized scientific journal spatial planning, Issue II, pp:62-41


5. Badri, Syed Ali and etal (2006): "the level of development in rural areas Kamyaran city" Geographical Research Quarterly, No. 82, Ss130-116.


6. Jafarzadeh Rastin, Mehrdad (1987): population and urbanization, Statistical Center of Iran.


7. Agriculture of the city of Khorramabad (1384): Annual Performance Report of the Organization.


8. Hataminezhad, Hosein, et al (2007): "Assessment of the development of human settlements in Branch", Journal of Rural Development, Volume 10, Number 4, pp:198-176


9. Haji Alizadeh, Javad & et al (2010),"Maurice development model for performance evaluation scheme conductor (Case Study of Rural BONAB city)", Journal geographical landscape (Research), Issue 13, pp. 11 -1.


10. Hosein Zadhehdalyr, Karim (2001): regional planning, the publisher Samt, Tehran.


11. Hekmatnia, Hasan and Mir Najaf Moussavi (2004): to evaluate and analyze the changes inlevels of development and regional inequalities in Yazd province (1375-1355), Journal of Geography and Development, Volume Two, Issue 4 consecutive.


12. Hekmatnia, Hasan and Mir Najaf Moussavi (2006): Application of geography with an -emphasis on urban and regional planning, modern science publishing, printing.


13. Rashidi, Ebrahim & etal(2013), The role of small-sized cities in the balance area of East Azerbaijan province, Journal of Urban Economics and Management, fifth edition.


14. Rezvani, MohammadReza& etal (2010), promotion of the countryside to the city and its role in improving the quality of life of local residents (Case Study: Cities in Firozabad and the province of Lorestan and Kurdistan), Rural Research, Volume 1 1, pp:33-65.


15. Rezvani, M. (2004): " Measuring and analyzing levels of development of rural areas in the city of Sanandaj", Journal of Geography and Regional Development No. III, Mashhad University Press, pp:164-149.


16. Rezvani, MohammadReza & etal (2010), promotion of the countryside to the city and its role in improving the quality of life of local residents (Case Study: Cities in Firozabad and the province of Lorestan and Kurdistan), Journal of Rural Studies, Vol. first, No. 1, pp. 33-66.


17. Roundly, Dennis (1991): intermediate cities, the translation of the Holy Bakers, Journal of Architecture, No. 12.


18. Zebardast, Esfandyar. (2004): The size of the city, The Research Center of Urban Development and architecture, printing.


19. Zanganeh, yaghob, David & etal (2013), a village to the city and its role in regional development and urban developments (case study: Khorasan), geography study of arid areas, Issue 13 , pp17-36.


20. Zanganeh Shahraki, Saeid. (2013), the process of transforming rural areas into the city on a national scale and the emergence of the phenomenon of "Raw cities," rural research, Volume 4, Issue 3, pp:535-557.


21. Ziyari Kerematoolah and Roghayeh Ramezanzadeh. (2013), rurbans and its role in balancing area (case study: the city of Boroujerd), the geographical landscape in human studies, Issue 24, pp:17-37.


22. Ziyari Kerematoolah (1999), Principles and methods of regional planning, Yazd University Press.


23. Seyfolahi, Mahmoud & et al. (2008): "The impact of rural-urban transformation of the agricultural sector in rural areas) in the above  mentioned case study in downstream -Zayandehrud", Journal of Rural Development, Issue 3, pp:96-77


24. ShamsoDini, Ali & et al (2011), geographic analysis of cross-flow of rural - urban Case study: Shiraz and surrounding villages, logistics, environment, Volume 4, Issue 12, pp. 79-99.


25. Sarrafi, Mozaffar. (1998), Foundations of Regional Development Planning, Budget and Planning Organization publishing, printing.


26. TaherKhani, Mehdi &Abodolreza Eftekhari (2004), Role in the development of mutual relations between urban and rural areas,  Rural, lecturer in Humanities Journal, Volume 8, Number 4, pp:79-112.


27. Fani, Zohreh (2003): Another approach small towns in regional development, publications country's municipalities.


28. Ghadrmzi, Hamed (2004): The role of rural towns in the development of surrounding villages, the village of Dehgolan Case Study, Geography and Rural Planning MA thesis, Tarbiat Modarres University.


29. Kalantari, Khalil (2013), quantitative models in planning (regional, urban and rural), Second Edition, published by Saba culture.


30. Mohammad Yeganeh and Hossein Zadeh (2013), "rural-urban functional role in the development of surrounding villages studied: Shhrzryn, the city Khodabande" regional planning, No. 11, pp:55-64.


31. Statistical Center of Iran (2011): Encyclopedia of Counties in the city of Khorramabad, the General Census of Population and Housing.


32. Statistical Center of Iran, census of industrial workshops and more than 10 employees in 2005.


33. Mehdi Beigai, Humira and Masoud Mahdavi Hajilooi (2011), the role of rural towns in the regional balance, geographical territories Quarterly, Issue 31, pp. 1-17.


34. Gans, S, (19662): The urban villages: Group and class in the life of Italian- Americans New York, Free Press,


35. Hall, Billy Ray & Pulver, Robin (2009): North Carolina Small Towns Initiative, N.C. Rural Economic Development Center, www.ncruralcenter.org.


36. Healey, P, and J, Hillier (1996): Communicative micropolitics: A story of claims and discourses, International Planning Studies 1(2). www. wikipedia.org.


37. Mathur (1982): om prakash, Small cities and development: United nations center for regional development, MT Press.


38. OWUSU, GEORGE (2005): Small Towns in Ghana: Justifications for their Promotion under Ghana's Decentralisation Programme, African Studies Quarterly, Volume 8, Issue 2, www.africa.com.