نقش سرمایه گذاری های دولت در ظرفیت سازی مناطق روستایی (نمونه موردی: روستاهای ناحیه آران و بیدگل)

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مصطفی طالشی ¹ (دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی،‌ دانشگاه پیام نور،‌ تهران، ایران)
محمود جمعه پور ² (دانشیار برنامه ریزی اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران)
محمود گنجی پور ³ (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 03 الإثنين , محرم, 1436 تاريخ التأكيد : 21 الجمعة , جمادى الثانية, 1436 تاريخ الإصدار : 01 السبت , جمادى الثانية, 1436

الکلمات المفتاحية: دولت, سرمایه گذاری, ظرفیت سازی, روستاهای آران و بیدگل, اثرات اجتماعی, آران و بیدگل,

ملخص المقالة :

       توسعه مناطق روستایی، یکی از محورهای اصلی سیاست دولت است و به این منظور دولت برای دستیابی به توسعه روستایی از ابزارهای مختلف استفاده کرده و اقدامات متعددی را به مرحله اجرا در آورده است. سرمایه­گذاری­های عمرانی یکی از مهم­ترین ابزارها در این زمینه است. بخشی از پیامدهای سرمایه­گذاری عمرانی را می­توان در نظام اجتماعی شاهد بود که دارای محورهای متفاوتی مثل توانمند­سازی و ظرفیت­سازی است. هدف این تحقیق بررسی تأثیر سرمایه­گذاری­های دولت در ظرفیت­سازی روستاهای کشور است. روش تحقیق از نوع اسنادی و پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق را کلیه 14431 نفر ساکن در 11 روستای ناحیه آران و بیدگل تشکیل می­دهند. حجم نمونه با استفاده از نمونه­گیری کوکران 312 نفر تعیین گردید. در روش پیمایش،‌ پس از گردآوری اطلاعات با پرسشنامه خود ساخته و پردازش اطلاعات با نرم­افزار SPSS،‌ با توجه به سطح سنجش متغیرها از روش­های آماری توصیفی و استنباطی کندال b استفاده شده است. نتایج نشان می­دهد رابطه­ی میان میزان سرمایه­گذاری عمرانی و ظرفیت­سازی: ایجاد ظرفیت نگهداری از تأسیسات روستا (058/0sig= ‌)، تغییر و بهبود در مدیریت روستا (054/0sig= ‌)، پذیرش نقش در فعالیت­های عمرانی (049/0sig= ‌) و (041/0sig= ‌) و قدرت کنترل و تغییر ناشی از مداخله سازمان­های دولتی (048/0sig= ‌) در روستاهای ناحیه می­باشد. بنابراین دولت با سرمایه­گذاری­های عمرانی درتقویت و ارتقاء ظرفیت­سازی جوامع روستایی از کارآمدی ناچیزی برخوردار است و هنوز روستانشینان نیز نقش­آفرینی کمتری را در توسعه روستایی برای خود قایل هستند.

المصادر:

1. اوانز، پیتر (1380): توسعه یا چپاول، ترجمه: عباس زندباف، انتشارات طرح نو، چاپ اول، تهران.


2. پورطاهری، مهدی، عینالی، جمشید و عبدالرضا رکن­الدین افتخاری (1389): «نقش ظرفیت­سازی در کاهش تأثیرات مخاطرات طبیعی در مناطق روستایی با تأکید بر روش­های کمی (مطالعه موردی: مناطق زلزله زده شهرستان خدابنده)، فصلنامه پژوهش­های جغرافیای انسانی، شماره 74، تهران، صص24-39.


3. حافظ نیا، محمدرضا (1375): روش تحقیق در علوم انسانی، انتشارات سمت، چاپ دوم، تهران.


4. دارابی، حسن (1384): «تبیین پیامدهای فضایی فعالیت های عمرانی در پرتو مشارکت مردمی مورد سکونتگاه­های روستایی ناحیه کاشان»، رساله دکتری جغرافیا و برنامه­ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.


5. دوفومیه، مارک (1373): سیاست های کشاورزی، ترجمه: گیلدا ایرانلو، انتشارات وزارت کشاورزی، تهران.


6. رضوانی، محمدرضا ( 1383): مقدمه­ای بر برنامه­ریزی توسعه روستایی در ایران، نشر قومس، چاپ اول، تهران.


7. رینولدز، جی للوید (1373): دولت ها و رشد اقتصادی، از اقتصاد کلاسیک تا اقتصاد توسعه، ترجمه: غلام رضا آزاد ارمکی، نشر میترا،‌ چاپ اول، تهران.


8. سازمان برنامه و بوجه (1379): مستندات برنامه سوم توسعه اقتصادی– اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، انتشارات سازمان برنامه و بوجه، تهران.


9. سعیدی، عباس و حسن دارابی (1385): «نقش سرمایه گذاری عمرانی دولت در تثبیت جمعیت روستایی»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 83، مشهد، صص 74- 53.


10. شاطریان، محسن و محمود گنجی­پور (1389): «اثرات سرمایه­گذاری­های عمرانی در توانمندسازی روستاها در روستاهای بخش ابوزیدآباد کاشان»، فصلنامه پژوهش­های روستایی، دوره اول، شماره 3، تهران، صص 131-152.


11. شکوری، علی ( 1384): سیاست های توسعه کشاورزی در ایران، انتشارات سمت، چاپ اول، تهران.


12. شهرداری آران و بیدگل (1385): گام اول؛ کارنامه عملکرد شورای اسلامی شهر و شهرداری آران و بیدگل در راستای ترسیم چشم انداز توسعه 1385-1382، انتشارات نگار، کاشان.


13. کانیرز، دایان (1381): رهنمودهای درباره تحلیل اجتماعی، ترجمه: مرتضوی، انتشارات روستا و توسعه، تهران.


14. متوسلی، محمود (1373): خصوصی­سازی یا ترکیب مطلوب دولت و بازار و توسعه اقتصادی، انتشارات مرکز پژوهش های بازرگانی، تهران.


15. مرکز سکونتگاه­های انسانی سازمان ملل (1388): شهرها در فرایند جهانی شدن، مترجم: رضا پورخردمند، انتشارات مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهرداری تهران، چاپ اول، تهران.


16. مرکز آمار ایران (1390): سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهرستان آران و بیدگل، تهران.  

17. Appadurai, A. (2000): Deep Democracy: urban govern mentality and the Horizon of Politics, University of Chicago.

18. Davidson, f. (2000): Capacity building for Urban Management: I earning form Recent Experiences, Rotterdam, Nederland

19. Fan, S. (2003): Public Investment and Poverty Reduction. Paper Presented for the ADBI Conference, Tokyo, June 12-13, 2003

20. Fan, S., Hazell, P. and S. Thorat, (2003): government Spending, Growth and Poverty in Rural India. American journal of Agricultural Economics, Vol.82, PP. 1038-1051

21. Fan, S., Jitsuchon, S. and N. Methakunnavut, (2003): Impacts of Public Investment on Poverty Reduction in Thailand. Retrieved from the World Wide Web: http//www.adb.org  

22. Ghafary, G. (2005): The State and Rural development, critical Middle Eastern Studies, Vol.15, No.3, p: 283

23. International Council Science, (2002): Science Education and Capacity Building, ICSU, p11

24. Lea, D.A.M, and D.P. Choudhri, (1983): Rural development and the state, London.

25. Peggy, A. (2003): Community Capacity Building & Mobilization in Youth Mental Health Promotion, Health Ministry of Canada.

26. Rand, A. (2004): The Nature of government, center for civil society

27. Shakoori, A. (2002): The State and Rural Development in Post-revolutionary Iran, New York: Palgrave.

28. United Nation Center For Human Settlement, (2001): Cities in Globalizing World: Global Report on Human Settlement.

29. University of Foreign Affairs, (2000): A  Capacity Building Focus, University of  Foreign Affairs.

30. Wakely, P. (2008): Capacity Building for better Cities. DPUNEWS, Journal of the Development Planning Unit, London, University College