سطح‌بندی مناطق نمونه گردشگری در استان کرمان
الموضوعات :
فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای
محبوبه جلالی
1
,
احمد خادم الحسینی
2
1 - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی توریسم، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
2 - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
تاريخ الإرسال : 26 الإثنين , ذو الحجة, 1435
تاريخ التأكيد : 21 الجمعة , جمادى الثانية, 1436
تاريخ الإصدار : 01 السبت , جمادى الثانية, 1436
الکلمات المفتاحية:
استان کرمان,
سطح‌بندی,
مناطق نمونه گردشگری,
مدل تحلیل عاملی,
ملخص المقالة :
گردشگری به عنوان یک صنعتی نوین، در سال‌های اخیر تأثیرات زیادی بر وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جهان داشته است. و بسیاری از کشورهای جهان را بر آن داشته، که سرمایه‌گذاری‌های عمده‌ای را در سطوح محلی، به لحاظ درآمدزایی فراوان این بخش، اختصاص دهند. بنابراین، استفاده از روش‌های مناسب برای رتبه‌بندی و تعیین بهترین مناطق نمونه گردشگری به منظور گسترش و تخصیص منابع با مدد تعدادی از معیارها و شاخص‌ها، ضروری می‌باشد. هدف این پژوهش سطح‌بندی مناطق نمونه گردشگری استان کرمان بر اساس برخی از شاخص‌های مؤثر در جذب گردشگری است. روش بررسی در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف، کاربردی است. داده‌های این پژوهش به صورت کتابخانه‌ای و با مراجعه به سازمان گردشگری، شهرداری و فرمانداری استان کرمان جمع‌آوری گردیده است. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از مدل تحلیل عاملی و برنامه SPSS استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد از میان عامل‌های در نظر گرفته شده برای سطح‌بندی مناطق نمونه، عامل زیرساخت اقامتی- فرهنگی با مقدار 17.47 مؤثرترین و عامل تأمین سوخت با مقدار 1.41 کم اثرترین بوده‌اند. همچنین نتایج نشان می‌دهد از میان مناطق نمونه قلعه دختر با بار عاملی 7.46، جوپار با بار عاملی 6.92 و طوبی با بار عاملی 6.09 به ترتیب در سطح یک تا سه از نظر دارا بودن زیرساخت‌های گردشگری قرار دارند، در نتیجه بهترین شرایط را جهت سرمایه‌گذاری‌ها و عملیات عمرانی دارا می‌باشند و سایر مناطق در رده‌های بعدی قرار گرفتند.
المصادر:
ابراهیم‌زاده، عیسی و عبدالله آقاسیزاده (1388): «تحلیل عوامل مؤثر بر گسترش گردشگری در ناحیه ساحلی چابهار با استفاده از مدل راهبردی SOWT»، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، سال اول، شماره 1، اصفهان، صص 128-107.
احمدی، زینب (1388): امکان‌سنجی و برنامه‌ریزی توسعه اکوتوریسم در تالاب چغارخور، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه اصفهان.
آقا محمدی، مهدی (1389): نقش مناطق نمونه گردشگری در توسعه پایدار مناطق عشایری (مطالعه موردی: مجتمع تفریحی توریستی تله‌کابین گنج‌نامه شهرستان همدان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
بدری، سید علی و ارسطو یاری حصار (1388): «انتخاب مناطق نمونه گردشگری با استفاده از روش AHP در استان کهگیلویه و بویراحمد»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 95، مشهد، صص 84-55.
پاپلییزدی، محمدحسین و مهدی سقایی (1385): گردشگری (ماهیت و مفاهیم)، سمت، چاپ اول، تهران.
توکلی، مرتضی، کیانی، اکبر و صلاح حیدری (1389): «تأثیر مناطق نمونه گردشگری در محرومیت‌زدایی از دیدگاه اجتماعات محلی (مطالعه موردی: منطقه اورامان تخت کردستان)»، فصلنامه مطالعات و پژوهش‌های شهری- منطقه‌ای، سال دوم، شماره 6، اصفهان، صص 94-73.
جهانیان، منوچهر، نادعلی پور، زهرا (1388): مدیریت گردشگری (تعاریف، ماهیت و اجزا) انتشارات جهاد دانشگاهی تهران، چاپ اول، تهران.
داس ویل، راجر (۱۳۸۴): مدیریت جهانگردی؛ مبانی، راهبردها و آثار، ترجمه: اعرابی، سید محمد و ایزدی، داوود، انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی، چاپ سوم، تهران.
دهقانپور، علیرضا، رضایی، حجت و شریعه محمودی (1392): «رتبه‌بندی مراکز و واحدهای نمونه گردشگری به منظور تخصیص بهینه منابع (مطالعه موردی شهر ابرکوه)»، فصلنامه گردشگری و چشم‌انداز آینده، سال سوم، شماره چهارم، قشم، صص 66-53.
سازمان جهانی جهانگردی (1379): مدل برنامه‌ریزی توریسم در سطح ملی و منطقه‌ای، ترجمه: رنجبران و زاهدی، انتشارات جهاد دانشگاهی واحد اصفهان.
شاکری، عباس و فریدون سلیمی (1385): «عوامل مؤثر بر جذب سرمایه‌گذاری در منطقه آزاد چابهار و الویت بندی آن‌ها با استفاده از تکنیک AHP»، پژوهشنامه اقتصادی، شماره 20، تهران، صص 130-95.
شماعی، علی و جعفر موسی وند (1390): «سطح‌بندی شهرستان‌های استان اصفهان از لحاظ زیرساخت‌های گردشگری با استفاده از مدل تاپسیس، فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری- منطقه ای، سال اول، شماره 4، زاهدان، صص 40-23.
13. صابر، الهه و زینب صابر (1391): «بررسی اثرات گردشگری بر توسعه پایدار (موردی: استان کرمان)»، مجموعه مقالات اولین همایش ملی گردشگری دانشگاه آزاد اسلامی نجف‌آباد.
ضیایی، محمود و مسلم شجاعی (1389): «سطح‌بندی مقصدهای گردشگری: واکاوی مفهومی نو در برنامه‌ریزی فضایی گردشگری»، فصلنامه مطالعات گردشگری، شماره 13، تهران، صص 46-25.
غضنفرپور، حسن (1384): بررسی قابلیت‌ها و توان‌های استان کرمان در گردشگری، پایان‌نامه دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان.
فرج زاده اصل، منوچهر (1384): سیستم اطلاعات جغرافیایی و کاربرد آن در برنامه‌ریزی توریسم، انتشارات سمت، تهران.
کاظمی، محمد (۱۳۸۵): مدیریت گردشگری، انتشارات سمت، چاپ اول، تهران.
کاظمی، مهدی (1387): «تحلیل ادراک شهروندان زاهدانی در توسعه گردشگری چابهار، مجله جغرافیا و توسعه»، سال ششم، شماره 12، زاهدان، صص 100-81.
گلاب زاده ، سید محمدعلی (1391): کرمان در آیینه‌ی گردشگری، انتشارات ولی، چاپ دوم، تهران.
گی، چاک. وای (۱۳۸۵): جهانگردی در چشم‌اندازی جامع، ترجمه: پارساییان، علی و اعرابی، محمد، انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی، چاپ سوم، تهران.
لی جان (۱۳۷۸): گردشگری و توسعه در جهان سوم، ترجمه: علیرضا رکن‌الدین افتخاری و معصومه صالحی امین، انتشارات شرکت چاپ و نشر بازرگانی، چاپ اول، تهران.
محلاتی، صلاح‌الدین (1380): درآمدی بر جهانگردی، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، چاپ اول، تهران.
مدهوشی، مهرداد (1382): «ارزیابی موانع توسعه صنعت گردشگری در استان لرستان»، فصلنامه پژوهش‌های بازرگانی، شماره 28، تهران، صص 25-58.
معصومی اشکوری، سیدحسن (1387): اصول و مبانی برنامه‌ریزی منطقه‌ای، انتشارات پیام، چاپ چهارم، تهران.
25. Hall, C. Mand et.al, (1999): “the geography of tourism and recreation”, Rutledge.
26. Weaver, David and Lawton, Laura (2006): Tourism Management, third edition, Wiley publication.
